Kế hoạch doanh thu 2023 đạt 16,740 tỷ đồng, + 13.6%; lợi nhuận trước thuế đạt 3,230 tỷ đồng, +14.6%; nhân sự công ty đạt 11,084 người tăng 4.8% so với 2022.

Cổ tức tiền mặt đã tạm ứng 1000 đồng/cp, sau đại hội sẽ chia thêm 2000 đồng/cp. Kế hoạch 2023 cổ tức tiền mặt tối thiểu 2000 đồng/cp.

Công ty cũng quyết định chia cổ phiếu thưởng 50%, 100 cổ phiếu hiện hữu được nhận thêm 50 cổ phiếu mới. Đây là động thái rất tích cực, giúp gia tăng thanh khoản cổ phiếu, và nhiều nhà đầu tư vốn ít có thể sở hữu doanh nghiệp tuyệt vời.

Bảng cân đối kế toán vô cùng lành mạnh, nợ chiếm 57% tổng tài sản, trong đó, tiền ròng (tiền và tương đương trừ nợ vay ngân hàng đạt 2095 tỷ đồng), tức công ty đang dư tiền mặt hơn 2 ngàn tỷ gửi ngân hàng.

Giá trị hợp lý 130 ngàn đồng/cp, đang giao dịch 48 ngàn đồng/cp, tiềm năng tăng giá 126%. 

FINANDLIFE

====

Trích tài liệu ĐHCĐ 2023 bên dưới:

“Những tháng cuối năm 2022 đã chứng kiến nhiều khó khăn đối với cộng đồng doanh nghiệp: 1-Tác động từ chính sách thắt chặt tiền tệ để chống lạm phát và nguy cơ suy thoái kinh tế tại nhiều quốc gia khiến cầu tiêu dùng và đầu tư giảm mạnh; 2-Giá cả nguyên, nhiên, vật liệu đầu vào giữ xu hướng tăng, làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp; 3-Tiếp cận nguồn vốn khó khăn hơn khi nhiều tổ chức tín dụng đã hết hạn mứctăng trưởng tín dụng, trong khi diễn biến lãi suất và tỷ giá phức tạp hơn; 4-Đứt gãy, gián đoạn nguồn cung nguyên vật liệu đầu vào từ nhập khẩu phục vụ sản xuất; 5-Hiệu ứng lan truyền từ khó khăn đối với doanh nghiệp bất động sản.

Doanh thu hoạt động viễn thông năm 2022 ước đạt 334 nghìn tỷ đồng, tăng 6,7% so với năm trước. Tại thời điểm tháng 12/2022, tổng số thuê bao điện thoại ước đạt 129,7 triệu thuê bao, tăng 3,1% so với cùng thời điểm năm 2021, trong đó số thuê bao di động là 127,2 triệu thuê bao, tăng 3,7%; số thuê bao truy nhập Internet băng rộng cố định ước đạt 21 triệu thuê bao, tăng 8,6%.Với những biến động mạnh trên thị trường trong nước và quốc tế, FPT Telecom vẫn đạt được những kết quả nhất định nhờ sự linh hoạt trong chiến lược của Ban lãnh đạo. Doanh thu năm 2022của toàn Công ty đạt 14.730tỷ đồng, tăng trưởng 16,1% so với năm 2021và bằng 101,2% kế hoạch đề ra.Các mảng kinh doanh có sự tăng trưởng phục hồi sau 2 năm dịch bệnh,cụ thể: doanh thu dịch vụ viễn thông cho khách hàng tổ chức (kênh thuê riêng, thoại trong nước, cho thuê máy chủ và chỗ đặt máy chủ, dịch vụ lưu trữ ảo hóa, ...) tăng trưởng 27,2%; doanh thu dịch vụ viễn thông cố định cho khách hàng cá nhân, hộ gia đình tăng trưởng 10,7%; doanh thu dịch vụ truyền hình trả tiền tăng trưởng 19,8% so với năm 2021.Mảng nội dung số có doanh thu tăng trưởng25,9% và hoàn thành 100,7% kế hoạch khi các hoạt động kinh doanh khôi phục lại sau thời gian bị giãn cách bởi dịch bệnh. Lợi nhuận trước thuế của toàn Công ty đạt 2.818 tỷ đồng, tăng trưởng 17,6% so với năm 2021và hoàn thành 100,2% kế hoạch đề ra. Lợi nhuận sau thuế đạt 2.258tỷ đồng, lãi cơ bản trên cổ phiếu (EPS) đạt 5.870đồng/cổ phần. Tỷ suất lợi nhuận trước thuế trên doanh thu đạt 19,1%, tiếp tục cải thiện so với năm trước (Năm 2021: 18,9%, Năm 2020: 18,1%).Lợi nhuận tăng trưởng tốt nhờ vào việc kiểm soát chi phí hiệu quả và tăng trưởng mạnh từ các mảng kinh doanh sau thời điểm dịch bệnh.

Trong năm 2022, mặc dù ảnh hưởng mạnh của dịch bệnh, Công ty vẫn tiếp tục triển khai nhiều hoạt động giúp gia tăng số lượng thuê bao, đầu tư nâng cấp tuyến truyền dẫn quốc tế, mở rộng vùng phủ hạ tầng, đầu tư vào nội dung và đa dạng hóa các kênh bán hàng. Dung lượng băng thông quốc tế tăng 38%, từ 2.650

6Gbps lên 3.680Gbps trong năm 2022. Công ty hiện có mặt tại 59 tỉnh thành trên toàn quốc, với gần 60%số lượng quận huyện đã có hạ tầng.Trong năm 2022 kỷ niệm 25 năm thành lập, công ty đạt đượcnhữngdấu ấn mạnh mẽ:-Truyền hình: ra mắt bộ giải mã FPT Play Box 2022 –bộ giải mã đầu tiên của Việt Nam tích hợp 2 nền tảng công nghệ IPTV và OTT trên cùng một thiết bị.Hoàn thành ký kết hợp tác chiến lược giữa Công ty Cổ phần Bóng đá Chuyên nghiệp Việt Nam (VPF) và Công ty TNHH Truyền hình  FPT  (FPT Play), 2 đơn vị sẽ thúc đẩy phát triển hình ảnh và khai thác thương mại 3 giải đấu V.league 1, V.league 2 và Cúp quốc gia trong 5 mùa giải từ năm 2023 đến 2027.-IP Camera: ra mắtFPT Camera IQ2 ứng dụng trí tuệ nhân tạo với các tính năng nhận diện cảnh báo thông minh, giúp người dùng nhận cảnh báo khi có chuyển động của con người, giảm tình trạng cảnh báo không đúng mục đích.-Smarthome: ra mắt bộ sưu tập công tắc chất lượng, sang trọng, phù hợp với mọi kiến trúc nhà ở.-Ví điện tử FoxPay: phối hợp với nhiều địa phương trên cả nước thúc đẩy thanh toán không tiền mặt. Trong đó có dự án Hue-S trở thành tâm điểm truyền thông về tính hiệu quả được Bộ TT&TT công nhận.

Mặc dù dự báo kinh doanh năm 2023 sẽ là năm khó khăn khi suy thoái diễn ra trên toàn thế giới nhưng FPT Telecom tiếp tục đặt mục tiêu tăng trưởng 2 chữ số, cụ thể mục tiêu doanh thu là 16.730 tỷ đồng, tăng trưởng 13,6% so với năm 2022 (trong đó doanh thu từ dịch vụ viễn thông là 15.800 tỷ đồng, tăng trưởng 13,1% và doanh thu từ dịch vụ nội dung số là 940 tỷ đồng, tăng trưởng 22,8%). Kế hoạch lợi nhuận trước thuế của Công ty là 3.230 tỷ đồng, tăng trưởng 14,6% so với năm 2022.Với chiến lược lấy khách hàng làm trung tâm, FPT Telecom tiếp tục đẩy mạnh việc áp dụng công nghệ để đưa ra các sản phẩm sáng tạo, nâng cao trải nghiệm cho khách hàng, tối ưu hóa chi phí cho doanh nghiệp. Mục tiêu để công ty đạt được lượng khách hàng bền vững hàng năm và duy trì mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận ổn định trong các năm tiếp theo.Để đáp ứng mục tiêu tăng trưởngcao trong những năm tới, hoạt động đầu tư của FPT Telecom trong năm 2023 tập trung vào các hoạt động chính sau:-Tiến hành việc hoàn thiện giai đoạn 1của trung tâm dữ liệu tại Quận 9 –Thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. Hoàn thành đầu tư giai đoạn 3 tại 2 trung tâm dữ liệu ở Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh và Quận Cầu Giấy, Thành phố Hà Nội.-Tiếp tục tìm kiếm và lên phương án cho các dự án trung tâm dữ liệu khác để đảm bảo đủ cơ sở hạ tầng cho nhu cầu dữ liệu tăng nhanh tại Việt Nam.-Tiếp tục tìm kiếm và lên phương án cho các tuyến cáp quốc tế khác để đảm bảo lợi thế cạnh tranh và chất lượng dịch vụ khách hàngtrong tương lại.-Khởi công dự án xây dựng tòa nhà văn phòng FPT Telecom Tower tại Khu chế xuất Tân Thuận, Tp HCM để đáp ứng nhu cầu ngày càng gia tăng về văn phòng làm việc.-Tiếp tục nghiên cứu, phát triển các sản phẩm ứng dụng cơ sở dữ liệu và các công nghệ liên quan đến Internet để gia tăng giá trị gia tăng cho các dịch vụ của công ty.-Đầu tư về nội dung với trọng tâm là giải đấu V.league, xây dựng các hệ sinh thái liên quan đến nội dung để cung cấp cho khách hàng và đối tác những dịch vụ tối ưu nhất.-Về nguồn lực nhân sự, FPT Telecom tiếp tục cải thiện chất lượng nguồn nhân lực và dự kiến đến cuối năm 2023 số lượng nhân sự của công ty đạt khoảng 11.000 người.”

Ngày 03/04/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 10/2023/NĐ-CP (sau đây gọi là Nghị định 10) sửa đổi, bổ sung một số điều của các nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai. Nghị định 10 sẽ có hiệu lực từ ngày 20/05/2023. Các điểm chính như sau:

1. Bổ sung quy định làm cơ sở để cơ quan có thẩm quyền áp dụng thủ tục giao đất cho chủ đầu tư (CĐT) đủ điều kiện trong trường hợp CĐT là nhà đầu tư duy nhất tham gia đấu thầu. Trước đây, chưa có văn bản hướng dẫn địa phương giao đất cho CĐT đủ năng lực trong trường hợp chỉ có một CĐT đăng ký tham gia đấu thầu.

2. Bổ sung cơ sở, thủ tục để cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu đối với loại hình BĐS du lịch.

3. Chủ đầu tư được thực hiện chuyển quyền sử dụng đất, bán tài sản hợp pháp gắn liền với đất cho nhà đầu tư khác trong thời hạn 24 tháng kể từ ngày dự án đầu tư bị chấm dứt hoạt động theo quy định.

4. Hướng dẫn cụ thể việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ đất trồng lúa, đất rừng phòng hộ, đất rừng đặc dụng sang đất ở/dự án. Trong khi hướng dẫn trước đây chỉ liệt kê trình tự chung của các thủ tục phải tuân theo, nghị định mới hướng dẫn chi tiết về các tiêu chí cụ thể cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

5. Thủ tục đấu giá quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước toàn diện hơn như thời hạn thanh toán tiền đấu giá là 120 ngày kể từ khi CĐT có quyết định công nhận trúng đấu giá và yêu cầu đặt cọc trước 20% giá khởi điểm.

6. UBND cấp tỉnh có trách nhiệm ban hành quyết định phê duyệt giá đất không quá 90 ngày kể từ ngày cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành quyết định giao đất (chúng tôi cho rằng đây là cơ sở để xác định tiền sử dụng đất). Nghị định 10 là cơ sở để quy định chính quyền địa phương rút ngắn thời gian phê duyệt giá đất thay vì trường hợp một số địa phương trì hoãn thẩm định hồ sơ giá đất do quy định trước đây chỉ đưa ra ước tính sơ bộ về thời gian phê duyệt.

Nhận định của chúng tôi

Nghị định 10 có tác động tích cực đối với các CĐT bất động sản nói chung do nghị định này đưa ra hướng dẫn chi tiết hơn để giải quyết các nút thắt pháp lý phổ biến về (1) cơ chế giao dự án khi chỉ có một CĐT tham gia đấu thầu, (2) chuyển đổi mục đích sử dụng đất, (3) đấu giá quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước và (4) thời hạn phê duyệt giá đất, trong thời gian chờ Luật Đất đai mới được thông qua (dự kiến tháng 10/2023). Đặc biệt, chúng tôi tin rằng Điểm 4 và Điểm 5 sẽ giúp đẩy nhanh quy trình phê duyệt pháp lý cho các CĐT khu công nghiệp sở hữu quỹ đất cao su (như GVR và PHR) do nghị định mới cung cấp hướng dẫn rõ ràng hơn về việc chuyển đổi đất cao su thành đất KCN để cho thuê và về quy trình đấu giá quyền sử dụng đất thuộc sở hữu nhà nước. Trong khi đó, Điểm 2 sẽ có lợi cho CĐT bất động sản du lịch cũng như hỗ trợ tâm lý của người mua đối với loại hình sản phẩm này.

VCSC RESEARCH

===

BSC RESEARCH

Kết thúc năm 2022, CMF thực hiện được 3,219 tỷ doanh thu, tăng 28% cùng kỳ. Lợi nhuận sau thuế đạt 222 tỷ, tăng 19% cùng kỳ.

Cơ cấu bảng cân đối vô cùng lành mạnh, nợ chiếm 42% tổng tài sản, tiền ròng (tiền và tương đương - nợ vay) đạt 416 tỷ đồng, tức công ty đang dư tiền đem gửi ngân hàng hơn 400 tỷ.

Cholimex là thương hiệu thân thuộc của người VN, đây đồng thời là một doanh nghiệp tuyệt vời. Phát triển ở cả trong nước và nước ngoài, với doanh thu xuất khẩu hơn 25%. Doanh số đã tăng gần 4 lần; lợi nhuận tăng gần 7 lần trong 10 năm.

Giá trị hợp lý vốn hóa thị trường ước tính đạt 3000 tỷ đồng, trong khi đó vốn hóa hiện tại chỉ đạt 1300 tỷ đồng, tiềm năng tăng giá hơn gấp đôi.

Công ty được sở hữu bởi 3 cổ đông tổ chức lớn là CTCP Xuất Nhập Khẩu và Đầu tư Chợ Lớn, 40.72%; Cty TNHH MTV Thực phẩm Ma San, 32.83% và Nichirei Foods Inc của Nhật Bản, 19%.

Nhờ cơ cấu cổ đông lớn đủ phân hóa và kiểm soát chéo, nhà đầu tư không cần phải lo về rủi ro đại diện.

Phần còn lại trôi nổi hơn 7%, ai nắm được sẽ có lợi thế bán lại cho 1 trong 3 cổ đông đang sở hữu với giá tối thiểu bằng giá trị hợp lý.

FINANDLIFE

“Thương hiệu vàng cho sức khỏe và sắc đẹp”

Doanh số sản phẩm nước Yến sào Sanvinest Khánh Hòa đã chiếm gần 40% trên tổng số doanh thu nước Yến toàn Công ty.

Kết thúc năm 2022, doanh thu hoàn thành 2117 tỷ đồng, hoàn thành vượt 14% kế hoạch; lợi nhuận sau thuế đạt 102.6 tỷ đồng, hoàn thành vượt 27.5% kế hoạch. Tỷ lệ chi trả cổ tức tiền mặt sẽ là 2980 đồng/cổ phiếu, thay vì 2270 đồng/cp như kế hoạch ban đầu. Suất sinh lời cổ tức 11%.

Công ty đã hoàn thành các thủ tục cấp phép, thiết kế bản vẽ thi công và tổng dự toán, đấu thầu thi công và giám sát thi công, ký kết thi công giai đoạn 1 của dự án nhà máy Nước giải khát Cao cấp Yến sào Khánh Hòa tại cụm Công nghiệp Sông Cầu, hoàn thành thi công trạm biến áp 400 kvA. Tháng 10/2022, Công ty khởi công xây dựng giai đoạn 1 của dự án, dự kiến Q4/2023 sẽ đưa nhà máy đi vào hoạt động.

Công ty tiếp tục đặt kế hoạch kinh doanh 2023 khả quan, với doanh thu đạt 2150 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế 103 tỷ đồng, và chi trả cổ tức tiền mặt 2990 đồng/cp.

Với giá hiện tại 28000 đồng/cp, nhà đầu tư sẽ nhận tổng cộng gần 6000 đồng cổ tức tiền mặt trong vòng hơn 1 năm tới, suất sinh lãi cổ tức 21%.

Bảng cân đối kế toán vô cùng lành mạnh, nợ chỉ chiếm 51% tổng tài sản, tiền ròng (tiền và tương đương trừ đi các khoản nợ vay) là 32 tỷ đồng, tức công ty đang có tiền gửi ngân hàng chứ không vay nợ.

Dòng tiền EBITDA mỗi năm 115 tỷ đồng, EV/EBITDA 5.3 lần, nếu thâu tóm doanh nghiệp này, nhà đầu tư chỉ mất hơn 5 năm là hoàn vốn. Đó là chưa kể dòng tiền mới từ nhà máy đi vào vận hành vào cuối 2023. Thương vụ đầu tư quá hấp dẫn.

Định giá đang cho thấy giá trị hợp lý vốn hóa thị trường của SKV đạt 1379 tỷ đồng (hay 60 ngàn đồng/cp), trong khi vốn hóa thị trường chỉ đang 640 tỷ đồng (giá chỉ 28 ngàn đồng/cp), tiềm năng tăng giá 115%.

FINANDLIFE

===

Trích BC thường niên 2023

Sản lượng tiêu thụ 2022 lên 160 triệu sản phẩm, +11% 2021

Tháng 10/2022, Cty khởi công xây dựng dự án Nhà máy Nước giải khát Cao cấp Yến sào Khánh Hòa tại Cụm Công nghiệp Sông cầu, Khánh Vĩnh. Dự kiến Q4/2023 hoàn thành giai đoạn 1 và đi vào hoạt động chính thức.

Kế hoạch 2023

Tập trung quản bán thương hiệu Sanest, Sanvinest Khánh Hòa, nhanh chóng cho ra đời các dòng sản phẩm mới mang thương hiệu Sanvinest.

Kế hoạch doanh thu 2150 tỷ đồng, +1.6%

Lợi nhuận sau thuế đạt 103 tỷ đồng, +0.4%

Trả cổ tức tiền mặt 2990 đồng.

Quan tâm công tác xuất khẩu, đặc biệt ngay sau khi Nghị định thu xuất khẩu Yến sào được ký kết giữa Tổng cục Hải Quan Trung Quốc và Bộ Nong nghiệp và Phát triển Nông thông VN, SKV được Công ty Yến sào Khánh Hòa giao nhiệm vụ xuất khẩu sản phẩm Yến sào Sanest, Sanvinest sang thị trường Trung Quốc.

Phát triển dịch vụ kinh doanh ẩm thực của Nhà hàng Yến sào Sanvinest Khánh Hòa, Nhà hàng Vanz Dimsum

Công ty hiện đang hướng đến thị trường xuất khẩu (tập trung vào thị trường TQ, bên cạnh 21 thị trường các nước hiện hanh trong nước vẫn còn nhiều tiềm năng.

Hiện 2 thương hiệu sanest và sanvinest tại thị trường VN có doanh số 4000 tỷ đồng, thị trường còn rộng mở trong 63 tỉnh thành, tiếp tục tăng doanh số lên 5-6 ngàn tỷ đồng.

Đầu tư gđ 1 nhà máy Sông Cầu 72 tỷ đồng, gđ 2 2024 dự kiến 120 tỷ đồng.

Savinest là thương hiệu mới, những năm qua triển khai tại thị trường Phú Yên, miền Bắc và Miền Tây, sắp tới triển khai khu vực Miền Trung.

Hầu hết cổ đông SKV là các bộ công nhân viên mua với giá 28k từ đầu.

Tổng số lượng cổ đông hơn 1.1k, có hơn 130 cđ dự hộp, >83% cty

Phần trình bày của Munger tại AGM 2023 kéo dài 2,5 tiếng và lướt qua nhiều đề tài quan trọng quanh hoạt động kinh doanh của Daily Journal cùng danh mục đầu tư liên quan. Charlie đã thẳng thắn thừa nhận thất bại khi đầu tư vào Alibaba. Đôi khi, những người thông thái nhất cũng có thể mắc lỗi. Ông đào sâu vào tâm lý của con người, thứ ông sành sỏi khi xây dựng mô hình tâm trí Charlie (mental model) trong tác phẩm "Biên niên sử của Charlie nghèo". Con người hay đề cao bản thân và chối bỏ sai lầm hay hiện thực khắc nghiệt. Giống như AGM năm 2022, ông nhắc đến Trung Quốc với thái độ tôn trọng, nhấn mạnh có những thứ nước này làm đặc biệt hiệu quả hơn Mỹ (như hình ảnh một ông già thông thái giàu có rất được tôn trọng ở nước châu Á này hay sự hiếu thảo). Charlie cũng tiếp tục tấn công địa hạt crypto, cho rằng bitcoin hay ethereum là những thứ vớ vẩn (shit) mà công chúng cần phải tránh xa (nó còn tồi tệ hơn việc đặt cược hay đánh bạc vào Super Bowl). Dưới đây là tóm lược các thông điệp mà mình cảm thấy thú vị và khai sáng (chữ "tôi" dưới đây là tự sự của Charlie Munger):

* Quyết định tồi và hành xử của giới quản lý tiền bạc

* Mọi thứ rồi sẽ suy tàn

* Tăng trưởng kinh tế

* Đòn bẩy tài chính và bán khống

* Jack Ma, Trung Quốc và đầu tư vào các doanh nghiệp tốt/vĩ đại

1> Quyết định tồi và hành xử của giới quản lý tiền bạc

Nếu phải gọi tên một yếu tố (factor) chi phối việc đưa ra các quyết định tồi của con người thì đó chính là "sự chối bỏ" (denial).Rõ ràng, khi một sự thật (truth) nào đó đủ khó chịu xuất hiện, tâm trí chúng ta sẽ dùng một số thủ thuật để gạt bỏ chúng (plays tricks), và không tin nó đang thực sự diễn ra. Dĩ nhiên, điều này gây ra sự tàn phá to lớn đến doanh nghiệp, các nhân sự ném tiền theo cái cách họ quen thuộc dù chúng không hoạt động hiệu quả trong bối cách thế giới hiện nay, nhiều thứ đã đổi thay.

Nếu bạn cần có một ví dụ cụ thể về cách "sự chối bỏ" ảnh hưởng mọi thứ, hãy nhìn vào thế giới của quản lý đầu tư (investment management). Có bao nhiêu nhà quản lý có thể thắng được các chỉ số (indexes), sau khi xem xét hết tất cả các chi phí (all costs considered). Tôi có thể tự tin tuyên bố có lẽ chỉ 5% trong đó có thể liên tục đánh bại mức trung bình (averages). Còn lại đa phần đang sống trong trạng thái "chối bỏ cực đoan" (extreme denial).Họ quen với việc tính phí khủng cho những thứ vốn dĩ không đem lại điều gì tốt đẹp cho khách hàng của họ. Khi một quả phụ cầm 500 ngàn đô đến trao cho bạn quản lý, bạn trừ đi khoản phí một phần trăm (one point) thay vì đầu tư tiền của bà ta vào các chỉ số (indexes), tất cả là vì bạn cần khoản phí đó vì lợi ích chính mình. Đây là cách hành xử suy thoái nghiêm trọng về mặt đạo đức (deep moral depravity): có người dám tính phí quả phụ một khoản tiền đáng kể cho những lời khuyên vô bổ. Nhìn chung ngành nghề này có đầy những thể loại giống như vậy, chúng ở khắp mọi nơi.

Tôi luôn luôn trích dẫn Demosthenes, một nhà hùng biện Hy Lạp cổ đại. Cách đây một thời gian khá lâu, chắc hơn 2000 năm, Demosthenes đã nói: "Những gì con người mong muốn chính là những gì họ tin." Hãy suy tư thật kỹ xem biết bao thứ đã xảy ra theo nhận định trên. Dĩ nhiên, điều này quá sức quan trọng, bạn có thể quan sát nó diễn ra ngay xung quanh mình.

Tôi có thể nhận định chi phí "agency" (trung gian) trong việc quản lý tiền bạc, gồm nhiều triệu đô, quả thực không hợp lý (unaccountable). Không ai có thể xử lý vấn đề này bởi họ (các nhà quản lý tiền) cũng cần phải cho con cái đến trường học, và khoản phí này góp phần trong đó. Họ cần phải có các khoản hoa hồng môi giới (brokerage commissions). Vì cũng cần sở hữu thứ này hay thứ nọ, họ buộc phải làm điều có lợi cho mình và có hại cho khách hàng.

Bershire hay Daily Journal sẽ không bao giờ làm điều này. Tôi và Gurerin (người vận hành Daily Journal) không bao giờ lấy một xu trong lương bổng hay các khoản phí điều hành hay những thứ tương tự. Nếu tôi có một công việc gì đó, hay cần trò chuyện qua điện thoại, hay sử dụng xe cộ, tôi sẽ không đẩy khoản phí đó đến cho Daily Journal. Cách hành xử sai trái như trên là chưa từng nghe thấy (và không thể xảy ra) tại Berkshire hay Daily Journal.

Chúng tôi có một kế hoạch " tạo động lực " (incentive plan) tại Journal Technologies và nó chiếm hàng triệu đô la giá trị cổ phiếu của Daily Journal. Nhưng khoản này không đến từ việc phát hành pha loãng cổ phiếu từ công ty, tôi đưa cổ phiếu của chính mình để cho lại các nhân sự. Tôi đã học được chiêu thức này từ một người ở BYD, một trong những cổ phiếu mà chúng tôi nắm giữ trong danh mục đầu tư của mình. Các nhà sáng lập hay chủ tịch của BYD đã có lúc không sử dụng cổ phiếu công ty để thưởng cho các nhà quản lý vận hành, họ dùng chính cổ phiếu của mình.Điều này đem đến phần thưởng to lớn cho BYD. BYD năm ngoái đã thu được khoản tiền 2 tỷ $ sau thuế trong ngành ô tô ở Trung Quốc. Làm thế nào mà một người chân ướt chân ráo trong ngành ô tô có thể kiếm được khoản tiền này, dù đặt các mục tiêu thực tiễn nhất có thể. Điều này thực sự phi thường. Rõ ràng, có những chuẩn mực hành xử (virtue) cũ kỹ của các nhà tư bản vẫn tồn tại ở Daily Journal, Berkshire Hathaway và BYD. Tuy nhiên phần lớn những nơi khác, ai ai cũng cố dành giựt lấy những gì có thể và cho rằng điều này có lý, mặc cho mình có xứng đáng hay không.

2> Mọi thứ rồi sẽ suy tàn

Khi tham gia đầu tư tại Berkshire Hathaway, tôi đã từng ngạc nhiên khi có quá nhiều doanh nghiệp suy tàn. Thế giới kinh doanh khá giống với thế giới vật lý (physical) nơi sự tuyệt chủng hay cái chết của con vật trước đó (animals) thúc đẩy và cải thiện các giống loài (species) còn lại. Có vẻ như cách hệ thống vận hành là trước sau gì các giống loài lần lượt tuyệt chủng và bị thay thế. Khi tôi còn trẻ, tôi không nhận ra một hệ thống tương tự cũng vận vào chủ nghĩa tư bản hay lên các doanh nghiệp. Ai ai cũng đi đến giai đoạn suy tàn, để những phần còn lại có thể thay thế và tiếp tục sống. Quả thật nhiều cái chết rất đau đớn.

Hãy nhìn vào cái chết của Kodak, một trong những cái tên ấn tượng trong giới kinh doanh trước kia. Hiện tại không ai còn sài film Kodak nữa, công ty này từng thống trị thị trường film và có hiểu biết về hóa chất film hơn bất cứ ai trên Trái Đất. Tuy nhiên, hiện tại giá trị ngành kinh doanh này đã đi về 0. Tiếp theo là Xerox, họ cũng từng thống trị cả thế giới trong mảng giải pháp xử lý tài tiệu và những thành công họ từng là mơ ước của giới kinh doanh Hoa Kỳ. Các nhà nghiên cứu tại Xerox và Trung tâm Nghiên cứu Palo Alto đã phát minh ra một số khái niệm quan trọng trong ngành máy tính cá nhân, chẳng hạn như GUI, chuột máy tính và máy tính để bàn. Những phát kiến này tuy bị ban giám đốc Xerox coi thường, nhưng may mắn thay được Apple và Microsoft học hỏi. Hai công ty này nhờ đó đã thống trị cuộc cách mạng máy tính cá nhân những năm 1980. Xerox đã bỏ lỡ cuộc chơi. Disney cũng diễn ra điều tương tự. Hầu hết các công việc kinh doanh của Disney hiện nay đều trở nên khó khăn hơn trước đây rất nhiều. Disney đã từng chinh phục thế giới rộng lớn, như cách tác phẩm Vua sư tử (The Lion King) được duy trì dài hơi tại quận nhà hát ở New York (Broadway), nó đã từng đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác. Dù vậy tình hình hiện tại đang càng lúc càng khó khăn. Đó chính xác là thực tiễn khắc nghiệt dành cho các công ty vĩ đại. Một ví dụ gần gũi hơn, các bạn có nhớ về các tiệm tạp hóa (department stores), thứ từng gắn bó quan trọng với chúng ta như thế nào. Các chủ tiệm hầu như đi trước các doanh gia khác trong việc cung cấp tín dụng (gối đầu) hay tạo ra các gói sản phẩm thuận tiện theo mùa, hay sắp xếp bày trí hàng hóa khôn ngoan theo nhu cầu, nhưng rồi đều chết yểu.

Về mặt thực tiễn, mọi thứ đều kết thúc hay chết trong khung thời gian đủ lớn (big enough timescale). Dù chân lý này hiển hiện ra trước mắt, nhưng khi còn trẻ tôi đã không hiểu thấu. Mọi thứ trong mắt trong ta (hay trong suy nghĩ chối từ) đều duy trì như vậy mãi mãi, nó đã ở bên ta trong thời gian dài và ta tin khi già đi nó vẫn ở đó. Rồi thì từng thứ một từ từ rơi rụng. Về mặt thực tiễn, mọi thứ đều kết thúc, ngay cả trong kinh doanh. Không có cái gọi là tồn tại mãi mãi. Thấu hiểu điều này đã giúp tôi trở thành một nhà đầu tư tốt hơn.

3> Tăng trưởng kinh tế

Ai ai cũng mong muốn chỉ số GDP đầu người (GDP/capita) tăng lên nhưng để đạt được điều này thì phần lớn các tài sản cần phải được đặt trong tay khu vực tư nhân, các nguồn lực luôn được chăm sóc tối ưu trong tay người sở hữu. Điều này sẽ khiến cho toàn bộ hệ thống trở nên hiệu quả hơn kéo theo GDP/capita sẽ tăng lên.

Chúng ta cần một hệ thống nơi ai ai cũng có thể dễ dàng trao đổi hàng hoá/ dịch vụ thông qua hệ thống tiền tệ, đó là cách mà nền văn minh trở nên giàu có trù phú.Phải làm sao việc trao đổi hàng hóa và nắm giữ tài sản nằm phần lớn trong khối tư nhân. Nếu bạn có thể dạy chơi violin và tôi có tiền, chúng ta đồng ý giao dịch thì cả hai bên sẽ cùng có lợi. Dĩ nhiên GDP sẽ tăng lên cực cao nếu có nhiều người cũng tiêu tiền, vận hành doanh nghiệp và tiến hành các hoạt động liên quan khác. Chưa từng có ai trong lịch sử nhân loại mà tôi biết, có thể chuyển hóa xã hội săn bắn hái lượm sang nền văn minh mà không có hệ thống với hai đặc tính (1) sở hữu tư nhân (2) có sự tự do trao đổi.Chúng ta ai ai cũng đều cảm nhận điều hiển nhiên này nhưng nhiều nền giáo dục không đào sâu vào chân lý này.

4> Đòn bẩy tài chính và bán khống

Đại đa số chúng ta nên né tránh đòn bẩy, bởi có lẽ không phải luật lệ cuộc chơi đều áp dụng công bằng cho tất cả. Một người bạn của tôi đã từng nói: "Những người trẻ biết luật chơi, nhưng những người già thì biết đâu là ngoại lệ (exceptions). Ít ra nếu sống một cách đúng đắn, người trẻ sẽ dần nhận ra hết các ngoại lệ đó." Những người thông thái, cũng như bao nhiêu người khác, thường có xu hướng xem mình thông thái hơn mức độ thực sự của họ. Đừng bao giờ nghĩ rằng vì mình đã quan sát thấy trường hợp ngoại lệ của Charlie nên bản thân hoàn toàn có thể tiến lên (lever up) và kiếm thêm nhiều tiền từ những nguồn thông tin đầu tư hay ho nào đó. Sự thông thái (wisdom) thỉnh thoảng kết hợp tuyệt vời với sự khiêm nhường (humility).

Tôi không tham gia vào việc bán khống (short), một thứ rất sai trái. Trong suốt đời mình, tôi chỉ thực hiện ba lần bán khống và nó đã diễn ra cách đây ba mươi năm: một lần là giao dịch tiền tệ (currency), hai lần khác là giao dịch cổ phiếu (stock trades - trong hai giao dịch đó, một giúp tôi kiếm khoản lợi nhuận lớn và một gây thua lỗ). Từ đó, tôi đã từ bỏ không dự phần vào trò này. Riêng khoản đặt cược vào giao dịch "tiền tệ", tôi đã kiếm được một triệu đô la nhưng đây quả là cách tồi tệ để kiếm tiền.

5> Jack Ma, Trung Quốc và đầu tư vào các doanh nghiệp tốt/vĩ đại

Jack Ma là một nhà tư bản chiếm cổ phần ưu thế ở Alibaba. Rồi đột nhiên một ngày, anh đã tự dưng tuyên bố trước công chúng rằng các chính khách Trung Quốc (CCP) đang hành xử phi lý. Họ vô cùng đần độn và không làm gì ra trò, chỉ có tôi là thông minh.Dĩ nhiên, nhà cầm quyền không thích bài phát biểu này, anh ta sau đó đã nhanh chóng biến mất trong vòng vài tháng, và hiện tại đã rớt đài khỏi Alibaba. Jack quả thực ngu ngốc, điều này giống như lấy cây kim chọc vào mũi chú gấu. Điều này không thể gọi là thông minh, hành xử trên đã gây tổn hại lớn cho Alibaba. Nhìn lại, Alibaba là khoản đầu tư tồi tệ nhất mà tôi từng làm.Khi nghĩ về Alibaba, tôi đã bị quyến rũ về cách họ định vị bản thân trong thế giới internet của Trung Quốc mà không dừng lại để chân nhận ra bản chất "bán lẻ" trong máu Alibaba. Một ngành kinh doanh cạnh tranh khốc liệt trên internet. Đây không phải thứ dễ dàng (cakewalk) cho tất cả.

Tất nhiên, các nhà đầu tư đừng đánh mất lạc quan về Trung Quốc. Xác suất xung đột với Đài Loan đã giảm xuống rất nhiều khi các nhà lãnh đạo Trung Quốc quan sát chiến sự tại Ukraine. Họ rất thông minh và có tính thực tiễn cao, do đó sẽ không dám dấn sâu vào Đài Loan trong thời gian dài. Ở góc độ đầu tư, rất dễ tìm ra các công ty tốt mà giá vừa phải hơn ở Trung Quốc khi so với Hoa Kỳ. Các rủi ro liên quan có thể chấp nhận được khi so với giá trị thu về.Đó là lý do tại sao chúng tôi đầu tư ở Trung Quốc. Vì không thể tìm thấy các khoản đầu tư hay ho quanh nhà mình ở Los Angeles nên tôi phải đi ra thế giới bên ngoài. Tôi có cái nhìn rất lạc quan về các nhà lãnh đạo Trung Quốc (hơn hầu hết nhiều người), có nhiều thứ tôi tin họ đã làm đúng, ví dụ như công cuộc chống tham nhũng.Làm gì có nơi nào trên thế giới này hay chính thể nào mà tránh được những thứ tội lỗi hay sầu bi? (sin and sorrow). Ngay cả các nền dân chủ cũng không hoàn hảo, có quá nhiều quyết định sai lầm đưa ra bởi họ. Cũng như cá nhân, việc mắc sai lầm là rất đỗi tự nhiên. Chúng ta đang sống trong một thế giới mà tội lỗi, sầu bi và các quyết định sai trái là cực kỳ phổ biến. Đó là điều mà nhân loại phải đối diện mỗi ngày.Tôi không mong những chướng ngại trên biến mất mà chỉ mong mình có thể đầu tư vào những ai có khả năng đưa ra các phán đoán hay nhận định tốt nhất (good judgement). Tôi chưa từng biết ai luôn ra quyết định đúng trong thế giới này.

Các doanh nghiệp vĩ đại là miếng bánh mà ai muốn dự phần, dĩ nhiên nếu được quản trị tốt thì mức độ yêu thích càng tăng.Thỉnh thoảng, chúng tôi cũng lựa được các doanh nghiệp có cả hai yếu tố này để nắm giữ dài lâu. Dĩ nhiên, ai ai cũng ra sức tìm kiếm miếng bánh kiểu như vậy. Vấn đề là khi bạn tìm thấy hay nhảy vào những doanh nghiệp tốt thì nó hầu như đều đã được nhiều người soi xét kỹ lưỡng (picked over) và phân tích sâu như các cổ phiếu nổi tiếng của Hoa Kỳ, bạn có thể hình dung về khoảng thời gian to lớn người ta bỏ ra để sục sạo trong bể chứng khoán Hoa Kỳ.

Bạn sẽ tìm thấy, tại Mỹ, nếu một doanh nghiệp thực sự tốt, khoản kiếm phải đạt ít nhất 25 lần (25x earnings) hoặc thậm chí đến 30x hay 35x. Điều này càng khiến việc đầu tư trở nên khó khăn hơn, bởi nếu có bất trắc gì xảy ra, bạn có thể mất rất nhiều cho khoản đầu tư này. Dĩ nhiên, đây chính là lý do tại sao việc đầu tư lại khó khăn đến như vậy, rõ ràng doanh nghiệp tốt thì giá không thể rẻ.Các nhà đầu tư buộc phải nhận ra một doanh nghiệp tốt trước khi nhiều người xung quanh cũng có cảm giác giống như vậy. Điều này quá khó để làm. Một số nhà đầu tư có khả năng này, nhưng chắc chắn không nhiều. Có lẽ, tôi không muốn làm việc với 95% các nhà quản lý tài sản chuyên nghiệp của Mỹ. Tôi cho rằng bạn phải rơi vào nhóm 5% cao nhất để có cơ hội thành công. Nó cực kỳ khó, không dễ như mua các quỹ chỉ số (index fund) và ngồi chờ tiền về.

Nguồn: Quan Nguyen Ha, Facebook