Các báo cáo vĩ mô gần đây của chúng tôi cho thấy tình hình tăng trưởng sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp trong nước vẫn còn đó rất nhiều khó khăn. Nhu cầu sụt giảm ở cả thị trường trong nước lẫn nước ngoài khiến cạnh tranh trên thị trường ngày càng trở nên gay gắt. Giá bán và sản lượng đầu ra sụt giảm, trong khi giá vốn đầu vào tăng do nguồn cung hạn chế đã dẫn đến kết quả kinh doanh không mấy khả quan của đại bộ phận doanh nghiệp Việt Nam hiện tại.
Liệu rằng, tình trạng này có xảy ra đối với các doanh nghiệp đang niêm yết?? Với số liệu kết quả kinh doanh Quý 2 và 6 tháng đầu năm 2013 của 669* doanh nghiệp niêm yết trên cả hai sàn, thống kê sau đây của chúng tôi sẽ trả lời cho câu hỏi đó:
*Trong số 669 doanh nghiệp quan sát trên cả 2 sàn, có 462 doanh nghiệp đã công bố báo cáo tài chính soát xét. Đối với những doanh nghiệp chưa công bố báo cáo tài chính soát xét, chúng tôi sử dụng dữ liệu trong báo cáo tài chính hợp nhất Quý 2. Một báo cáo thống kê của Stox Pro gần đây cho thấy, chênh lệch số liệu trước và sau soát xét đối với các doanh nghiệp niêm yết là không nhiều (khoảng 0.7%). Do đó, chúng tôi cho rằng, việc sử dụng số liệu này sẽ không ảnh hưởng nhiều đến tính chính xác của kết quả thống kê.
Tổng doanh thu thuần và lợi nhuận sau thuế của 669 doanh nghiệp quan sát Quý 2/2013 tăng 3% và 23.1% so với Quý 2/2012, cải thiện so với mức giảm 1.3% và tăng 13% của Quý 1. Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2013, tổng doanh thu thuần tăng 0.9%, tổng lợi nhuận tăng 18.1% so với cùng kỳ năm trước
Kết quả trên cho thấy, tăng trưởng lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp niêm yết vượt trội so với tăng trưởng lãi gộp. Nguyên nhân có thể do doanh nghiệp kiểm soát chi phí tốt hơn trong bối cảnh kinh tế khó khăn…
Mặc dù tổng lợi nhuận tăng trưởng nhưng số lượng doanh nghiệp báo lãi lại sụt giảm so với cùng kỳ. Quý 2/2013, có 75.2% doanh nghiệp trong mẫu khảo sát báo lãi, trong khi tỷ lệ này trong Quý 2/2012 là 80.4%. Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2013, có 78.8% doanh nghiệp báo lãi, giảm so với 82.8% của 6 tháng cùng kỳ 2012.
Kết quả thống kê cũng cho thấy: 44.7% số doanh nghiệp trong mẫu khảo sát cho kết quả lợi nhuận sau thuế Quý 2 tăng trưởng so với cùng kỳ (giảm so với 46.4% của quý 1). Luỹ kế 6 tháng đầu năm, có 45.8% số doanh nghiệp tăng trưởng lợi nhuận.
Tổng lợi nhuận lẫn tổng thua lỗ của các doanh nghiệp báo lãi và báo lỗ 6 tháng đầu năm 2013 trong mẫu khảo sát đều phình to ra so với 6 tháng cùng kỳ 2012
Kết quả thống kê trên gần 500 doanh nghiệp có đặt kế hoạch lợi nhuận sau thuế năm 2013 cho thấy: sau 6 tháng đầu năm 2013, có 23 doanh nghiệp đã hoàn thành vượt kế hoạch lợi nhuận cả năm 2013. 141 doanh nghiệp hoàn thành từ 50% đến 99% kế hoạch lợi nhuận. Số doanh nghiệp có tỷ lệ thực hiện so với lợi nhuận dưới 50% chiếm phần lớn với khoảng 318 doanh nghiệp.
Tại thời điểm cuối quý 2/2013, tổng tài sản, vốn chủ sở hữu và nợ vay của các doanh nghiệp trong mẫu khảo sát tăng 7.5%, 9.5% và 1.6% so cùng thời điểm năm trước.
Phân tích chi tiết cho thấy, kết quả kinh doanh có sự phân hoá theo nhóm ngành. Ngành Vật liệu xây dựng và bất động sản* (sau khi loại bỏ VIC) có kết quả lợi nhuận 6 tháng 2013 sụt giảm mạnh nhất (-84% và -43%). Các ngành Du lịch & giải trí, bảo hiểm, Thực phẩm & Đồ uống, Bán lẻ… cũng lợi nhuận giảm do kinh tế suy thoái, nhu cầu sụt giảm. Trong khi đó, một số ngành mang tính phòng thủ như Điện, nước & xăng dầu khí đốt, dầu khí, tài nguyên cơ bản, y tế vẫn có được kết quả tăng trưởng lợi nhuận khả quan. Một số ngành hưởng lợi nhờ chi phí đầu vào giảm như Lốp xe tiếp tục có kết quả tăng trưởng lợi nhuận ổn định.
Kết quả trên mặc dù có thể còn tồn tại một số đột biến do hạn chế về số liệu quan sát. Tuy nhiên, nhìn chung, kết quả phản ánh khá chính xác tình hình hoạt động của các nhóm ngành, lĩnh vực 6 tháng đầu năm 2013.
Kết quả thống kê mặc dù cho thấy lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp niêm yết cải thiện mạnh so với cùng kỳ. Tuy nhiên, có thể thấy kết quả này phụ thuộc khá nhiều vào những doanh nghiệp lớn, có kết quả kinh doanh chiếm tỷ trọng cao trong tổng kết quả kinh doanh của toàn sàn.
Sau khi loại bỏ 10 doanh nghiệp có kết quả kinh doanh lớn nhất ra khỏi mẫu quan sát, kết quả thống kê cho thấy tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp còn lại trong mẫu khảo sát xấu đi đáng kể. Doanh thu 6 tháng đầu năm 2013 mặc dù vẫn tăng 2.3% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, lãi gộp sụt giảm 2.1%, lãi sau thuế sụt giảm đến 25.8% so với 6 tháng đầu năm 2012.
Tổng lợi nhuận sau thuế 6 tháng đầu năm 2013 của TOP 10 doanh nghiệp có lợi nhuận cao nhất 2 sàn chiếm đến 71% tổng lợi nhuận toàn bộ 699 doanh nghiệp khảo sát và tăng đến 55% so với cùng kỳ năm 2012.
Nguồn: finandlife|Đức|VFS Research