PE, PB HSX Vietnam Stock Market

PE, EPS some following stocks

Source: finandlife

Công ty cổ phần Nhựa Bình Minh (BMP) là một trong những thương hiệu hàng đầu với hơn 35 năm kinh nghiệm trong ngành sản xuất nhựa xây dựng của cả nước. Các sản phẩm của BMP đã trở nên thân thuộc, đi vào lòng người tiêu dùng miền Nam nhiều năm qua nhờ chất lượng và sự ổn định của sản phẩm.

Quy mô mạng lưới phân phối liên tục được mở rộng giúp sản lượng bán hàng tăng trưởng qua từng năm. BMP ngày càng củng cố thêm vị thế đầu ngành của mình.

Với dự án đang được triển khai nhằm tiến tới tăng quy mô sản xuất, cùng với đó là khả năng áp đặt giá bán và duy trì biên lợi nhuận, hứa hẹn sẽ giúp công ty tiếp tục duy trì được đà tăng trưởng trong tương lai.

BMP được chúng tôi định giá ở mức 94,000 đồng/cổ phiếu, cao hơn 15% so với giá đóng cửa ngày 06/03/2015, EPS F 2015 sẽ là 9,550 đồng/cổ phiếu, P/E F tương đương 9.8x.

-----------------------------

VỊ THẾ ĐẦU NGÀNH SẢN XUẤT ỐNG NHỰA

Với hơn 35 năm kinh nghiệm, Công ty Cổ phần Nhựa Bình Minh luôn là một thương hiệu lớn trong ngành. Công ty hiện có 3 nhà máy sản xuất  với năng lực sản xuất khoảng 80,000 tấn mỗi năm.Hoạt động chính của công ty là sản xuất các sản phẩm ống nhựa như u.PVC, ống HDPE, ống nhựa PPR và các sản phẩm phụ tùng u.PVC, HDPE, PPR … phục vụ cho ngành xây dựng, cấp thoát nước. Bên cạnh đó dòng sản phẩm nón bảo hộ lao động và bình phun thuốc trừ sâu được thị trường đón nhận.

Theo VPA năm 2012, BMP chỉ chiếm khoảng 20% thị phần cả nước, 50% thị phần miền Nam so với 30% thị phần cả nước và 70% thị phần miền Bắc của NTP. Nhờ chiến lược tập trung phát triển nhanh và mạnh kênh phân phối, kể từ năm 2013 BMP đã chính thức vượt qua NTP để chiếm lĩnh vị thế dẫn đầu cả nước về sản lượng tiêu thụ.

Hiện tại mạng lưới phân phối tiếp tục được mở rộng khắp cả nước với hơn 1,500 cửa hàng và hệ thống phân phối (năm 2013 khoảng 900 cửa hàng) và hơn 90% cửa hàng kinh doanh ống nhựa trên toàn quốc có sản phẩm của Nhựa Bình Minh. Hứa hẹn BMP sẽ tiếp tục duy trì được vị thế dẫn đầu về sản lượng tiêu thụ của mình.

TIỀM NĂNG TĂNG TRƯỞNG  BỀN VỮNG

Nhờ lợi thế về quy mô, sản lượng nhựa tiêu thụ của BMP tăng mạnh trong giai đoạn 2008 – 2014 với tốc độ tăng trưởng bình quân CAGR gần 12%/năm. Sản lượng nhựa tiêu thụ của công ty chỉ sụt giảm nhẹ 1.1% vào năm 2012 do suy thoái kinh tế.

Năm 2012 và 2013, trong bối cảnh thị trường bất động sản và xây dựng tiếp tục đóng băng, thị trường tiêu thụ của các công ty trong ngành gần như bão hoà, thì sản lượng tiêu thụ của công ty đạt được mức tăng trưởng xấp xi 10% trong năm 2013 (trong khi NTP chỉ đạt được mức tăng chưa tới 2%) và nhanh chóng chiếm lĩnh vị trí dẫn đầu ngành từ NTP.

Chiến lược đầu tư mở rộng mạng lưới phân phối tiếp tục giúp BMP gặt hái thành công trong năm 2014 với sản lượng bán ra tăng lên theo từng quý. Đến hết năm 2014, tổng sản lượng bán ra đạt 58,000 tấn sản phẩm tăng 15% so với năm 2013.

Công ty vẫn đang từng bước đầu tư dự án di dời nhà máy tại TP. HCM về khu công nghiệp Đồng An – Long An với tổng giá trị đầu tư khoảng 1,200 tỷ đồng, chậm nhất đến năm 2025 hoàn thành, nâng công suất lên gấp 3 lần hiện tại. Mặc dù tiến độ dự án triển khai khá chậm, tuy nhiên theo đại diện công ty cho biết, đầu Q4.2014 đã động thổ giai đoạn 1 nhà máy tại Long An và dự kiến tới cuối Q3.2015 sẽ đi vào hoạt động và đóng góp thêm khoảng 5,000 tấn sản phẩm.

DOANH THU TĂNG TRƯỞNG ẤN TƯỢNG,  LỢI NHUẬN CÓ DẤU HIỆU CHỮNG LẠI

Trong giai đoạn 2008 đến nay, doanh thu thuần và lợi nhuận của công ty tăng trưởng ấn tượng cùng với tốc dộ tăng trưởng sản lượng năm sau cao hơn năm trước. CAGR trung bình của doanh thu thuần và lợi nhuận ròng lần lượt là 20% và 26%/năm.

Năm 2012 tưởng chừng như là năm khó khăn nhất mà công ty nói riêng và ngành nhựa nói chung phải đối mặt. Cầu sụt giảm kéo theo sản lượng bán ra giảm. Tuy nhiên với lợi thế của 1 doanh nghiệp lớn, có thể áp đặt giá bán nên doanh thu tăng trưởng nhẹ. Hơn nữa giá PVC đầu vào giảm giúp cải thiện mạnh biên lãi gộp từ đó lợi nhuận vẫn tăng trưởng trên 22%.

Mặc dù doanh số có mức tăng trưởng khá ấn tượng tuy nhiên lợi nhuận lại có mức tăng thấp hơn hẳn và có dấu hiệu giảm dần từ năm 2012 đến nay. Có thể thấy mức độ cạnh tranh trong ngành đang ngày càng khốc liệt khiến công ty buộc phải tăng các chi phí chiết khấu, bán hàng… nhằm duy trì doanh số.

Kết quả năm 2014, doanh thu thuần toàn công ty đạt 2,416 tỷ đồng, tăng trưởng 16% so với năm 2013, vượt gần 10% kế hoạch năm chủ yếu do sản lượng bán ra tăng trong khi giá bán không thay đổi nhiều, giá đầu vào cả năm 2014 cao hơn khoảng 4.8% so với năm 2013 kéo biên lãi gộp giảm, cộng thêm sự gia tăng của chi phí bán hàng khiến lợi nhuận trước thuế chỉ đạt 481 tỷ đồng, giảm 3.7% so với cùng kỳ và chỉ đạt 95% kế hoạch năm.

CẠNH TRANH NHỜ SẢN PHẨM CHẤT LƯỢNG

Nhờ sử dụng công nghệ tiên tiến, các sản phẩm của BMP có chất lượng khá tốt, được khách hàng tin tưởng. Ống nhựa BMP trở thành sản phẩm thân thuộc với người tiêu dùng nhiều năm qua. Đây chính là điểm mấu chốt cho thành công của công ty mà không nhiều doanh nghiệp trong nước làm được.

Sản phẩm chủ lực của công ty là ống PVC và phụ tùng, chiếm tới gần 90% trong cơ cấu doanh thu và tăng dần ti trọng qua các năm. Trong khi đó, tỉ trọng ống HDPE lại có dấu hiệu thu hẹp, nguyên nhân do nhà máy phía Bắc gặp phải sự cạnh tranh khá quyết liệt dẫn tới sản lượng tiêu thụ kém.

Mặc dù vậy trong năm 2014, thị trường miền Bắc đã có dấu hiệu tích cực hơn khi doanh thu tăng trưởng mạnh hơn 55% cùng kỳ, đóng góp 276 tỷ đồng và đóng góp hơn 16 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế so với chỉ hơn 8 tỷ đồng của cùng kỳ. Không đối đầu trực tiếp với NTP ở các phân khúc sản phẩm thế mạnh ngay thị trường chính của đơn vị này, BMP khôn khéo chọn dòng sản phẩm ống HDPE cỡ lớn vốn còn khá tiềm năng ở thị trường miền Bắc để cạnh tranh. Hướng đi này đang dần đem lại hiệu quả cho BMP khi được khách hàng tại đây đón nhận.

Nhưng không phải tất cả thuận lợi đều đến với BMP, kế hoạch đẩy mạnh tiêu thụ tại thị trường miền Trung bằng cách mua lại cổ phần và đi tới sáp nhập, tái cơ cấu lại Nhựa Đà Nẵng gần như thất bại. BMP giậm chân tại chỗ ở đây và chấp nhận nhường lại thị trường tiềm năng này cho NTP và các doanh nghiệp địa phương khai thác.

KHẢ NĂNG DUY TRÌ BIÊN LÃI GỘP

Chi phí nguyên liệu bột nhựa thường chiếm 70-80% giá thành phẩm và BMP không phải nhập khẩu mà chủ yếu mua trong nước (2 nhà cung cấp chính là TPC Vina và PMPC). Đây cũng là 1 lợi thế của BMP bởi sự ổn định của đầu vào, hơn nữa tránh được sự biến động của tỷ giá bởi toàn bộ nguyên liệu được thanh toán bằng VNĐ.

Tuy vậy, giá nguyên liệu PVC trong nước biến động theo sát biến động giá thế giới và ảnh hưởng trực tiếp đến biên lãi gộp của công ty. Nếu như năm 2012 giá PVC rớt mạnh giúp biên gộp của công ty tăng nhanh thì chỉ 1 năm sau đó giá PVC tăng trở lại kéo biên gộp giảm trong năm 2013.

Năm 2014, giá bột PVC chỉ giảm vào thời điểm cuối năm, trong khi công ty vẫn phải sử dụng nguyên liệu giá cao trước đó dẫn đến việc biên lãi gộp tiếp tục giảm trong năm này.

Tuy nhiên, với lợi thế thị phần chi phối, khả năng áp đặt giá bán của BMP là tương đối cao. Nhờ đó công ty luôn duy trì biên lãi gộp ở mức cao và ổn định (25% - 31%) ngay cả khi giá thành sản phẩm tăng mạnh.

So với NTP, BMP dường như có mức biên gộp thấp hơn nhưng chủ yếu là do cách hạch toán doanh thu khác nhau. Doanh thu của NTP luôn cao hơn so với BMP do tính thêm phần chiết khấu cho các đại lý vào, trong khi BMP chỉ đơn thuần ghi nhận phần doanh thu bán ra.

GIÁ CẢ NGUYÊN VẬT LIỆU CHUYỂN BIẾN TÍCH CỰC, CÓ ĐỘ TRỄ SO VỚI GIÁ DẦU MỎ

Mặc dù có đầu vào từ dầu mỏ nhưng giá PVC lại chịu ảnh hưởng khá chậm từ giá nguyên liệu này. Như năm 2014 là năm giá dầu mỏ có mức giảm mạnh hơn 40% so với năm 2013 tuy nhiên giá PVC trung bình chỉ giảm khoảng 6%? Điều này có thể được lý giải bởi quy trình tương đối phức tạp để tạo ra PVC và các thành phần chính của nó:

- Polyvinylclorua (PVC) là một loại nhựa tổng hợp được bằng cách trùng hợp vinylclorua monomer (MVC). Trong mỗi phân tử monomer VMC có tới gần 60% khối lượng là từ Clo được hình thành từ quá trình điện phân muối ăn. Do đó có thể nói rằng, PVC được hình thành từ 60% muối ăn.

- Theo Vinachem với sản lượng nhựa hiện nay, để sản xuất PVC chi cần 0.5% tổng sản lượng dầu tiêu thụ. Nhờ các đặc tính trên mà PVC ít phụ thuộc vào sự biến đổi của dầu mỏ hơn so với những loại polymer được tông hợp từ 100% đầu mỏ. Đó cũng là lý do giải thích tại mọi thời điểm, giá PVC bao giờ cũng thấp hơn 20 – 30% so với các loại chất dẻo cùng được ứng dụng rộng rãi khác như HDPE, LDPE, PP…

Nhìn chung xu hướng giá nguyên liệu PVC vẫn đang chuyển biến theo hướng tích cực. Tính đến hết tháng 2/2015, giá bột PVC ghi nhận thêm mức giảm 13% so với tháng 12/2014 và giảm 17% so với trung bình cả năm 2014.

GIA TĂNG CHI PHÍ BÁN HÀNG, MỞ RỘNG THỊ PHẦN

Trong điều kiện cạnh tranh ngày càng khốc liệt từ các đối thủ, BMP đã thể hiện rõ quyết tâm mở rộng thị trường sẵn có tại miền Nam và dần củng cố thêm thị phần tại miền Bắc. Chính vì thế, BMP đã đẩy mạnh chi phí bán hàng trong năm 2014 nhằm gia tăng khả năng cạnh tranh của mình. Tỉ lệ chi phí bán hàng đã tăng mạnh lên 57% từ 44.5% của năm 2013 trong cơ cấu chi phí hoạt động. Và theo đó cũng nâng tỉ trọng so với doanh thu thuần lên hơn 5% so với 3.3% của năm trước đó.

Tuy nhiên nếu so với NTP, chi phí bán hàng của BMP lại thấp hơn hẳn. Chi phí bán hàng của NTP chiếm trung bình hơn 70% cơ cấu chi phí các năm gần đây và chiếm trung bình 14% doanh thu thuần.  Có thể thấy, chiến lược của NTP là đầu tư quảng bá và bỏ chiết khấu cao cho các đại lý của mình. Trong khi BMP lại chú trọng hơn vào việc phát triển mạnh mạng lưới phân phối nhằm đi vào khai thác sâu hơn thị trường sẵn có. Tính tới thời điểm hiện tại mạng lưới phân phối của công ty đã có trên 1,500 cửa hàng, tăng 600 cửa hàng và đại lý so với năm 2013.

Với áp lực cạnh tranh gay gắt từ NTP, HSG như hiện tại, chúng tôi cho rằng chi phí bán hàng của BMP sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới.

TÀI CHÍNH LÀNH MẠNH

BMP không vay nợ ngân hàng nên gần như các chỉ số thanh toán đều ở mức khá an toàn. Nhờ lượng tiền mặt dồi dào nên chỉ số thanh toán tiền mặt đạt 1.9 lần giúp rủi ro thanh toán gần như không có.

Điểm sáng của công ty là dòng tiền thuần đều dương qua các năm. Mặc dù dòng tiền thuần năm 2014 giảm mạnh so với năm 2013 do hoạt động đầu tư tăng ở công ty mẹ và trả cổ tức cho cổ đông trong năm, tuy nhiên dòng tiền tạo ra từ hoạt động kinh doanh vẫn đủ sức tài trợ.

Tiền mặt được duy trì khá cao và có xu hướng tăng qua các năm, trung bình chiếm 33% tài sản ngắn hạn và 25% tổng tài sản của công ty. Phần lớn tiền mặt được công ty gửi ngân hàng lấy lãi cho thấy công ty khá thụ động trong việc quay vòng vốn. Công ty chỉ bắt đầu tái đầu tư lại từ năm 2013 vào dự án nhà máy tại Long An, tuy nhiên tốc độ triển khai nhìn chung khá chậm.

ROE của BMP và NTP có xu hướng giảm dần qua các năm do tốc độ tăng trưởng của lợi nhuận thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng của vốn chủ. Trong khi đó, việc sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả giúp chỉ số này của NTP năm 2014 (24.2%) bắt đầu vượt nhẹ BMP (23.5%) sau khi luôn thấp hơn BMP ở các năm trước đó. Cho dù vậy, ROE của cả BMP và NTP luôn giữ ở mức cao so với mặt bằng ngành nhựa nói riêng và thị trường nói chung.

TÀI SẢN CỐ ĐỊNH GIẢM DẦN

Và vì chỉ giữ tiền, không tái đầu tư dẫn tới giá trị còn lại của tài sản cố định giảm dần. Trái ngược hoàn toàn với NTP khi giá trị tài sản của công ty này liên tục tăng trưởng mạnh mẽ qua các năm. Tuy nhiên bù lại, hiệu suất sử dụng tài sản của BMP lại tăng dần do nhiều tài sản đã được khấu hao hết nhưng vẫn tạo ra giá trị kinh tế, trong khi các tài sản mới của NTP vẫn chưa đem lại giá trị tương xứng.

KẾ HOẠCH KINH DOANH NĂM 2015 THẬN TRỌNG

Quý 3.2015 dự kiến nhà máy mới bắt đầu cho ra 5 nghìn sản phẩm đầu tiên, vừa bù đắp lượng thiếu hụt để đi tới chạy hết công suất ở các nhà máy. Trên cơ sở đó kế hoạch sơ bộ về doanh thu trong năm 2015 đại diện công ty cho biết khoảng 2,600 tỷ đồng, tăng trưởng 8% so với năm 2014.

Cũng theo đại diện công ty cho biết giá nguyên liệu tháng 2.2015 đã được các nhà cung cấp báo tăng trở lại và công ty cũng dự báo dựa trên cơ sở giá nguyên liệu trong năm 2015 sẽ tăng nhẹ 3% so với năm 2014. Cạnh tranh sẽ quyết liệt hơn do vậy chi phí hoạt động cũng sẽ tiếp tục tăng (chính sách giữ khách hàng, khỏi động lại chương trình chống hàng giả …)

Công ty sẽ đầu tư 300 tỷ đồng cho nhà máy mới tại Long An (160 tỷ cho nhà máy, 140 tỷ cho máy móc) và chi phí cho nhân công sẽ tăng thêm khoảng 10% trong khi giá trị đầu tư chưa sinh lợi. Do vậy, lợi nhuận trước thuế kế hoạch công ty chỉ đặt ra khoảng 480 tỷ đồng, xấp xỉ thực hiện của năm 2014.

Cổ tức bằng tiền mặt năm 2014 sẽ tăng thêm 15% lên 35% (kế hoạch 20%), trong năm công ty đã chia 10% như vậy cổ tức còn lại là 25% cho năm 2014.

Về vấn đề truy thu thuế, đại diện công ty cho biết công ty đã nhanh chóng nộp vào kho bạc gần 80 tỷ đồng cuối quý 4. Và cục thuế đã tới công ty làm việc với đề nghị trả lại khoản tiền tương ứng mức cổ tức của SCIC đã chi trong năm 2009 – 2010? (khoảng 29 tỷ đồng). Tuy nhiên BMP chưa đồng ý với cách giải quyết trên vì mong muốn lấy lại tối thiểu 50% số tiền đã nộp. Sự việc vẫn chưa ngã ngũ và có lẽ sẽ tiếp tục kéo dài.

Khoản nợ khó đòi 35 tỷ đồng từ Nhựa  Đức Thành đã được công ty trích lập dự phòng toàn bộ trong năm 2014.

DỰ PHÓNG KQKD NĂM 2015

Chúng tôi đánh giá năm 2015 giá nguyên vật liệu sẽ tiếp tục có những chuyển biến tích cực nhờ ảnh hưởng trễ từ việc giá dầu giảm, qua đó biên lãi gộp của công ty sẽ có những cải thiện tốt hơn.

Tuy nhiên, khó khăn cũng sẽ luôn hiện hữu bởi sự cạnh tranh ngày càng gay gắt hơn từ các doanh nghiệp cùng ngành. Từ đó chúng tôi cho rằng sản lượng bán ra sẽ chỉ tăng thêm khoảng 3,500 tấn, giá bán cũng sẽ được công ty duy trì để giữ khách hàng, chi phí hoạt động sẽ tiếp tục tăng, đặc biệt là chi phí bán hàng.

Qua đó chúng tôi dự phóng doanh thu thuần cả năm 2015 sẽ khoảng 2,609 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt hơn 434.6 tỷ đồng, tương ứng với mức tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận lần lượt là 8% và 15.3% so với cùng kỳ. EPS forward cho 2015 đạt 9,550 đồng, tăng trưởng 15.3% so với năm 2014.

ĐỊNH GIÁ

Sử dụng phương pháp định giá FCFF, với giả định tăng trưởng trong vô hạn là 5%/năm, tỷ suất lãi gộp vô hạn 25%, WACC 14.5%… giá trị của BMP sẽ là 94,000 đồng/cổ phiếu, cao hơn 15% so với giá đóng của ngày 06/03/2015.

Nếu so sánh tương quan định giá với các doanh nghiệp trong khu vực, BMP có mức định giá P/E tương đối hấp dẫn, khi P/E hiện tại chỉ là 9.65 lần, khá thấp so với các công ty khác.

Bài liên quan:

• BMP - Đánh giá vụ truy thu thuế
• BMP|Buổi họp mặt các quỹ đầu tư định kỳ quý 2/2014 
• BMP Họp nhà đầu tư định kỳ quý 4/2014 

Nguồn: Nguyễn Ngọc Thành, Analyst, VFS Research

“Nếu nghèo đói là trường đại học tốt nhất, thì tôi muốn nói rằng, người mẹ nông dân của tôi chính là người thầy giáo giỏi nhất của đời tôi”.

Câu chuyện về ý chí phấn đấu, vươn lên đầy hoài bão này đã thực sự lay động lòng người. Và hơn hết, đó còn là câu chuyện về đức hy sinh của người mẹ. Đã có rất nhiều website đăng tải lại câu chuyện cảm động mà tiến sĩ An Kim Bằng (Jinpeng An), người Trung Quốc, tốt nghiệp toán học tại Đại học Harvard, kể về người mẹ nghèo của mình.

Ngày 5/9/1997, là ngày tôi rời gia đình đi nhập học ở Đại học Bắc Kinh, khoa Toán. Ngọn khói bếp dài cất lên từ trên nóc ngôi nhà nông dân cũ nát gia đình tôi. Người mẹ chân tập tễnh của tôi đang nấu mì sợi cho tôi, những bột mì này có được nhờ mẹ đổi năm quả trứng gà cho hàng xóm, chân mẹ bị thương vì mấy hôm trước, để thêm tí tiền cho tôi nhập học, mẹ đẩy một xe chất đầy rau từ thôn ra thị trấn, trên đường bị trật chân.

Bưng bát mì, tôi đã khóc. Tôi buông đũa quỳ xuống đất, xoa nắn chỗ chân sưng phồng lên to hơn cả cái bánh bao của mẹ, nước mắt rơi xuống đất… Nhà tôi ở Thiên Tân, làng Đại Hữu Đới, huyện Vũ Thanh, tôi có một người mẹ tốt nhất thế gian tên là Lý Diệm Hà. Nhà tôi vô cùng nghèo khó.

Khi tôi ra đời, bà nội ngã bệnh ngay trên giường sưởi, tôi bốn tuổi, ông nội lại mắc bệnh hẹp khí quản và bán thân bất toại, những món nợ trong nhà lớn dần theo năm. Khi bảy tuổi, tôi được đi học, học phí là mẹ vay người khác. Tôi thường đi nhặt những mẩu bút chì bạn bè vứt đi, dùng dây buộc nó lên một cái que rồi viết tiếp, hoặc dùng một cái dây chun xoá sạch những cuốn vở bài tập đã viết, rồi viết lại lên đó.

Mẹ thương tôi đến mức, cũng có lúc đi vay vài hào của hàng xóm để mua vở và bút chì cho tôi. Nhưng cũng có những khi mẹ vui vẻ, là khi bất kể bài kiểm tra nhỏ hay kỳ thi lớn, tôi luôn đứng đầu, toán thường được 100/100 điểm. Dưới sự khích lệ của mẹ, tôi càng học càng thấy ham thích. Tôi thực sự không hiểu trên đời còn có gì vui sướng hơn được học hành.

Chưa đi học lớp một tôi đã thông thạo cộng, trừ, nhân, chia và phân số, số phần trăm; khi học tiểu học tôi đã tự học để nắm vững Toán, Lý, Hoá của bậc trung học phổ thông. Khi lên trung học, thành phố Thiên Tân tổ chức kỳ thi vật lý của bậc trung học, tôi là đứa học trò nông thôn duy nhất của cả năm huyện ngoại thành Thiên Tân được giải, một trong ba người đỗ đầu. Tháng 6 năm đó, tôi được đặc cách vào thẳng trường Trung học số 1 danh tiếng của Thiên Tân, tôi vui sướng chạy như bay về nhà.

Nào ngờ, khi tôi báo tin vui cho cả nhà, mặt bố mẹ chất chứa toàn những đau khổ; bà nội vừa mất nửa năm, ông nội đang gần kề cái chết, nhà tôi đã mắc nợ tới hơn mười nghìn Nhân dân tệ rồi. Tôi lặng lẽ quay về bàn học, nước mắt như mưa suốt một ngày. Đến tối, tôi nghe thấy ở ngoài nhà có tiếng ồn ào. Thì ra mẹ tôi đang định dắt con lừa con của nhà đi bán, cho tôi đi học, nhưng ba tôi không chịu. Tiếng ồn ào làm ông nội nghe thấy, ông đang bệnh nặng, trong lúc buồn bã ông đã lìa đời. Sau lễ an táng ông nội, nhà tôi lại mắc thêm vài nghìn tệ tiền nợ nữa.

Tôi không còn dám nhắc đến việc đi học nữa, tôi cất "Giấy báo nhập học" thật kỹ vào vỏ gối, hàng ngày tôi ra đồng làm việc cùng mẹ. Sau hai hôm, tôi và ba tôi cùng lúc phát hiện ra: con lừa con biến mất rồi. Ba tôi sắt mặt lại, hỏi mẹ tôi:

- Bà bán con lừa con rồi à? Bà bị thần kinh à? Sau này lấy gì kéo, lương thực hoa màu bà đẩy xe tay nhé, bà tự cõng nhé? Bà bán lừa một hai trăm bạc liệu cho nó học được một học kỳ hay là hai học kỳ?

Hôm đó mẹ tôi khóc, mẹ tôi dùng một giọng rất dữ dội rất hung dữ để gào lại ba tôi:

- Con cái mình đòi đi học thì có gì sai? Nó thi lên được trường số 1 của thành phố nó là đứa duy nhất của cả huyện này đấy, tôi không thể để cho tiền đồ của nó bị lỡ dở được. Tôi sẽ dùng tay đẩy, dùng lưng vác, để cho nó đi học…

Cầm sáu trăm tệ mẹ vừa bán lừa, tôi thật sự chỉ muốn quỳ xuống dập đầu trước mẹ. Tôi đã thích được học quá rồi, mà còn học tiếp, thì mẹ sẽ khổ sở bao nhiêu, vất vả bươn trải thêm bao nhiêu?

Mùa thu năm đó tôi quay về nhà lấy áo lạnh, thấy mặt ba tôi vàng như sáp, gầy da bọc xương đang nằm trên giường sưởi. Mẹ bình thản bảo: "Có gì đâu, bị cảm, sắp khỏi rồi". Ai ngờ, hôm sau tôi xem vỏ lọ thuốc của ba, thì thấy đó là thuốc ngăn ngừa tế bào ung thư phát triển. Tôi kéo mẹ ra ngoài nhà, khóc hỏi mẹ mọi chuyện là thế nào, mẹ bảo, từ sau khi tôi đi học, ba bắt đầu đi ngoài ra máu, ngày càng nặng lên.

Mẹ vay sáu nghìn tệ đưa ba lên Thiên Tân, Bắc Kinh đi khắp nơi, cuối cùng xác định là u nhu ruột bowel polyps, bác sĩ yêu cầu ba phải mổ gấp. Mẹ chuẩn bị đi vay tiền tiếp, nhưng ba kiên quyết không cho. Ông nói, bạn bè họ hàng đã vay khắp lượt rồi, chỉ vay mà không trả thì còn ai muốn cho mình vay nữa!

Hàng xóm kể với tôi, mẹ dùng một phương pháp nguyên thuỷ và bi tráng nhất để gặt lúa mạch. Mẹ không đủ sức gánh lúa mạch ra sân kho để tuốt hạt, mẹ cũng không có tiền thuê người giúp, bèn gặt dần, lúa mạch chín chỗ nào gặt chỗ đó, sau đó dùng xe cải tiến chở về nhà, tối đến mẹ trải một tấm vải nhựa ra sân, dùng hai tay nắm từng nắm lúa mạch đập lên một hòn đá to…Lúa mạch trồng trên ba mẫu đất của nhà, một mình mẹ làm, mệt đến mức không đứng dậy nổi nữa thì mẹ ngồi xổm xuống cắt, đầu gối quỳ còn chảy máu, đi đường cứ cà nhắc…Không đợi hàng xóm kể hết, tôi chạy như bay về nhà, khóc to gọi mẹ: "Mẹ, mẹ, con không thể đi học nữa đâu…".

Kết quả, mẹ vẫn tống tôi lên trường. Tiền sinh hoạt phí mỗi tháng của tôi chỉ 60 đến 80 tệ, thật thảm hại nếu so với những người bạn học khác mỗi tháng có 200-240 tệ. Nhưng chỉ mình tôi biết, món tiền nhỏ này mẹ tôi cũng phải tằn tiện lắm, từ ngày đầu tháng đã dành từng hào, bán từng quả trứng gà, rau xanh lấy từng đồng, có lúc dành dụm không đủ đã phải giật tạm vài đôi chục. Mà cha tôi, em trai tôi, dường như chẳng bao giờ có thức ăn, nếu nhà ăn rau cũng chẳng dám xào mỡ, chỉ chan tí nước dưa muối ăn qua bữa. Mẹ không muốn tôi đói, mỗi tháng mẹ chăm chỉ đi bộ hơn mười cây số mua mì tôm với giá bán buôn.

Rồi mỗi cuối tháng, mẹ vất vả cõng một túi nặng lên Thiên Tân thăm tôi. Trong túi ấy ngoài những gói mì tôm ra, còn có nhiều xếp giấy loại mẹ phải đi bộ ra một xưởng in ngoài thị trấn cách nhà 6km để xin cho tôi (đó là giấy để tôi làm nháp toán), cả một chai tương cay rất to, cải bẹ muối thái sợi, và cả một cái tông đơ để cắt tóc. (Cắt tóc nam rẻ nhất Thiên Tân cũng phải 5 tệ, mẹ muốn tôi dành tiền cắt tóc để mua thêm lấy vài cái bánh bao mà ăn).

Khi nói, mẹ không nhìn tôi, mẹ nhìn xa xăm ra con đường đất ngoài kia, như thể con đường ấy dẫn tới tận Thiên Tân, tới Bắc Kinh.

Tôi là học sinh cấp 3 duy nhất của Thiên Tân đến cả rau ở bếp ăn nhà trường cũng không mua nổi, chỉ có thể mua vài cái bánh bao, mang về ký túc ăn cùng mì sợi khô hoặc chấm với tương ớt, kẹp dưa muối để ăn qua bữa. Tôi cũng là học sinh duy nhất không có giấy kiểm tra, chỉ có thể tận dụng giấy một mặt của xưởng in để viết bài. Tôi là đứa học sinh duy nhất chưa bao giờ dùng xà phòng, khi giặt quần áo tôi thường đi nhà bếp xin ít bột kiềm nấu ăn (alkali - chất kiềm, dùng để hấp bánh bao, làm bánh nướng, làm nước soda) là xong. Nhưng tôi chưa bao giờ tự ti, tôi cảm thấy mẹ tôi khổ cực cả đời, như người anh hùng chống lại đói khổ, làm con của người mẹ như thế tôi rất tự hào.

Hồi mới lên Thiên Tân, tiết học tiếng Anh đầu tiên khiến tôi ù cạc. Khi mẹ lên, tôi kể cho mẹ nghe tôi sợ tiếng Anh thế nào, ai ngờ mẹ chỉ cười bảo: "Mẹ chỉ biết con là đứa trẻ con khổ cực nhất, mẹ không thích con kêu khó, vì chịu khổ được thì chả còn gì khó nữa".

Tôi hơi bị nói lắp, có người bảo, học tiếng Anh đầu tiên cần làm chủ được cái lưỡi của mình, bởi vậy tôi thường kiếm một hòn sỏi ngậm vào miệng mình, rồi gắng đọc tiếng Anh. Hòn sỏi cọ xát vào lưỡi tôi, có lúc máu chảy ra bên mép, nhưng tôi cố gắng để kiên trì. Nửa năm trôi qua, hòn sỏi nhỏ đã bị mài tròn đi, lưỡi tôi cũng đã nhẵn, tôi đã thành người giỏi tiếng Anh thứ 3 của lớp. Tôi vô cùng cảm ơn mẹ, lời mẹ khích lệ tôi vượt qua khó khăn lớn trong học tập.

Năm 1996, lần đầu tiên tôi được tham gia cuộc thi Olympic tri thức toàn quốc khu vực Thiên Tân, đoạt giải Nhất môn Vật lý và giải Nhì môn Toán học, tôi được đại diện Thiên Tân đi Hàng Châu tham gia Cuộc thi Olympic toàn Trung quốc môn Vật lý. "Đoạt lấy chiếc Cup giải Nhất toàn Trung quốc tặng mẹ, rồi lên đường dự Olympic Vật lý Thế giới", tôi không ngăn được nỗi khao khát trong lòng, tôi viết thư báo cho mẹ tin vui và mơ ước của tôi. Kết quả, tôi chỉ được giải Nhì, tôi nằm vật ra giường, không ăn không uống. Dù tôi là người đạt thành tích cao nhất trong đoàn Thiên Tân đi thi, nhưng nếu tính cả những khốn khổ của mẹ tôi vào, thì thành tích này không xứng đáng!

Tôi về trường, các thầy ngồi phân tích nguyên nhân thất bại cho tôi thấy: tôi những muốn phát triển toàn diện cả Toán, Lý, Hoá, những mục tiêu của tôi quá nhiều nên sức lực tinh thần tôi phải phân tán rộng.

Nếu giờ tôi chỉ chọn một mục tiêu trước mắt là kỳ thi Toán, nhất định tôi thắng. Tháng 1 năm 1997, tôi cuối cùng đã giành chiến thắng tại kỳ thi Olympic Toán toàn Trung Quốc với điểm số tuyệt đối, lọt vào đội tuyển Quốc gia, cả mười kỳ thi kiểm tra ở đội tuyển tôi đều là người đứng đầu. Với thành tích đó, tôi được sang Argentina tham gia kỳ thi Olympic Toán quốc tế. Nộp xong phí báo danh, tôi gói những sách vở cần chuẩn bị và tương đậu cay của mẹ lại, chuẩn bị lên đường. Giáo viên chủ nhiệm và thầy giáo dạy Toán thấy tôi vẫn mặc bộ quần áo thải của người khác cho, những thứ áo quần màu sắc chả đâu vào đâu, kích cỡ khác nhau, bèn mở tủ áo của tôi ra, chỉ vào những áo trấn thủ vá, những áo bông tay đã phải nối hai lần, vạt đã phải chắp ba phân, hỏi tôi: "Kim Bằng, đây là tất cả quần áo của em ư?"

Tôi chả biết nói sao, vội đáp: "Thầy ơi, em không sợ người khác chê cười! Mẹ em thường bảo, Phúc Hữu Thi Thư Khí Tự Hoa - trong lòng có sách vở tất mặt mũi sáng sủa, em mặc những thứ đồ này đi Mỹ gặp tổng thống Clinton em cũng chẳng thấy ngượng".

Ngày 27/7, Olympic Toán học Thế giới lần thứ 38 chính thức khai mạc. Chúng tôi thi liên tục suốt năm tiếng rưỡi, từ 8 giờ 30 phút sáng tới 2h chiều. Ngày hôm sau công bố kết quả, đầu tiên công bố huy chương Đồng, tôi không muốn nghe thấy tên mình; sau đó công bố huy chương Bạc, cuối cùng, công bố huy chương Vàng, người đầu tiên, người thứ hai, người thứ ba là tôi. Tôi khóc lên vì sung sướng, trong lòng tự nói: "Mẹ ơi, con mẹ thành công rồi!".

Tin tôi và một người bạn nữa đoạt Huy chương Vàng kỳ thi Olympic Toán học ngay chiều hôm đó đã được Đài phát thanh Nhân dân Trung ương TQ và Đài truyền hình Trung ương TQ đưa. Ngày 1/8, chúng tôi vinh quang trở về, lễ đón long trọng được Hiệp hội khoa học Trung Quốc và Hội Toán học Trung Quốc tổ chức.

Khi đó, tôi muốn về nhà, tôi muốn sớm gặp mẹ, tôi muốn chính tay tôi đeo tấm huy chương vàng chói lọi lên cổ mẹ… Hơn mười giờ đêm tối hôm đó, cuối cùng tôi đã đội trời đêm về đến nhà. Người mở cửa là ba tôi, nhưng người một tay ôm chặt lấy tôi vào ngực trước lại chính là mẹ tôi. Dưới trời sao vằng vặc, mẹ tôi ôm tôi rất chặt…

Tôi lấy tấm huy chương vàng đeo lên cổ mẹ, khóc một cách nhẹ nhõm và sung sướng. Ngày 12/8, trường Trung học số một của Thiên Tân chật ních người, mẹ được ngồi lên bàn Chủ tịch danh dự cùng với các quan chức Cục giáo dục Thiên Tân và các giáo sư toán học hàng đầu. Hôm đó, tôi đã phát biểu thế này:

"Tôi muốn dùng cả sự sống của tôi để cảm tạ một người, là người mẹ đã sinh và nuôi nấng tôi. Mẹ tôi là một người phụ nữ nông dân bình thường, nhưng những đạo lý mẹ dạy tôi nên người đã khích lệ tôi cả đời. Năm tôi học lớp 10, tôi muốn mua cuốn sách "Đại từ điển Anh -Trung" để học tiếng Anh, mẹ tôi không có tiền, nhưng mẹ vẫn nghĩ cách giúp tôi. Sau bữa cơm sáng, mẹ tôi mượn một chiếc xe cải tiến, chất một xe rau cải trắng, hai mẹ con tôi đẩy ra chợ huyện cách hơn 40 km bán rau. Đến được chợ đã gần trưa, buổi sáng đó tôi và mẹ chỉ ăn hai bát cháo ngô nấu với khoai lang đỏ, lúc đó bụng đói cồn cào, chỉ mong có ai tới mua cho cả xe rau ngay.

Nhưng mẹ vẫn nhẫn nại mặc cả từng bó, cuối cùng bán với giá 1 hào một cân. Hai trăm cân rau đáng lẽ 21 tệ, nhưng người mua chỉ trả 20 tệ. Có tiền rồi tôi muốn ăn cơm, nhưng mẹ bảo nên đi mua sách trước, đó là việc chính của ngày hôm nay. Chúng tôi đến hiệu sách hỏi, giá sách là 8 tệ 2 hào 5 xu, mua sách rồi còn lại 1 tệ 7 hào 5 xu. Nhưng mẹ chỉ cho tôi 7 hào rưỡi đi mua hai cái bánh bột nướng, một tệ kia còn phải cất đi để dành cho tôi làm học phí. Tuy ăn hết hai cái bánh nướng, nhưng đi bộ tiếp 40km về nhà, tôi vẫn đói tới mức hoa mắt chóng mặt, lúc này tôi mới nhớ ra tôi đã quên không phần cho mẹ ăn một miếng bánh nướng nào, mẹ tôi chịu đói cả ngày, vì tôi mà kéo xe suốt 80km đường xa.

Tôi hối hận tới mức chỉ muốn tát cho mình một cái, nhưng mẹ tôi chỉ bảo: 'Mẹ ít văn hoá, nhưng mẹ nhớ khi nhỏ được thầy giáo dạy là, Golgi có nói một câu: Nghèo đói là trường đại học tốt nhất. Nếu con có thể tốt nghiệp trường đại học này, thì những trường đại học như Thiên Tân, Bắc Kinh con chắc chắn đều đỗ".

Khi mẹ nói thế mẹ không nhìn tôi, mẹ nhìn ra con đường đất xa xôi, cứ như thể con đường đất đó có thể thông tới tận Thiên Tân, đi thẳng tới Bắc Kinh. Tôi nghe mẹ bảo thế, tôi không thấy đói nữa, chân tôi không mỏi nữa... Nếu nghèo đói là trường đại học tốt nhất, thì tôi muốn nói rằng, người mẹ nông dân của tôi chính là người thầy giáo giỏi nhất của đời tôi".

Dưới khán đài, không biết có bao nhiêu đôi mắt đã ướt đẫm, tôi quay về phía người mẹ tóc hoa râm của tôi, cúi người xuống kính cẩn…

Theo ngoisao

Nhân một khảo sát thú vị trên Cộng đồng tài chính VFPress, tôi cũng xin góp vui với một vài case cụ thể, hi vọng những người tham gia thị trường chứng khoán sẽ tự rút ra bài học cho mình.

Theo thống kê trên VFPress, số lượng người chọn thị trường chứng khoán Việt Nam là một kênh đầu tư chiếm đến 71.4%. Đây là con số không bất ngờ với tôi, nhưng nó không phản ánh đúng hành động thật sự của những người tham gia thị trường hàng ngày.

Công việc hàng ngày của chúng tôi là tiềm kiếm những cơ hội đầu tư và giới thiệu nó đến các khách hàng. Thật lòng mà nói nhiều lúc chúng tôi thấy nản vì người tham gia thị trường không mấy quan tâm đến những cổ phiếu tốt, có giá trị và tăng trưởng trong thời gian tới.

Câu hỏi mà họ quan tâm là cổ phiếu nào sẽ tăng giá trong 3 phiên tới, cùng lắm là trong 1 vài tuần tới? Thật khó để có thể làm hài lòng người chơi chứng khoán với yêu cầu hơi “quái đản” này. Ai cũng biết một logic đơn giản “về dài hạn, giá cổ phiếu sẽ tăng theo những thành quả về dòng tiền mà công ty đó mang lại cho cổ đông”, nhưng không nhiều người có đủ kiên nhẫn để chờ đợi.

Kịch bản thường gặp là gì? Một vài người chơi chứng khoán rất sốt sắng mua vào cổ phiếu khi đọc xong báo cáo phân tích, nhưng lại bán nó ngay 1 vài ngày/tuần sau đó. Và rất nhiều trong số đó đã phải nói “giá như”.

Để đáp ứng nhu cầu bài bạc đó, rất nhiều cộng đồng, diễn đàn đã liên tục PR những cổ phiếu có xu hướng đầu cơ và thỏa mãn những tiêu chí đánh nhanh/rút gọn. Nhưng nếu nhìn lại sau một khoản thời gian đủ dài, hầu hết những cổ phiếu đó đã có thành quả nghèo nàn hơn so với ông hàng xóm “thầm lặng”.

Một vài case minh họa như sau*:

LM8 vs PVX

CTD vs HBC

GDT vs TTF

*** Lưu ý: một số cổ phiếu đầu cơ đem ra so sánh không hẳn là cổ phiếu không tốt, đó là những cổ phiếu có beta cao và Vol lớn, nhằm phục vụ nhu cầu dễ giao dịch và biến động giá lớn của người chơi chứng khoán. 

Nguồn: finandlife

Street vendors (bán hàng rong) push their carts along a side street in Hanoi, Vietnam, on Friday, Sept. 14, 2012. Vietnam has no need for loans from the International Monetary Fund, China, Japan, South Korea or neighbors in the Association of Southeast Asian Nations as the country has taken steps to overhaul (tái cấu trúc) its economy and banks, Prime Minister Nguyen Tan Dung said. Photographer: Justin Mott/Bloomberg©Bloomberg

The tale of a Vietnamese transgender entrepreneur’s adventures has become the country’s biggest film hit — and sparked (châm ngòi) domestic debate about whether it plays to stereotypes (khuôn mẫu). But the movie Let Hoi Decide has made waves for another reason: it is co-produced by CJ E&M, the South Korean leisure group, which has burrowed its way to the heart of the Vietnamese market.

“Korea is very strong in entertainment,” says Hana Dang, a Vietnamese media executive, who also cites the proliferation of South Korean soap operas and K-Pop music. “They are getting more internationalised.”

CJ’s Vietnamese cinematic coup is part of a stream of new Japanese and South Korean investment in the country, amid goodwill that contrasts with the troubled relationship between Hanoi and Beijing. While anti-Chinese rioters ransacked hundreds of foreign companies in Vietnam last year after maritime skirmishes between the two countries, Seoul and Tokyo were quietly brandishing hard money and soft power.

Analysts say the push by the two east Asian economic leaders reflects a dovetailing of commercial and strategic interests that has a broader regional importance. While Hanoi wants to limit its dependence on Beijing, Japan and South Korea wish to tighten their embrace with the 10 countries of the Asean Southeast Asian grouping that are preparing — some say optimistically — to launch a single market of more than 500m people later this year.

“In the past few years, most of the new foreign investment in Vietnam came from Korea and Japan,” said Nguyen Xuan Thanh, director of the Fulbright Economics Teaching Program in Ho Chi Minh City. “And that is for both business and geopolitical reasons.”

The tale of the Japanese and South Korean advances has unfolded without the noise of the fallout from Vietnam’s maritime dispute with China over the ownership of the Paracel Islands in the South China Sea. But it is visible in trends ranging from the extraordinary expansion of Samsung Electronics, to the Ho Chi Minh City banners proclaiming the Vietnam-Japan co-operation to construct a landmark urban rail network.

Japan and South Korea are building on a long interest in a country notable for its cheap labour and 90m-strong consumer market. From Hanoi’s point of view, there is a political imperative (mệnh lệnh chính trị) to draw more foreign investment because of structural economic problems such as bad debts and inefficient state companies, which have dragged Vietnam’s growth down from above 7 per cent a year before the western financial crisis to 5.4 per cent in 2013.

Fred Burke, a corporate lawyer in Ho Chi Minh City, said Vietnam looked “a lot like Thailand was 20 years ago” to Japanese and South Korean executives seeking a “long-term strategic partner they can work with”.

One manifestation of that is Vietnam’s emergence as the second-biggest recipient of Japanese official development assistance in 2013, after Myanmar. Loans and grants to Hanoi — many of them for infrastructure projects, such as the gleaming international terminal at the city’s commercial airport — totalled $1.3bn, according to the OECD.

I am certain that Vietnam will be that next major power

- Motoya Okada, Aeon CEO

Direct investment by Japanese businesses in Vietnam more than tripled to $9bn between 2011 and 2014, compared with the previous four years, according to the Japan External Trade Organisation. South Korean investment in Vietnam in 2013 and last year totalled $2.6bn, almost a third higher than in the previous two years.

Notable Japanese corporate entrants in Vietnam include Haseko, the property developer, which is about to start building a $17m rental apartment complex in Hanoi. Aeon, Japan and Asia’s biggest retailer, opened two big shopping centres in Vietnam last year and has bought stakes in two large local supermarket chains.

“We need a next big pillar,” Motoya Okada, Aeon’s chief executive, said recently, referring to the company’s plan to expand beyond its traditional overseas markets of China and Malaysia. “I am certain that Vietnam will be that next major power.”

Leading the charge for South Korea is Samsung. The electronics company has taken advantage of tax and regulatory incentives to open two vast mobile phone assembly plants and has started construction on factories for display panels, home appliances and electrical components. This helped make phones and components account for 16 per cent of Vietnam’s exports in 2013.

Other South Korean businesses such as LG Electronics and Kumho Tire have also expanded in Vietnam, as the attractions of low wage costs, reasonable infrastructure and political stability resonate with Seoul’s desire for more regional clout. The supermarket Lotte Mart, which has incurred heavy losses amid its efforts to expand in China, is now aggressively pushing across the frontier with Vietnam instead. It increased its store numbers in the country from six to 10 last year, while its sister company, fast-food chain Lotteria, has grown from 100 outlets in 2011 to 207 in 2014.

Vietnam is unlikely to escape the dependence in its complex relationship with China, in which cultural, political and trade ties chafe against conflicts ranging from a 1979 border war to last year’s high sea dispute and industrial estate mayhem.

But the surge by South Korea and Japan is an early sign of how regional relationships are also being shaped by a focus on foreign investment and trade that may grow stronger still if the Asean single market ever becomes reality.

“Countries are aware of the dangers of being too dependent on a single economic partner,” said Moe Thuzar, a fellow at the Institute of Southeast Asian Studies in Singapore. “Probably diversification is going to be the game they will play.”

Source: Michael Peel in Bangkok, Kana Inagaki in Tokyo and Simon Mundy in Seoul, ft.com