Kết quả sản xuất kinh doanh Quý 2 của các doanh nghiệp niêm yết nhìn chung cho thấy bức tranh sáng sủa hơn so với Quý 1. Trong đó, đáng chú ý nhất là sự cải thiện của tốc độ tăng trưởng doanh thu thuần. Điều này cho thấy sự tích cực đến từ nhu cầu thị trường và đầu ra của các doanh nghiệp niêm yết.
Mặc dù vậy, hoạt động sản xuất kinh doanh trong Quý 2 vẫn tồn tại những khó khăn như Quý 1. Chi phí đầu vào và chi phí bán hàng tăng cao hơn tốc độ tăng của doanh thu khiến biên lợi nhuận sụt giảm. Các chỉ tiêu tăng trưởng lợi nhuận vì thế không theo kịp tăng trưởng doanh thu. Điều này khá tương đồng với các báo cáo PMI của HSBC theo đó, giá cả nguyên liệu đầu vào tăng và quy định hạn chế tải trọng mới của chính phủ là nguyên nhân dẫn đến tình trạng chi phí đầu vào và chi phí bán hàng tăng. Trong khi đó, áp lực cạnh tranh cao khiến doanh nghiệp chưa thể tăng giá bán tương ứng.
Chúng tôi cho rằng, trong các quý tới, khi nhu cầu tiếp tục cải thiện, giá cả đầu ra sẽ tăng bù đắp mức tăng của giá đầu vào, qua đó giúp doanh nghiệp tăng doanh thu và cải thiện các chỉ tiêu biên lợi nhuận.
Tổng doanh thu thuần và lãi gộp của 579* doanh nghiệp niêm yết Quý 2/2014 tăng 15.2% so với cùng kỳ. Trong khi đó tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh chỉ tăng 8.7%, tổng lợi nhuận sau thuế tăng 6.5% so với Quý 2 năm trước.
Luỹ kế 6 tháng đầu năm, doanh thu thuần tăng 12.5%, Lợi nhuận gộp tăng 7.0%, Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận sau thuế lần lượt tăng 4.9% và 4.4% so với cùng kỳ năm trước.
*Thống kê của chúng tôi không bao gồm các doanh nghiệp ngành Ngân hàng. Chúng tôi cũng loại bỏ VIC (cùng kỳ có khoản doanh thu tài chính cao đột biến) và khoản lợi nhuận khác đột biến của GAS trong Quý 1/2013
Quý 2/2014 doanh thu thuần tăng 15.2% so với cùng kỳ trong khi giá vốn tăng nhanh hơn khiến lãi gộp chỉ tăng 7.8%. Biên lãi gộp trong kì chỉ đạt 16.3% giảm khá so với mức 17.4% cùng kỳ và 16.8% trong Quý 1.
Chi phí tài chính tiếp tục giảm so với cùng kỳ nhờ chi phí lãi vay giảm. Chi phí quản lý doanh nghiệp được kiểm soát tương đối tốt, tăng chậm hơn tốc độ tăng doanh thu. Đáng chú ý là khoản chi phí bán hàng tiếp tục tăng mạnh so với cùng kỳ. Mặc dù vậy nhờ tăng trưởng doanh thu cao nên lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh vẫn tăng 8.7%, cao hơn nhiều so với mức tăng 1% trong Quý 1.
Các khoản lợi nhuận khác trong Quý 2 giảm 10.1% so với cùng kỳ. Tuy nhiên khoản lợi nhuận từ công ty liên doanh liên kết tăng 191.2% giúp lợi nhuận trước thuế tăng 9.2% (Quý 1 tăng 0.5%), lợi nhuận sau thuế tăng 6.5% so với cùng kỳ (Quý 1 tăng 2.3%).
Phân tích chi tiết chi phí bán hàng có thể thấy, chi phí bán hàng tăng mạnh trong Quý 2 do các doanh nghiệp đẩy mạnh quảng cáo, khuyến mãi nhằm giữ thị phần trong bối cảnh cạnh tranh cao hơn (tiêu biểu như VNM) hoặc nhằm mở rộng thị phần (tiêu biểu như MSN). Bên cạnh đó, việc chi phí vận chuyển tăng do quy định tải trọng mới cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chi phí bán hàng của các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh.
Quý 2/2014 có 493 trên tổng số 579 doanh nghiệp báo lãi, cao hơn so với 448 doanh nghiệp báo lãi của Quý 2/2013. Tổng lãi của các doanh nghiệp báo lãi cũng lớn hơn cùng kỳ. Số doanh nghiệp báo lỗ cũng giảm với chỉ 85 doanh nghiệp báo lỗ so với 106 doanh nghiệp cùng kỳ. Tuy vậy, tổng lỗ của các doanh nghiệp báo lỗ lại tăng so với cùng kỳ.
Luỹ kế 6 tháng, tổng số doanh nghiệp báo lãi là 497 doanh nghiệp, cao hơn so với 473 doanh nghiệp báo lãi 6 tháng cùng kỳ.
Quý 2/2014 có 347/579 doanh nghiệp có kết quả lợi nhuận tăng trưởng so với cùng kỳ, cao hơn so với tỷ lệ 341/579 của Quý 1/2014.
Luỹ kế 6 tháng, có 341/579 doanh nghiệp tăng trưởng lợi nhuận.
Luỹ kế 6 tháng đầu năm, có 211/514* doanh nghiệp thực hiện trên 50% kế hoạch lợi nhuận cả năm. Trong đó có 28 doanh nghiệp đã hoàn thành vượt kế hoạch và 49 doanh nghiệp thực hiện từ 75 – 100% kế hoạch lợi nhuận.
Tại thời điểm 30/6/2014, tổng tài sản của các doanh nghiệp niêm yết tăng 8.6%, Vốn chủ sở hữu tăng 8%, tổng vay nợ tăng 2.2% và tổng Hàng tồn kho tăng 8.2% so với cùng thời điểm năm trước.
Phân tích chi tiết cho thấy, kết quả kinh doanh có sự phân hoá theo nhóm ngành. Ngành Du lịch & giải trí có kết quả sụt giảm lợi nhuận mạnh nhất trong Quý 2 và luỹ kế 6 tháng đầu năm. Tiếp theo là các doanh nghiệp ngành hoá chất (phân bón; nhựa, cao su & sợi…).
Ngành bảo hiểm và Dịch vụ tài chính (chủ yếu là môi giới chứng khoán) sau khi có kết quả tăng trưởng tương đối khả quan trong Quý 1 lại có lợi nhuận sụt giảm trong Quý 2 do diễn biến thị trường tài chính, chứng khoán không thuận lợi. Mặc dù vậy kết quả lợi nhuận luỹ kế 6 tháng của các doanh nghiệp này vẫn tăng trưởng ở mức khá cao.
Trong khi đó, một số ngành như y tế, bán lẻ, hàng cá nhân & gia dụng, Xây dựng & vật liệu, Dầu khí, Tài nguyên cơ bản… tiếp tục có kết quả lợi nhuận tăng trưởng khả quan trong Quý 2.
Ngành bất động sản có sự cải thiện lợi nhuận mạnh mẽ nhất (+390%) phần nào thể hiện sự cải thiện của hoạt động kinh doanh bất động sản trong nước.
Số liệu thống kê kết quả kinh doanh Quý 2/2014 của 21 doanh nghiệp trong VN 30 (không bao gồm các Ngân hàng và VIC) đã công bố BCTC Quý 2 và GAS cũng cho kết quả khá tương đồng với tổng thể. Doanh thu thuần tăng trưởng mạnh 23% so với cùng kỳ, nhưng lợi nhuận gộp chỉ tăng 7.6%. Chi phí bán hàng tăng đến 40% khiến lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận sau thuế giảm lần lượt 6.4% và 5.2% so với cùng kỳ.
Nguồn: VFS Research