Hiện có 8 doanh nghiệp kinh doanh mía đường đang niêm yết trên 2 sàn Hồ Chí Minh và sàn Hà Nội là BHS, SBT, NHS, LSS, SLS, SEC, KTS, HAG và 1 doanh nghiệp niêm yết trên sàn UPCOM là S33. Trong đó, nhà máy Mía Đường Gia Lai - SEC đã thuộc quyền sở hữu của Mía đường Thành Thành Công - SBT vào tháng 9/2015 và Mía đường Ninh hòa được sát nhập với Đường Biên Hòa vào cuối tháng10 vừa qua.

Tuy cùng hoạt động trong một lĩnh vực kinh doanh, nhưng các doanh nghiệp khác nhau sẽ có những câu chuyện khác nhau. Nếu như NHS và SEC có câu chuyện đẹp về kiểm soát chi phí giá vốn hàng bán thì SBT, BHS, LSS là câu chuyện đường tinh luyện. Ngoài ra, các câu chuyện về đầu tư ngoài ngành, câu chuyện chi phí khấu hao ngất ngưỡng tại LSS, câu chuyện phân phối sản phẩm, câu chuyện pha loãng… góp phần tạo nên bức tranh đa chiều, qua đó, chúng tôi hi vọng cung cấp thêm thông tin phong phú và thú vị cho quyết định đầu tư của quý khách hàng.

Quy mô doanh nghiệp và suất đầu tư khác biệt

*Tổng tài sản đã được loại trừ các khoản đầu tư tài chính  

Trong các nhà máy hoạt động sản xuất  đường tại Việt Nam, LSS có vùng nguyên liệu lớn nhất cả nước, hơn 16,000 ha, trong khi SBT và BHS  là doanh nghiệp sản xuất đường lớn nhất khu vực trọng điểm Đông Nam Bộ với diện mía mùa vụ 2015/14 lần lượt là và 11,546 ha và 10,687 ha, đặc biệt là vùng nguyên liệu của 2 doanh nghiệp này sẽ được gia tăng trong mùa vùa vụ 2015/16 sau khi đã sát nhập với SEC (9,500 ha) và NHS ( 13,500 ha), nhỏ nhất là SLS và KTS với diện tích trồng mía chỉ đạt  4,500ha và 2,950ha. Riêng HAG, có nhà máy sản xuất đặt tại Lào, diện tích vùng nguyên liệu mùa vụ 2014/15 đạt được là 8000 ha.

Tuy nhiên, xét về hiệu quả sản xuất, các nhà máy có quy mô nhỏ lại hoạt động hiệu quả hơn. Theo tính toán, các nhà máy có diện tích vùng nguyên liệu lớn như BHS, SBT, LSS, NHS, gấp 2-3 lần diện tích của S33, SLS, KTS lại chỉ sản xuất được 200-500 tấn mía/tỷ đồng tài sản/năm, thấp hơn khoảng 2-4 lần sản lượng mía mà các nhà máy S33, SLS, KTS tạo ra.

Mở rộng đầu tư ngoài ngành

Hầu hết, các doanh nghiệp mía đường ở Việt Nam có doanh thu từ  kinh doanh đường chiếm từ 85%-90% tổng doanh thu, còn lại 10%-15% là doanh thu bán các phụ phẩm từ đường như mật rỉ, phân bón, sản xuất điện từ bã mía hay chế biến ethanol thực phẩm từ mật rỉ. Tuy nhiên, một vài doanh nghiệp bắt đầu có những hướng đi mới trong hoạt động kinh doanh, tiêu biểu là công ty Mía đường Thành Thành Công - SBT, lấn sân qua lĩnh vực bất động sản với dự án xây dựng Trung tâm thương mại Thành Thành Công Plaza (trước đây là Escape Bourbon Tây Ninh) với tổng diện tích sàn xây dựng 13,631 m2 bao gồm 1 hầm và 4 tầng, công trình có tổng vốn đầu tư được duyệt là 143 tỷ đồng hiện đã và đang hoàn thành giai đoạn 1 với giá trị đầu tư ước tính khoảng 108 tỷ đồng. Trong đó, tòa nhà công trình Sacombank đã hoàn thành và đưa vào sử dụng, còn khu trung tâm thương mại sẽ được đưa vào khai thác và cho thuê từ tháng 5/2016. Bên cạnh đó, công ty Mía đường Lam Sơn đã đầu tư 21 tỷ đồng cho Dự án khu văn phòng làm việc tại Hà Nội, tuy nhiên dự án này đã dừng triển khai từ cuối năm 2014. Hiện nay, công ty đang đầu tư vào Dự án nhà máy gạch Tuynel Lam Sơn – Bá Thước và Dự án khu nông nghiệp ứng dụng công nhệ cao Lam Sơn, tới nay đã giải ngân lần lượt 38.8 tỷ đồng và 86,19 tỷ đồng. Khu nông nghiệp công nghệ cao trong tương lai sẽ là trung tâm nghiên cứu, chuyển giao kỹ thuật vào sản xuất giống mía và một số cây lương thực, cây thực phẩm như rau, hoa, cây ăn quả, từ đó nâng cao sức cạnh tranh sản phẩm của Lam Sơn trên thị trường nội địa và xuất khẩu.

Khá nhiều dự án đầu tư ngoài ngành của các doanh nghiệp mía đường chưa có đóng góp đáng kể vào kết quả sản xuất kinh doanh doanh nghiệp, nhưng giá trị đầu tư và chi phí đã bỏ ra đang khá lớn.

Hiệu quả quản lý giá vốn hàng bán không giống nhau

NHS và SEC có chi phí giá vốn hàng bán trên doanh thu thấp nhất, chỉ 85% và 87% trong khi đó chỉ tiêu trung bình ngành khoảng 89%. Trong giá vốn hàng bán, ngoài thành phần chính là chi phí mua nguyên vật liệu thì những chi phí khác mang tính chất kế toán cũng chiếm phần quan trọng, đặc biệt là chi phí khấu hao máy móc, thiết bị, nhà xưởng và tài sản khác… Để bức tranh biên lãi gộp chân thật hơn, chúng tôi đã tách riêng khấu hao để xem xét.

Trong những doanh nghiệp có cơ cấu doanh thu từ mía đường chiếm chủ yếu, LSS có chi phí khấu hao lớn nhất, và liên tục gia tăng. Năm 2014, khấu hao tại LSS lên đến 150 tỷ đồng, gần gấp đôi so với doanh nghiệp đứng thứ nhì (SBT). Nhìn về con số tương đối, riêng chi phí khấu hao đã chiếm đến 10% giá vốn của LSS, trong khi đó, tỷ lệ trung bình của các doanh nghiệp đường khác chỉ là 5.2%. Trong năm 2014, LSS đã đầu tư thêm 70 tỷ đồng cho dự án đường tinh luyện, 42 tỷ cho dự án nông nghiệp công nghệ cao, 24 tỷ cho nhà máy gạch Tuynel… 

Hiệu quả quản lý chi phí vận hành

BHS, LSS, S33 có tỷ lệ các chi phí hoạt động trên doanh thu khá cao nên mặc dù có biên lợi nhuận gộp trên 10% nhưng biên lợi ròng chỉ từ 3%-5%. Đặc biệt là NHS, trong năm 2014, NHS phát sinh chi phí tài chính khá lớn, chiếm đến 12% tổng doanh thu, tỷ lệ CPQLDN cũng cao hơn so với các doanh nghiệp khác nhưng nhờ có biên lợi nhuận gộp cao cộng thêm phần bù đắp từ doanh thu tài chính nên biên lợi nhuận ròng vẫn ở mức cao so với doanh nghiệp cùng ngành hoạt động trong nước. Đáng chú ý có KTS, không những lợi nhuận gộp thấp mà còn vận hành quản lý doanh nghiệp kém hiệu quả dẫn đến thua lỗ trong năm 2014.

Cơ cấu sản phẩm khác biệt, chỉ một vài doanh nghiệp sản xuất đường tinh luyện

Hiện nay trên thị trường có 2 loại đường chủ yếu là đường RE và đường RS. Đường RE có chất lượng tốt hơn, trắng hơn, và hàm lượng tạp chất ít hơn so với đường RS nên thường được dùng làm nguyên liệu chế biến các thực phẩm cao cấp như sữa, nước giải khát và thực phẩm. Theo đó, giá đường nguyên liệu RE thường cao hơn giá đường RS từ 1000 -2000 đồng/kg, tức cao hơn 8.3%. Theo số liệu tổng hợp,  Đường RE tháng 10 có mức giá trung bình là 15,000 đồng/kg trong khi đường RS chỉ được bán với mức giá khoảng 13,500 đồng/kg, thấp hơn 7.9%. Do vậy, kinh doanh đường RE thường sẽ cho biên lợi nhuận tốt hơn. Tuy nhiên, hiện chỉ có rất ít nhà máy đường ở Việt Nam có thể sản xuất đường RE, xét trong các doanh nghiệp mía đường đang niêm yết thì chỉ có nhà máy đường của BHS, SBT và LSS là có đầu tư dây chuyền tinh luyện đường RE. Thực tế theo ước tính của Bộ NN&PTNN, sản lượng đường cho mùa vụ 2014/15 đạt 1.4 triệu tấn nhưng trong đó đường RE chỉ chiếm khoảng 30%. Như vậy, những doanh nghiệp có thể sản xuất đường tinh luyện sẽ ít bị canh tranh so với các doanh nghiệp chỉ sản xuất đường thô trong bối cảnh nhu cầu sử dụng đường tinh luyện trong công nghiệp chế biến vẫn còn rất lớn trong khi nguồn cung trên thị trường lại hạn chế.

Chiến lược phân phối sản phẩm

Các doanh nghiệp mía đường hiện chủ yếu phát triển kênh phân phối bán sỉ đến các khách hàng doanh nghiệp trong nước và xuất khẩu, chỉ có BHS là phát triển kênh bán lẻ (B2C) đến người tiêu dùng, với thương hiệu Đường Biên Hòa đã được khẳng định qua nhiều năm. Ngoài ra, trong năm 2015, SBT và LSS cũng đã dành 10% sản lượng đường đóng túi, đóng hộp để bán lẻ với thương hiệu Đường TSU và đường Lasuco. Mỗi chiến lược bán hàng đều có những ưu nhược điểm. Đối với các doanh nghiệp lựa chọn theo hướng phân phối đường nguyên liệu đến các công ty chế biến thực phẩm, nước giải khát, sữa…hoặc bán cho các nhà máy đường lớn khác sẽ được đảm bảo đầu ra ổn định, nhờ đó doanh thu của công ty cũng ít bị phụ thuộc quá nhiều vào sự biến động trên thị trường. Trong khi, các doanh nghiệp phát triển bán lẻ lại có lợi thế trong phát triển thương hiệu đến người tiêu dùng cuối cùng. Theo thống kê của Bộ NN&PTNN, giá đường bán lẻ trên thị trường hiện khoảng 19,500 đồng, cao hơn giá đường bán buôn từ 2,000 -3,000 đồng/kg, nên biên lợi nhuận gộp của doanh nghiệp bán lẻ sẽ tốt hơn.

Mức độ pha loãng cổ phiếu

Các doanh nghiệp trên thị trường hiện nay, có nhiều cách để mở rộng đầu tư như phát hành cổ phiếu hay mua bán, sát nhập với một doanh nghiệp khác. Tuy nhiên, việc các doanh nghiệp phát hành tăng vốn quá nhanh trong khi tốc độ tăng lợi nhuận không theo kịp, sẽ dẫn đến suy giảm lãi trên cổ phần của 1 cổ phiếu (EPS), điều đó khiến cho cổ phiếu trở nên kém hấp dẫn một cách tương đối so với các cổ phiếu khác trên thị trường. Trong những doanh nghiệp mía đường, BHS có tốc độ pha loãng nhanh nhất, SLCPLH năm 2015 tăng gấp 3.9 lần so với năm 2013, nếu loại bỏ ảnh hưởng của hoạt động sát nhập, cổ phiếu này đã pha loãng 100% trong vòng 3 năm qua, trong khi các doanh nghiệp có quy mô nhỏ như S33, SLS lại có SLCPLH lại khá cô đặc.

Kính chúc Quý khách hàng đầu tư thành công. 

Trân trọng.

VFS Research

Từ đầu tháng 5/2015 đến nay, diễn biến giao dịch nhóm cổ phiếu ngành mía đường khá sôi động khi hàng loạt cổ phiếu đạt được sự bức phá cao trong cả thị giá và thanh khoản. Điển hình là các doanh nghiệp quy mô lớn trong ngành như SBT, BHS, NHS có được mức giá tăng hơn 50% trong 3 tháng qua, trong khi LSS diễn biến khiêm tốn hơn… Bên cạnh đó, doanh nghiệp có quy mô nhỏ hơn như SEC cũng gây được chú ý trong khi KTS, SLS thanh khoản ở mức khá thấp. (Bảng 1)

Bảng 1. Biến động giao dịch các cổ phiếu

Nguyên nhân dẫn đến sự chú ý của thị trường đến nhóm cổ phiếu này sau một thời gian dài khá trầm lắng xuất phát từ kỳ vọng của thị trường về kết quả kinh doanh khả quan của các doanh nghiệp này khi giá đường trong nước đảo chiều sang xu hướng tăng và hàng tồn kho tại các nhà máy giảm so với cùng kỳ. Cụ thế:

Ø     Triệt phá đường lậu lớn từ Thái Lan qua biên giới Tây Nam

Từ đầu năm đến nay, giá đường trong nước đã có nhiều đợt tăng giá. Cụ thể, vào tháng 02 vừa qua, giá đường trong nước đã tăng 500-700đ/kg so với tháng trước (tăng khoảng 5-6%) nhờ triệt phá được đường buôn lậu lớn khu vực biên giới Tây Nam, nên mặc dù xuất khẩu không đáng kể nhưng lượng đường các nhà máy bán ra từ 15/1 đến 15/2 tăng vượt bậc lên mức 324,230 tấn, cao hơn cùng kỳ năm trước 161,020 tấn và là mức cao nhất từ trước đến nay. Tuy nhiên sau đó, lượng đường bán ra lại nhanh chóng suy giảm, giá đường giữ mức ổn định.

Ø     Sản xuất đường niên vụ 2014-2015 giảm do mất mùa, hàng tồn kho giảm

Tính đến ngày 15/6/2015, tất cả các nhà máy đường đã kết thúc vụ ép 2014-2015. Do mất mùa, lượng đường sản xuất được giảm 173,490 tấn so với cùng kỳ năm trước. Lượng đường tồn tại kho các nhà máy là 389,440 tấn, giảm mạnh 159,500 tấn so với cùng kỳ năm trước. Việc lượng đường tồn kho thấp hơn năm trước cộng với giá đường có xu hướng tăng nên các đơn vị thương mại mua nhiều hơn để tích trữ tiếp tục đẩy giá đường tăng nóng khoảng 2,000 đến 2,500 đ/kg trong tháng 5 (tăng khoảng 17-22%) và giữ ổn định trong tháng 6. Sau đó, giá đường có xu hướng giảm do áp lực từ đường buôn lậu và đường của Hoàng Anh Gia Lai nhập về.

Kỳ vọng kết quả kinh doanh Q2/2015 của các doanh nghiệp mía đường khả quan

Việc triệt phá được đường buôn lậu lớn từ Thái Lan qua biên giới Tây Nam có tác động tích cực đến các doanh nghiệp đường tập trung gần khu vực này như SBT, BHS. Hai doanh nghiệp này có kết quả kinh doanh khả quan trong Q1/2015 và kỳ vọng tăng cao trong Q2/2015 khi giá đường đã tăng nóng trong tháng 5 & tháng 6. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp khác cũng có thể hưởng lợi từ giá đường tăng giúp nới rộng biên lợi nhuận.

Bảng 2. Kết quả kinh doanh Quý 1/2015 của các doanh nghiệp mía đường

Góc nhìn dài hạn

Tuy nhiên, việc giá đường tăng nóng càng làm gia tăng vấn nạn buôn lậu khi giá đường trong nước vẫn ở mức cao so với các nước trong khu vực. Bên cạnh đó, đường của Hoàng Anh Gia Lai được phép nhập về với mức thuế suất ưu đãi khiến giá đường đã bắt đầu giảm xuống. Đến ngày 15/7, giá bán đường trắng loại 1 (đã có thuế VAT) tại cửa kho nhà máy giảm xuống còn khoảng 12,500-13,000đ/kg. Bên cạnh đó, thị trường mía đường năm 2015 được Bộ NN&PTNT dự báo vẫn trong tình trạng cung vượt cầu sẽ tiếp tục tạo áp lực lên giá đường trong nước, trong khi thị trường thế giới được dự báo sẽ tiếp tục khó có khả năng tăng giá.

Theo đó, dưới góc nhìn dài hạn, để cải thiện năng lực cạnh tranh và tăng biên lợi nhuận thì hướng đi bền vững cho các doanh nghiệp mía đường là giảm giá thành sản xuất đường ngang bằng các nước trong khu vực. Quy hoạch vùng trồng, tăng chất lượng cây mía, áp dụng cơ giới hóa, tăng tỷ trọng đường tinh luyện trong cơ cấu sản phẩm, tận dụng nguồn phế phẩm… là những bước đi dài hạn cần đánh giá trong triển vọng phát triển dài hạn của doanh nghiệp.

Chỉ số định giá các cổ phiếu trong ngành

Đến nay, so vớicác cổ phiếu cùng ngành khác như SBT, BHS, NHS... đều đã tăng giá khá mạnh, thì LSS và SEC vẫn chưa tăng nhiều. Những thông tin về kết quả kinh doanh sắp đến của các doanh nghiệp này nếu phản ánh tốt diễn biến tích cực của giá đường trong những tháng gần đây sẽ là lực hỗ trợ tốt cho các cổ phiếu này trong ngắn hạn… Bên cạnh đó, việc đàm phán TPP chưa hoàn tất vào cuối tháng 7 phần nào giảm bớt những lo ngại của tự do hóa thương mại đối với các doanh nghiệp mía đường trong nước.

Nguồn: Analyst Nguyễn Trịnh Ngọc Thủy, VFS Research

Công ty CP Mía đường Lam Sơn (LSS) là một trong những doanh nghiệp có quy mô lớn và uy tín trong ngành mía đường. Những khoản đầu tư lớn trong những năm gần đây chưa kịp phát huy hiệu quả trong bối cảnh ngành đường khó khăn khiến tỷ suất sinh lời của LSS mặc dù cải thiện trong năm 2013-2014 nhưng vẫn rất thấp so với trung bình ngành.

Năm 2015, lợi nhuận của LSSkỳ vọng sẽ tăng trưởng cao nhờ nâng tỷ trọng đường RE/RS từ 50-50 lên 80-20 và ghi nhận dần những hiệu ứng tích cực từ các dự án gia tăng năng lực sản xuất đã, đang và sắp triển khai. Trong vài năm tới, khi các chiến lược đầu tư trọng điểm phát huy hiệu quả tương đối, kỳ vọng sẽ mang lại sự phục hồi mạnh mẽ hơn cho LSS. Tuy nhiên đây là bước tiến lâu dài và sẽ còn phải đối mặt với nhiều rủi ro thách thức.

Phương pháp định giá DCF của chúng tôi theo nguyên tắc thận trọng cho thấy cổ phiếu LSS đang giao dịch ở mức khá rẻ so với giá trị doanh nghiệp. Giá trị hợp lý theo tính toán của chúng tôi khoảng 17,960 đồng/cổ phiếu, cao hơn 70% so với giá đóng của ngày 23/06/2015. Chúng tôi khuyến nghị MUA VÀO đối với cổ phiếu này cho mục đích đầu tư dài hạn.

-----------------

DOANH NGHIỆP MÍA ĐƯỜNG QUY MÔ LỚN

Công ty CP Mía đường Lam Sơn (LSS), trải qua hơn 35 năm hoạt động trong lĩnh vực mía đường, dưới sự dẫn dắt và gắn bó của Chủ tịch Lê Văn Tam từ những ngày nhà máy bên bờ vực phá sản (1986-1989) do thiếu nguyên liệu trầm trọng. Đến nay, đã trở thành một trong những đầu tàu kinh tế của xứ Thanh với lợi thế về quy mô vùng nguyên liệu lớn (~17,000 ha), sản lượng đường cao hằng năm (~100,000 tấn/năm) vàchiếm 8% sản lượng đường tiêu thụ của cả nước năm 2014.

ĐÃ HOÀN TẤT ĐẦU TƯ LỚN NĂM 2012

Giai đoạn 2010-2012, LSS đã liên tục giải ngân cho các khoản đầu tư lớn nổi bật như DA nâng công suất nhà máy đường 2 từ 4,000TMN lên 8,000TMN, DA nhà máy điện năng lượng tái tạo từ bã mía, DA làm mới cây mía hạt đường Lam Sơn... Tuy nhiên, trong bối cảnh ngành mía đường đi vào khó khăn, giá đường giảm mạnh, nguồn thu bị tiết giảm, lợi nhuận mang lại chưa tương xứng với quy mô tài sản. Đến nay, các dự án trọng điểm đã đi vào hoạt động ổn định hơn và dần đóng góp những hiệu quả tích cực.

NĂNG LỰC SẢN XUẤT CÒN THẤP SO VỚI THIẾT KẾ

Với lượng mía ép hằng năm khoảng 1 triệu tấn, có thể thấy công ty chỉ mới sử dụng 60-70% tổng công suất thiết kế khi vào vụ, hiệu suất khai thác chưa lớn và dư địa tăng trưởng vẫn còn nhiều.

NỖ LỰC DUY TRÌ DOANH THU TRONG KHÓ KHĂN

Mặc dù phải đối mặt với khó khăn chung của ngành mía đường những năm gần đây như tình trạng cung vượt cầu, giá đường lao dốc, nạn nhập lậu gia tăng, thời tiết diễn biến phức tạp khó lường, các thông tin trái chiều về hội nhập…, doanh thu LSS nhìn chung vẫn được duy trì (chỉ giảm nhẹ 5%/năm giai đoạn 2011-2014). Tuy nhiên sản lượng đường tiêu thụ gia tăng 15-18%/năm trong khi giá bán đường vụ 2014/2015 chỉ còn bằng một nửa so với vụ 2010/2011. Biên LN gộp đã sụt giảm mạnh từ năm 2012 so với thời kỳ đỉnh cao trước đó.

Dòng tiền SXKD mạnh GIÚP giảm áp lực nợ vay

Việc gia tăng vay nợ giai đoạn 2011-2012 để tài trợ cho các dự án trọng điểm khiến chi phí lãi vay tăng đột biến đã tạo gánh nặng lên biên lợi nhuận mỏng của DN trong thời buổi ngành mía đường khó khăn.

Tuy nhiên, nhờ duy trì ổn định nguồn thu, dòng tiền từ hoạt động sản xuất kinh doanh của DN khỏe mạnh đã giúp DN nhanh chóng tất toán các khoản nợ vay dài hạn 2 năm sau đó. Đến nay, dư nợ vay đã giảm bớt và lãi suất ở mức ưu đãi hơn nhiều. Cơ cấu nguồn vốn về trạng thái cân bằng và khả năng thanh toán an toàn hơn. Bên cạnh đó, vốn cổ phần của LSS vừa tăng thêm 200 tỷ cuối năm 2014 do chuyển đổi từ trái phiếu phát hành năm 2012.

NĂNG SUẤT & CHẤT LƯỢNG MÍA TĂNG QUA CÁC VỤ

Nguyên liệu mía thường chiếm khoảng 80% giá thành sản xuất đường. Do đó, để gia tăng năng lực cạnh tranh và lợi nhuận, chương trình làm mới cây mía được LSS triển khai quyết liệt trong những năm gần đây. Bằng việc áp dụng thâm canh, bón phân, quy hoạch vùng trồng, nghiên cứu ứng dụng CNC trong cung cấp giống mía... năng suất và chất lượng mía vùng Lam Sơn tăng nhanh qua các niên vụ và dự kiến sẽ tăng mạnh trong 1-2 năm tới. Vừa qua, LSScũng đã đầu tư thử nghiệm máy thu hoạch hiệu John Deere của Mỹ trong cơ giới hóa, có thể thay thế 250-300 lao động/ngày, được đánh giá là thành công cả về năng suất và hiệu quả.

TĂNG TỶ TRỌNG ĐƯỜNG RE CẢI THIỆN BIÊN LN

Kể từ sau khi đầu tư mở rộng, nâng công suất và đổi mới công nghệ nhà máy đường 2, tiếp đó là hoàn thành dự án ‘‘Hoàn thiện công suất đường’’ và đưa vào vụ ép 2014/2015 thành công giúp nâng tỷ trọng sản lượng đường RE/RS lên 80/20 thay vì 50/50 như trước đó. Đường RE có chất lượng cao hơn đường RS nên có giá bán cao hơn sẽgiúp cải thiện đáng kể biên LN gộp trong năm nay. Theo Chủ tịch LSS, hiện đường luyện RE chỉ mới đáp ứng được khoảng 15% nhu cầu. Việc gia tăng sản phẩm này đã giúp LSS kéo được nhiều khách hàng là những nhà sản xuất lớn như Cola Cola, Pepsi, Kinh Đô và ký kết các hợp đồng dài hạn, mua số lượng lớn…

TĂNG NGUỒN THU TỪ CÁC PHẾ PHỤ PHẨM SAU ĐƯỜNG

Mật rỉ - Nhiên liệu Ethanol

Bên cạnh việc sản xuất đường (thường mang lại 85-90% tổng DT), LSS còn sở hữu nhà máy cồn sản xuất nhiên liệu ethanol (lên men từ phụ phẩm mật rỉ thu được trong quá trình kết tinh đường) với công suất 15-20 triệu lít cồn/năm, doanh thu mang lại khoảng 200-300 tỷ đồng/năm và có biên LN gộp lên đến 30%, cao hơn nhiều so với việc bán mật rỉ thông thường (biên LN gộp chỉ 1%).

Tuy nhiên nhà máy này đã phải tạm dừng từ tháng 7/2013 do vấn đề ô nhiễm môi trường và đang trong quá trình khắc phục mục tiêu hoạt động trở lại vào năm 2016.

Điện từ bã mía

Ngoài ra LSS còn có nhà máy nhiệt điện 12.5 MW vừa tận dụng nguồn bả mía để phát điện, tiết kiệm chi phí và chủ động năng lượng cho sản xuất sinh hoạt, kỳ vọng mỗi năm tăng thêm trên dưới 100 triệu KW/h điện cho mạng lưới Quốc gia. Tuy nhiên biên LN mang lại không cao.

Vừa qua, Quyết định số 24/2014/QĐ-TTg của Thủ tướng ban hành ngày 24/03/2014 với nội dung chính là điều chỉnh giá điện sinh khối lên hơn 35-40% sẽ giúp các doanh nghiệp mía đường có nhà máy nhiệt điện hưởng lợi.

KQKD Q1/2015 SỤT GIẢM MẠNH

DTT chỉ đạt 273.9 tỷ đồng, giảm 35.9% yoy và LNTT ở mức gần 9 tỷ đồng, giảm đến 48.9% yoy và còn cách xa con số dự kiến 16 tỷ đồng trước đó của LSS. Theo đó, LSS chỉ mới hoàn thành 16% kế hoạch DT và 9% kế hoạch LN năm 2015.

Mặc dù biên LN gộp tiếp tục cải thiện nhẹ khi đạt 14% (cùng kỳ 2014 là 13.5% và cả năm 2014 là 11.9%) và CP lãi vay giảm mạnh 50% nhưng CP bán hàng tăng mạnh 69% và CP quản lý doanh nghiệp chỉ giảm 9% nên tỷ trọng 2 khoản CP này trên DTT tăng mạnh lên 8.7% DTT (cùng kỳ 2014 là 4.6% và cả năm 2014 là 4.8%) đã ăn mòn LN.

Hàng tồn kho cuối Q1/2015 ở mức 718.9 tỷ đồng, giảm 17% so với cùng thời điểm năm trước.

GIÁ ĐƯỜNG CÓ XU HƯỚNG TĂNG TRỞ LẠI

Việc nâng cao năng lực cạnh tranh và lợi nhuận bằng biện pháp hạ giá thành sản xuất là giải pháp mang tính lâu dài và sẽ vướng phải không ít khó khăn, thách thức do đó chưa thể mang lại những chuyển biến tích cực nhanh trong ngắn hạn. Với kết quả kinh doanh Q1/2015 giảm sút do nhu cầu thị trường yếu và giá đường vẫn ở mức thấp, chúng tôi cho rằng kết quả kinh doanh của LSS sẽ diễn biến tích cực hơn ở các quý sau khi giá đường có xu hướng tăng do kiểm soát tốt hơn lượng đường nhập lậu và nhu cầu cải thiện.

KẾ HOẠCH 2015 LỢI NHUẬN TĂNG TRƯỞNG CAO

Năm 2015, LSS đặt ra kế hoạch DTT đạt 1,716 tỷ đồng, giảm 5% so với năm 2014 và LNST đạt 78 tỷ đồng, tăng 52% so với năm 2014, cổ tức ở mức 8% (tăng so với mức 5.5% năm 2014). So với tài liệu ĐHCĐ trước đó, LNTT theo kế hoạch đã điều chỉnh giảm 20 tỷ đồng còn 100 tỷ đồng dựa trên đánh giá lại về kế hoạch sản xuất cồn và điện của năm 2015. Cụ thể:

§   Nhà máy cồn chưa đưa vào hoạt động trở lại do đó ảnh hưởng đến doanh số, dự kiến sẽ chuyển sang hoạt động năm 2016.

§   Lợi nhuận nhà máy điện chưa đạt kế hoạch, công suất tối đa chỉ được dưới 50 triệu kWh. Dự kiến năm 2016 sẽ tăng hơn.

Theo đó, Ban lãnh đạo LSS cho rằng khả năng hoàn thành kế hoạch 2015 sẽ đến từ đẩy mạnh bán đường tinh luyện.

ĐỊNH GIÁ TƯƠNG ĐỐI HẤP DẪN

Kế từ năm 2012, khi DA nâng cấp khi nhà máy đường 2 gắn với nhà máy điện đi vào hoạt động, khoản khấu hao tăng cao đã làm giảm mạnh lợi nhuận của doanh nghiệp. Sử dụng phương pháp chiết khấu dòng tiền (DCF) dựa trên những giả định về cải thiện biên LN gộp và doanh thu tăng trưởng nhẹ qua các năm, chúng tôi xác định giá trị hợp lý của doanh nghiệp ở mức 17,960 đồng/cp, cao hơn 71% so với thị giá ngày 23/06/2015. 

Chúng tôi cho rằng năm 2015, LSS có khả năng hoàn thành 95% kế hoạch DT và LN đề ra. Theo đó, EPS 2015 ước đạt 937 đồng/cp, P/E 2015 khoảng11.6 lần (trung bình ngành là 10.4 lần).

RỦI RO – THÁCH THỨC

Thách thức đến từ chương trình “Làm mới lại cây mía, hạt đường” của LSS do đặc tính đất đai, diện tích trồng mía tại đây đang rất manh mún, nhỏ lẻ, nông dân khó có thể cơ giới hóa sản xuất, trình độ thâm canh tăng năng suất của người trồng mía còn thấp, việc áp dụng các giải pháp khoa học tiến bộ một cách đại trà không đơn giản, dẫn tới năng suất không cao. Giải pháp của Công ty là đầu tư trung tâm giống công nghệ cao, hướng nông dân tổ chức lại đồng ruộng, cách thức canh tác để tới đây có thể nâng năng suất, chất lượng đường. Tuy nhiên, đây là kế hoạch dài hơi và không hề đơn giản.

Thị trường mía đường năm 2015 được dự báo vẫn trong tình trạng cung vượt cầu. Ước lượng đường tồn kho năm 2015 theo Bộ NN&PTNT (chưa tính đường nhập lậu lên đến 500 nghìn tấn/năm) vào khoảng 481 nghìn tấn, trong khi năm 2014 là khoảng 200 nghìn tấn. Điều này sẽ tiếp tục tạo áp lực lên giá đường trong nước, trong khi thị trường thế giới được dự báo sẽ tiếp tục khó có khả năng tăng giá.

Giá thành đường của Việt Nam luôn đứng vào hàng cao nhất thế giới. Niên vụ 2014/2015, giá mía nguyên liệu trong nước dao động từ 800,000-1 triệu đồng/tấn mía 10 CCS (tại Thái Lan và Brazil chỉ khoảng 600.000 đồng/tấn). Theo đó nếu chưa thể tăng năng lực cạnh tranh trong thời gian tới, khi hàng rào thuế quan khu vực ASEAN được dỡ bỏ, cạnh tranh của các doanh nghiệp mía đường trong nước sẽ vô cùng khó khăn.

Theo lộ trình hội nhập AFTA, chậm nhất đến đầu năm 2018, nước ta sẽ xóa bỏ bảo hộ đối với mặt hàng đường, thuế suất thuế nhập khẩu là thuế suất cam kết theo Hiệp định Thương mại hàng hóa ASEAN (ATIGA) 5%, đồng nghĩa với việc tự do hóa nhập khẩu đường trong các nước ASEAN.

Nguồn: Analyst Nguyễn Trịnh Ngọc Thủy, VFS Research