Chúng tôi đặt chuyến bay sớm từ Tân Sơn Nhất đi Cát Bi, Hải Phòng. Chuyến bay khá vắng khách. Chúng tôi đến nơi vào lúc 10:15AM ngày 09/09. Cảm nhận đầu tiên là sân bay Cát Bi khá nhỏ, khách khứa lèo tèo và hạ tầng kém. Bao nhiêu năm qua, tôi vẫn cứ nghĩ Hải Phòng là một thành phố lớn, cửa ngỏ của Miền Bắc, chắc hẳn là phát triển lắm. Nhưng sự thật không được như vậy!
Đến nơi, chúng tôi vội vã lên TAXI chạy thẳng về Hạ Long, khởi hành trời nắng đẹp, nhưng đến nơi trời mưa tầm tã. Vội chạy lên café Sao Biển trên đỉnh một ngọn đồi sau khi đi qua đầu bên kia của cầu Bãi Cháy. Quán café có view nhìn vịnh rất đẹp nhưng không may vì trời đổ mưa nên biển trời nhập thành một dãi mờ mờ không phân định rõ.
Café được 30 phút, chúng tôi về khách sạn Hồng Gai, khách sạn cũ kỹ và được điều hành như một đơn vị nhà nước. Lấy 1 phòng có view nhìn ra Vịnh Hạ Long, với mức giá thấp nhất, chỉ 400 ngàn đồng/đêm. Mở cửa sổ lớn nhìn ra Vịnh, chúng tôi không thấy gì khác ngoài công trình lấn biển dang dở mà VinGroup đang thi công. Đất đai luôn là một tài sản lớn, vị trí là tài sản lớn nhất của đất, VinGroup dùng sức mạnh tài chính để tự tạo cho mình 1 vị trí đẹp nhất có thể. Họ san bằng những ngọn đồi, lấy đất đó để lấn 1km biển. Tạm không bàn về những tác động thiên nhiên có thể xảy đến, chúng tôi chỉ còn biết hi vọng vào một ngày mai tươi sáng với những công trình chất lượng, hiện đại và tiện nghi cao nhất.
Chúng tôi ghé 1 quán cơm ven đường, lúc đó đang là 1:00PM. Quán không một bóng khách, chủ quán tác phong chậm chạp, lờ đờ, sau 15 phút, bữa cơm gồm trứng và canh ngao cũng được dọn ra, công nhận ngon miệng, chắc do đói :).
Cơm nước xong xuôi chúng tôi lên TAXI đi thăm doanh nghiệp Viglacera Hạ Long. Đây là một doanh nghiệp có quy mô vốn hóa khoảng 560 tỷ đồng, doanh thu một năm khoảng 1500 tỷ, lợi nhuận ròng 90 tỷ. Chúng tôi khá bất ngờ về sự sạch sẽ, tác phong công nhân và văn hóa doanh nghiệp. Những nhà máy gạch đầu tiên được công ty xây dự từ năm 1976 do Bỉ đầu tư. Trải qua thời kỳ bao cấp, rồi tập trung sản xuất theo lối của chủ nghĩa xã hội đã giúp VHL xây dựng một lối sống tốt, một cách chăm sóc công nhân tuyệt vời.
Bên trong nhà máy sản xuất ngói mà chúng tôi đi thăm kế bên Trụ Sở chính, nhà máy không một cọng rác, sạch sẽ, tinh tươm. Công nhân đều gật đầu chào vị Phó tổng giám đốc dẫn chúng tôi đi tham quan nhà máy. Nhà máy rộng rãi, 1 bên là bờ sông, 1 bên là quốc lộ rất thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa. Nói về quy trình sản xuất ngói, sau khi được trộn đất sét với một số phụ gia và gạch mồi (được tán nhuyễn từ gạch sau khi nung xong), đất sét được dập vào khuôn và đưa ra dây chuyền, công nhân sẽ xếp ngói vào khay nung, khay nung được đẩy vào lò nung, sau 1 ngày khay nung di chuyển trong lò nung từ đầu bên này sang đầu bên kia, ngói sẽ thành phẩm. Nói thật, mô hình sản xuất là khá đơn giản, không có nhiều điều để nói. Tuy vậy, khi chúng tôi hỏi làm thế nào để duy trì sự cạnh tranh cho sản phẩm trong khi công nghệ là khá đơn giản? Ban lãnh đạo cho chúng tôi biết, việc đầu tư mới 1 nhà máy sẽ lên đến 1000 tỷ đồng, trong khi đó, VHL đã có sẵn và suất đầu tư ban đầu thấp nên thoải mái cạnh tranh.
Quay lại với đời sống công nhân viên tại VHL. Chúng tôi được ban lãnh đạo dắt đi thăm những phòng ở của nhân viên. Trong khuôn viên nhà máy, 200 phòng được xây dựng, mỗi phòng ở khoảng 3 người, có tivi, phòng tắm. Công nhân không cần phải giặt dũ quần áo, công ty sẽ làm thay việc đó cho họ. Và mỗi tháng công nhân chỉ phải đóng 50 ngàn đồng tượng trưng. Chưa hết, chúng tôi được biết VHL còn làm phòng ăn tập thể, và miễn phí cho công nhân. Vệ sinh xung quanh phải nói là “TUYỆT VỜI”. Đọc báo cáo tài chính của công ty, chúng tôi nhận thấy mỗi năm VHL đã chi gần 300 tỷ đồng cho nhân viên, với số lượng 3000 công nhân, thu nhập 1 năm của cán bộ công nhân viên VHL tương đương 100 triệu đồng. Một thu nhập rất tốt cho một địa phương còn nhiều khó khăn như Quảng Ninh.
Trong mô hình kinh doanh bền vững, chúng tôi buộc phải quan tâm đến tất cả khía cạnh của một công ty từ tài chính, kinh doanh đến chăm lo đời sống và văn hóa doanh nghiệp. VHL đạt tất cả tiêu chuẩn đó, vấn đề còn lại chỉ là "liệu cái giá 35 ngàn đồng/cổ phiếu vào ngày 10/09/2015, VHL có còn là một thương vụ đầu tư hiệu quả?"
Hiện nay, mỗi năm công ty tạo giá trị khoảng 6 ngàn đồng/cổ phiếu. Nếu chúng tôi đầu tư với giá 35 ngàn đồng và giả định công ty không tăng trưởng cũng không thụt lùi thì sau gần 6 năm chúng tôi sẽ thu hồi vốn. Đây là một thời gian thu hồi vốn khá ngắn so với tiêu chuẩn trung bình 10 năm. Trong 6 năm tiếp theo, riêng tiền cổ tức chúng tôi nhận được cũng đã là 15 ngàn đồng (chính sách chi trả cổ tức mỗi năm là 2500 đồng/cổ phiếu), khi đó, giá trị đầu tư của chúng tôi vào VHL chỉ còn 20 ngàn đồng/cổ phiếu.
Trên thực tế, không bao giờ có chuyện công ty không tăng trưởng/không thụt lùi. Doanh nghiệp cũng giống như một con người có tăng trưởng, có hấp thụ, có ốm đau. Hiện tại, VHL đang chạy FULL công suất, 3 ca/ngày và để tăng trưởng thêm về mặt doanh số công ty chỉ còn cách mở rộng công suất, đầu tư thêm nhà máy. Năm 2014 công ty đã phát hành 70 tỷ vốn góp để mua lại nhà máy gạch Clinker từ các đối tác trong tổng công ty. Dự kiến ban đầu nhà máy này sẽ chỉ sản xuất gạch clinker với công suất giai đoạn 1 là 2.5 triệu m2, giai đoạn 2 thêm 2.5 triệu m2 nữa. Nhưng thực tế có những thay đổi, gạch clinker vẫn chưa được người tiêu dùng Việt Nam đón nhận do giá cả quá đắc (gạch cotto chỉ từ 90 ngàn đồng/m2 thì clinker lên đến >200 ngàn đồng). Do vậy, công ty hiện chỉ sản xuất 1 lượng nhỏ gạch clinker để xuất khẩu, còn lại phần lớn là sản xuất gạch cotto.
Nhà máy mới này chính thức sản xuất từ giữa tháng 5 năm 2015, và chạy FULL công suất giai đoạn 1 ngay khi đi vào vận hành. Dự kiến, riêng nhà máy mới sẽ mang về cho công ty thêm 100 tỷ đồng doanh thu trong 2 quý cuối năm 2015, giai đoạn đầu vận hành tốn nhiều chi phí (khấu hao: 1 tỷ/tháng, quản lý, vận hành...) nên chưa thể có lợi nhuận.
Trong năm 2016, công ty sẽ giảm/ngưng sản xuất gạch ống, vì sản phẩm này sản xuất ra không sinh lãi, mà còn chịu lỗ mỗi năm 20 tỷ đồng. Nhưng thời gian qua bắt buộc phải sản xuất vì cách đốt gạch của công ty vẫn theo cách xếp gạch ống ở ngoài, xếp ngói ở trong để quá trình đốt hoàn thiện và sản phẩm có chất lượng tốt. Nếu thay đổi cách đốt, không cần phải xếp gạch ở ngoài nữa, công ty sẽ tiết kiệm 20 tỷ đồng/năm.
Đứng ở khía cạnh nhân tố làm giảm lợi nhuận, năm 2015 công ty đã phải bỏ thêm 4 tỷ đồng cho việc giá điện tăng thêm (tăng từ >1000 đồng/KWh lên 1400 đồng/KWh). Không những thế, từ 2016 nhiều khả năng công ty còn phải tốn thêm 4 tỷ đồng để đáp ứng chính sách tăng lương tối thiểu của nhà nước, 4 tỷ đồng này chủ yếu là tiền bảo hiểm phải đóng thêm cho cán bộ công nhân viên.
Khi chúng tôi hỏi về chiến lược bán hàng, đại diện lãnh đạo doanh nghiệp cho biết, công ty đã thành lập 1 công ty con chuyên về bán hàng. Công ty bán hàng tại kho thông qua 300 đại lý, sản phẩm của công ty chủ yếu phục vụ dân dụng chứ ít cho công trình vì giá đắc. Vẫn còn nhiều vấn đề phải bàn quanh câu chuyện này, nhưng rõ ràng đây là 1 động thái tích cực, nhằm chuyên môn hóa khâu phân phối.
Tóm lại, VHL là một doanh nghiệp có văn hóa doanh nghiệp tốt, có cách chăm lo đời sống công nhân viên tuyệt vời, có cơ cấu tài chính lành mạnh, có hiệu quả kinh doanh. Trong những năm tới, VHL sẽ tiếp tục duy trì hiệu quả kinh doanh và gia tăng lợi nhuận, tuy nhiên tốc độ tăng trưởng doanh thu sẽ hạn chế vì giới hạn công suất và đầu tư mới khá chậm. VHL đang được bán với giá bằng 6 lần thu nhập, chi trả cổ tức mỗi năm 2500 đồng, một cổ phiếu rẻ và yên tâm để nắm giữ lâu dài.
Chúng tôi hoàn thành chuyến đi với 1 chầu Cafe sáng ngắm biển, 1 bữa trưa với nem cua bể và bánh đa cua tại quán Bà Cụ, 170 Cầu Đất Hải Phòng. Chuyến bay hạ cánh tại Tân Sơn Nhất vào lúc 3:00PM. Quay về công ty khi thị trường vừa kết thúc phiên giao dịch, không khí vui buồn lẫn lộn vì danh mục có xanh, có đỏ. Nhưng dẫu sao vẫn cảm thấy hài lòng về 1 chuyến đi, được tiếp xúc với một doanh nghiệp tuy công nghệ không cao, nhưng lại có văn hóa doanh nghiệp tốt và kinh doanh khá chắc chắn.
Nguồn: finandlife