Chàng nghĩ một lẽ rất đơn giản rằng, nếu thật sự là yêu, sẽ nhanh chóng nhận ra tình cảm của nhau. Dù cố chấp, cũng sẽ đến lúc hiểu ai mới là người thật sự trái tim mình đang lên tiếng gọi.

1. Chàng

Nhân duyên do vô tình gặp gỡ hẳn là điều mà ít ai trong chúng ta có thể ngờ đến nó sẽ xảy ra với mình. Chúng ta thường mơ hồ tin tưởng hoặc cố ép mình tin tưởng khi nó diễn ra trên màn ảnh, còn ngoài đời thực thì không. Chàng cũng không phải là một ngoại lệ. Chàng đi kiếm tìm tình yêu theo những cách thức thông thường: quen biết, gặp mặt, hẹn hò,…

Vào một ngày chàng chờ đợi một người bạn được giới thiệu cho buổi gặp mặt. Chàng rất kiên nhẫn, cũng không quá căng thẳng bởi chàng luôn có thể làm chủ mối quan hệ, cảm thấy hợp sẽ tiến tới những bước sau, cảm thấy không hợp để yêu thương thì có thể trở thành bạn bè. Chàng là một người giao tiếp khéo léo và cẩn trọng, trong mắt nhiều cô gái, chàng là tuýp người an toàn để tin tưởng dựa vào.

Nhưng buổi hẹn hôm ấy không diễn ra giống như mọi khi. Ba giờ đồng hồ sau vẫn không thấy người bạn đó đâu, chàng nghĩ đến chuyện ra về. Thật ra chờ đợi một người con gái ở lần hẹn gặp đầu tiên với ba tiếng đồng hồ không phải là quá nhiều nhặn, nhưng đã là quá xa xỉ với thời gian rảnh của mình. Chàng thở dài, đưa cốc café lên nhấp một ngụm nhỏ, đặt điểm nhìn ra ngoài những ô cửa kính, lướt dưới lòng đường đen đỏ đủ màu, nhìn dòng người hối hả bé nhỏ trôi qua. Có một cơn mưa nhẹ nhàng trùm lên không gian một mùi mưa ẩm ướt, cả những hạt nhỏ li ti không rõ hình hài, va đập xuống đất biến dạng, méo mó thảm thương. Chàng mỉm cười, một ngày hẹn hò đầy mưa gió, một người bạn vô hình, và một cốc café pha đặc, ngăm ngăm đắng.

Cho đến lúc ra về, chàng va vào một cô gái với dáng người nhỏ nhắn. Cô ấy đi vội, mái tóc bết lại bởi nước mưa, bám sát vào khuôn mặt đang hớt hải. Nhìn dáng vẻ của nàng chuột ướt khiến chàng vừa giận vừa thấy tội. Cô ấy gấp việc gì cũng nên đi chậm lại một chút, đáng ra nên nhìn trước ngó sau thì sẽ không va phải ai. May thay đó là chàng.

- Em có sao không?

- …

- Lần sau đi cẩn thận nhé!

Cô gái cúi đầu, khuôn má ửng hồng vì ngại, đôi rèm mi ướt nước không rõ đã khóc bao lâu trước đó hay dầm mưa bao lâu trước đó. Chàng chợt thắt lòng, con gái khóc thật đáng thương.

- Để anh đưa em về!

2. Nàng

Nàng từng nghe bạn bè kể về một câu chuyện tình, về một đôi trai gái, họ vô tình gặp nhau và yêu nhau kể từ sau khi họ thay đổi thói quen đi đường của mình. Chàng luôn đi hướng bên trái sau khi bước ra khỏi cửa, còn nàng thì luôn đi hướng bên phải ngay lúc đặt chân ra nhà. Nhưng vào một ngày định mệnh, họ cùng nảy ra ý định đi về phía ngược lại, vô tình họ gặp nhau, sau đó bắt đầu một câu chuyện tình rất đẹp. Nàng nghĩ những thứ tựa hồ như mơ ảo ấy chỉ có ở trong phim, nhưng nàng lại mơ hồ nhận ra rằng, hình như mình cũng đang giống như trong bộ phim đó, kể từ khi gặp chàng.

Chàng là một người điềm đạm, có lòng thương người và rất đỗi dịu dàng. Nếu tối mưa hôm ấy người nàng va phải không là chàng thì nàng sẽ bị mắng té tát, thậm chí còn không rõ sẽ đứng co ro trong màn mưa lạnh buốt đến bao giờ. Nàng nhớ mơ hồ rằng nàng đã bị nhân viên cùng chỗ làm vu cho tội lấy cắp ví của khách. Chuyện sẽ chẳng có gì nếu như chủ cũ chịu xem lại đoạn camera buổi trực của nàng. Nhưng chủ cũ cũng không quan tâm đến, cái họ cần là một lý do để đuổi nàng đi và không phải trả một đồng lương nào cả. Nàng biết với người khác một tháng lương có thể xoay xở rất nhanh, cũng chẳng phải là vấn đề gì to tát, nhưng với nàng đó là phí sinh hoạt, là tiền nhà, là cả lòng tự trọng của một người con gái. Chính vì thế mà nàng đã khóc rất nhiều, cũng không đủ tỉnh táo để tự nhắc mình mặc áo mưa kẻo ốm, nàng cứ đi trong màn mưa giăng rất khẽ, những hạt mưa dù mảnh vẫn cứa vào tim nàng buốt lạnh, rồi mắt nàng tự nhiên hoe đỏ.

Khi chàng đưa nàng về đến nhà vẫn còn ngần ngại.

- Em ổn chứ? Sao lại khóc nhiều thế kia?

Nàng ngước mắt nhìn chàng, ánh nhìn từ phía chàng rất khó hiểu, mông lung là thương cảm, lại mông lung hồ nghi. Nàng tự nhủ mình đã làm phiền chàng quá nhiều, đành ngậm ngùi.

- Em ổn. Cảm ơn anh nhiều lắm!

Thật ra có một người quan tâm đến nàng, có một người dừng lại hỏi han nàng, có một người an ủi nàng, đó là điều hạnh phúc nhất le lói sáng trong chuỗi ngày nàng gặp vận không may. Bất giác nàng bật khóc nức nở, bao nhiêu ấm ức tủi hờn theo nước mắt trôi đi, chàng kiên nhẫn đứng cùng nàng dưới hiên nhà, chờ đợi những đợt nấc khe khẽ cuối cùng, nhìn về phía nàng tin cẩn.

- Không sao. Cuộc sống này vẫn rất công bằng. Em hãy tin là thế!

3. Đi về hướng trái tim

Chàng không biết lý giải thế nào cho chính xác cảm xúc của chàng với nàng. Khi bạn bè được nghe chàng kể lại đều đồng loạt nhất trí rằng chàng đang thương hại nàng, cũng có thể là một trò lừa của một cô nàng rảnh rỗi nào đó. Chàng không để tâm lắm. Không thể phủ nhận cảm giác thương hại của đêm mưa đó, nhưng tận trong tim chàng còn ngập lên cảm giác xót xa, muốn che chở, bao bọc cho nàng. Chàng nghĩ một lẽ rất đơn giản rằng, nếu thật sự là yêu, sẽ nhanh chóng nhận ra tình cảm của nhau. Dù cố chấp, cũng sẽ đến lúc hiểu ai mới là người thật sự trái tim mình đang lên tiếng gọi.

Chàng không gặp lại nàng sau đó một khoảng thời gian khá dài, cho đến lúc vô tình nhìn thấy nàng trong siêu thị. Lần này nàng là nhân viên thu ngân, mới tìm được chỗ làm mới, lúc làm việc hăng say có thể thấy đuôi mắt ánh lên nét cười rất hồn nhiên. Chàng lặng người nhìn nàng từ phía xa xa.

- Anh có cần em giúp gì không? Chuyện hôm nọ cảm ơn anh vẫn thấy chưa đủ.

Nàng gọi với từ phía sau, lúc quay lại đã thấy khuôn mặt nàng ửng hồng, nói nhanh câu đó, vừa chạy đuổi theo chàng. Chàng lắng nghe rất kỹ, nhịp đập tim trong lồng ngực rất nhanh, đến chàng cũng không hiểu rõ nó đang vui mừng hay đang lo sợ điều gì.

Cả hai cùng đi trên một đoạn đường, cùng trò chuyện rất nhiều về những thứ xoay quanh cuộc sống của mình. Nàng hào hứng kể rằng từ sau khi gặp chàng thì cuộc sống của nàng đã may mắn hơn rất nhiều lần. Còn chàng, chỉ tủm tỉm mỉm cười, thấy cô gái đi bên cạnh rất vô tư, lại rất đáng yêu. Chàng nghĩ, mình đã yêu thương nàng từ những điều giản đơn như thế, không dễ dàng gọi lên thành lời, nhưng có thể cảm nhận bởi trái tim.

Sau khi ra về chàng mới nhớ ra rằng mình chưa kịp xin số điện thoại của nàng. Cả hai người đều vui vẻ và say sưa trò chuyện đến nỗi không nhớ rằng trời từ màu nắng rất trong chuyển sang màu hoàng hôn của chiều muộn, cho đến khi nàng bắt đầu một ca làm mới thì chàng mới sững sờ nhìn nàng chạy đi mất.

Thêm một khoảng thời gian dài nữa trôi qua. Cả chàng và nàng đều mông lung nhớ đến một người vô tình len lỏi vào cuộc sống của mình, nhớ đến một người vô tình chạm vào mạch cuộc sống quá đỗi quen thuộc và nhàm chán trước đây. Cảm giác như có thể lục tung thành phố lên để tìm ra người còn lại. Nhưng hai người vẫn tiếp tục chuỗi ngày của mình, vẫn là những công việc dang dở, là những mảnh ghép sự kiện nối liền, chỉ có trái tim không ngừng nghỉ nhớ mong, lại không ngừng nghỉ thắc mắc.

“Liệu mình có thể yêu thương một ai đó chỉ sau hai lần chạm mặt?”

Là bạn, bạn có tin vào điều đó không?

Chỉ biết rằng, họ còn có một lần gặp mặt sau đó, vào một ngày trời nắng đẹp, chàng đến quán café của lần đầu tiên vô tình gặp nàng. Nàng cũng xuất hiện ở đó, một mình, với nụ cười rạng rỡ. Họ bắt đầu cuộc trò chuyện mới không quá ngại ngùng, cũng không quá mất tự nhiên. Chỉ là chàng xoay người lại và thấy nàng đang ngồi trên gờ tường hoa bên ngoài cửa quán café, nàng trong bộ đồ con vịt vẫy vẫy tập tờ rơi trên tay, có lẽ vì trưa nắng và vào giờ nghỉ nên nàng được phép tháo cái đầu bông rất to ra ngoài.

- Em ổn chứ?

Chàng tiến lại gần nàng, áp vào má nàng một lon nước lạnh. Nàng nhoẻn cười, nụ cười ngọt lịm, khiến tim chàng nhảy nhót liên hồi.

- Ba lần là duyên, sau này sẽ là phận. Xem ra anh không thể không gặp em nhiều lần sau này nữa.

Nàng ngại ngùng, chỉ nhoẻn cười, nắng ươm hồng đôi má. Chàng cũng chỉ im lặng, cầm tập tờ rơi trên tay nàng chạy ra phía ngoài tiếp tục công việc mà nàng đang làm. Trời rất nắng, có hai người sẽ tốt hơn. Buổi chiều đó một nhân viên văn phòng gương mẫu đã gọi điện sếp xin nghỉ làm vì muốn đuổi theo chữ “phận”, không muốn để trái tim mình nhảy nhót vô tội vạ đuổi theo một chữ “duyên” nữa.

Nếu có duyên, nhất định có phận. Cả chàng và nàng đều tin vào điều ấy. Chỉ là vô tình gặp gỡ, nhưng sẽ không vô tình yêu nhau. Người ta có thể phó mặc tình yêu cho duyên số, nhưng đừng phó mặc tình cảm trong tim mình cho sự sắp đặt ngẫu nhiên. Ai đó nói hãy đuổi theo những gì bạn cảm thấy là cần thiết. Đừng tin rằng hạnh phúc không cần nắm bắt, cũng không cần chạy theo. Bạn sẽ thấy, chỉ cần bạn lơ là buông tay, sẽ có ngày hạnh phúc rời xa bạn đi mất? Cũng tương tự như vậy, hãy tự tin để đứng lên kiếm tìm, theo những cách khác nhau, đừng lặp lại những quy luật cũ, cũng đừng tôn thờ những định kiến cũ. Bởi một lẽ đơn giản, tình yêu luôn có lý do của riêng nó. Để ràng buộc, để yêu thương một ai đó, bạn cần có đủ một tấm lòng.(phunuthoinay.vn)

Dưới đây là một bài viết trên fgate, được dịch từ investopedia. Vì là một bài dịch trên trang đầu tư lớn, do vậy, nội dung của bài mô tả nghề nghiệp phân tích tài chính tại những thị trường phát triển như Mỹ, Châu Âu. Tại Việt Nam, một thị trường chỉ phát triển hơn 10 năm nay, nghề nghiệp này có nhiều sự khác biệt, và không hẳn giống như những mô tả mà các bạn đọc bên dưới.

Tôi hoàn toàn đồng ý những đòi hỏi về kiến thức và kỹ năng cho nghề nghiệp này, với nghề này bạn phải trang bị cho mình một nền tảng tốt, không dừng lại ở đó, bạn còn phải liên tục học tập và nâng cao vốn kiến thức của bạn. Nhưng có lẽ thị trường Việt Nam quá nhỏ bẻ, những định chế tài chính khác nhau sẽ có sự vận dụng khác nhau đối với những chuyên viên phân tích, và một số trong đó chưa hẳn đã làm đúng thế mạnh của họ, quyết định đầu tư ở Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào những “chủ trương”, lãnh đạo 2 bên gặp nhau và đưa ra quyết định đầu tư mà nhiều khi chưa phân tích chi tiết, công việc phân tích là một bước hợp thức hóa những quyết định đó. Ở góc độ sell-side analysis, nhiều phân tích buộc phải viết theo chỉ đạo và sự sắp xếp của cấp trên, khuyến nghị trái với nguyên tắc nghề nghiệp. Đó là một trong những góc khuất mà không phải là ít phổ biến ở thị trường chúng ta. Đứng ở góc độ làm nghề, tôi phản đối những hành động bẻ cong lý lẽ đó, đạo đức nghề nghiệp vẫn là quy tắc đầu tiên và quan trọng nhất cho người làm phân tích.

-----------------------------------------------------------------------

Trong ngành dịch vụ tài chính, một trong những nghề được mơ ước nhiều nhất là trở thành nhà phân tích tài chính. Những nhà phân tích tài chính có thể làm việc ở cấp độ trung và cao cấp trong các doanh nghiệp, và là bước đệm cho những ai theo đuổi nó đến với các cơ hội nghề nghiệp khác. Ngành dịch vụ tài chính cạnh tranh rất khốc liệt, vì thế, nếu bạn có ý định dấn thân vào lĩnh vực phân tích, bạn sẽ gặp nhiều khó khăn. Tuy nhiên, “biết người biết ta, trăm trận trăm thắng”, nếu bạn biết chuẩn bị hành trang cho mình đúng cách, bạn sẽ thành công với nghề này.

Nhà phân tích tài chính làm gì?

Công việc của một nhà phân tích tài chính là nghiên cứu các điều kiện kinh tế vi mô và vĩ mô, các giá trị nền tảng (fundamentals) của doanh nghiệp để đưa ra các khuyến nghị kinh doanh, ngành hoặc nhóm ngành. Nhà phân tích tài chính còn tư vấn trong việc mua hay bán chứng khoán công ty dựa trên sức mạnh hiện tại hoặc tiên đoán về doanh nghiệp. Một nhà phân tích tài chính phải hiểu thấu đáo tình hình phát triển hiện tại của ngành mình đang phụ trách, tập trung vào việc chuẩn bị các mô hình tài chính (financial modeling) để dự báo các điều kiện kinh tế tương lai khi các đầu vào thay đổi.

Nền tảng nhà phân tích tài chính cần chuẩn bị

Nếu bạn còn đang là sinh viên và muốn trở thành nhà phân tích tài chính, cách tốt nhất là bạn tham gia các khóa học về kinh doanh, kinh tế học, kế toán và toán học. Những ngành học khác mà bạn có thể trau dồi thêm nên gồm có khoa học máy tính, sinh học, vật lý, thậm chí là kĩ sư. Nhiều nhà phân tích ở cấp độ thấp mà các doanh nghiệp tuyển dụng có nền tảng kiến thức ở các lĩnh vực trên, bởi bản chất khi phân tích doanh nghiệp, người phân tích cần phải hiểu công cuộc kinh doanh cốt lõi, ngành mà doanh nghiệp đó đang hoạt động, trong khi các ứng viên có tấm bằng MBA (Thạc sỹ Quản trị kinh doanh)  từ các trường kinh doanh thường được tuyển vào làm nhà phân tích ở cấp độ cao.

Bên cạnh đó, nhiều người còn theo học và lấy thêm các bằng cấp chuyên môn chuyên sâu như CFA Charter để trang bị thêm kiến thức tài chính đầu tư thực tế, phục vụ cho nghề nghiệp.

                                Nguồn: CFA Institute

Những nghề nghiệp mà nhà phân tích tài chính có thể theo đuổi 

Những nhà phân tích tài chính có xu hướng tập trung chuyên môn nghề nghiệp của mình tùy vào định chế, tổ chức mà họ làm việc. Các ngân hàng, các công ty đầu tư bên bán và bên mua (buy-side và sell-side), các công ty bảo hiểm, các ngân hàng đầu tư chính là các tổ chức tuyển các vị trí phân tích tài chính. Trong số đó, các công ty đầu tư “bên bán”, các công ty đầu tư “bên mua” và các ngân hàng đầu tư có nhu cầu tuyển dụng các chuyên viên phân tích nhiều nhất.

Những nhà phân tích tài chính làm việc cho các công ty đầu tư “bên mua” có nhiệm vụ nghiên cứu cổ phiếu phục vụ cho mục đích mua bán nội bộ của quỹ công ty, trong khi các nhà phân chính làm việc cho các công ty đầu tư “bên bán” có nhiệm vụ viết các báo cáo nghiên cứu về cổ phiếu để cung cấp cho các công ty “bên mua”.

Các công ty đầu tư “bên mua” là những tổ chức đầu tư quản lý quỹ đầu tư riêng của mình. Khi làm việc ở các công ty này, các nhà phân tích nghiên cứu các công ty tiềm năng, lựa chọn các cổ phiếu phù hợp với chiến lược đầu tư để bổ sung vào quỹ đầu tư của công ty. Họ còn theo dõi các cổ phiếu trong danh mục đầu tư của quỹ để xác định thời điểm và vị thế lời lỗ của quỹ đầu tư khi bán cổ phiếu đó.

Các nhà phân tích bên các công ty đầu tư “bên bán” có nhiệm vụ định giá và so sánh chất lượng các loại chứng khoán trong một ngành hoặc nhóm ngành. Dựa trên những phân tích này, nhà phân tích sẽ viết các báo cáo để đưa ra các khuyến nghị như: mua, bán, mua mạnh, bán mạnh hoặc nắm giữ chứng khoán đó. Những khuyến nghị này cung cấp một khối lượng lớn thông tin cho ngành đầu tư, khi các nhà phân tích làm việc với các công ty đầu tư “bên mua”.
Chuyên sâu hơn, có nhà phân tích được bổ nhiệm chuyên theo dõi và phân tích cổ phiếu công ty, trong khi các nhà phân tích khác sẽ nghiên cứu về các công cụ trái phiếu công ty và chính phủ. Nhiều nhà phân tích còn được phân ngành hoặc các nhóm ngành cụ thể mà mình sẽ phụ trách để nâng cao tính chuyên sâu khi phân tích. Chẳng hạn một nhà phân tích có thể chuyên phụ trách mảng đầu tư cổ phiếu trong ngành năng lượng hoặc công nghệ.

Tuy nhiên, các nhà phân tích làm việc cho các ngân hàng đầu tư lại chuyên sâu trình độ khác so với các nhà phân tích hoạt động ở các công ty bên mua hoặc bên bán nói trên, khi nhiệm vụ chính của họ là xác định tính khả thi nên hay không thực hiện các thương vụ chào bán cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO), mua bán và sáp nhập (M&A), dựa trên các giá trị nền tảng của doanh nghiệp liên quan đến thương vụ đó. Những nhà phân tích này sẽ đánh giá tình hình tài chính hiện tại của doanh nghiệp, cũng như lập các mô hình tài chính và dự báo để ra khuyến nghị cho các đối tác cấp cao quyết định có nên hay không sáp nhập doanh nghiệp cho một khách hàng của ngân hàng đầu tư, hoặc nên hay không đầu tư vốn mạo hiểm (venture capital) vào một công ty nhất định cho khách hàng khác.

Nghề phân tích tài chính đòi hỏi gì?

Những nhà phân tích tài chính cần thận trọng khi tổng hợp các thông tin tình hình kinh tế vĩ mô, cũng như các thông tin về một doanh nghiệp cụ thể và các giá trị nền tảng vi mô thể hiện trên các báo cáo tài chính (bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu  chuyển tiền tệ). Để nắm bắt các thông tin mới nhất, các nhà phân tích cần phải liên tục cập nhật các thông tin tài chính kinh tế mới nhất liên tục mỗi ngày, ở các ấn phẩm uy tín như The Wall Street Journal, The Financial Times hay The Economist, cũng như các website tài chính chuyên nghiệp khác.

Trở thành một nhà phân tích tài chính còn đòi hỏi người theo đuổi nó có một sức khỏe tốt, bởi công việc đòi hỏi phải di chuyển và công tác nhiều. Nhiều nhà phân tích có các chuyến thăm đến các công ty để có cái nhìn trực tiếp về hoạt động của doanh nghiệp ở cấp độ ban đầu, cũng như có các cuộc họp đối thoại với các đồng nghiệp để chia sẻ các thông tin công việc mình đang làm.

Khi ở văn phòng công ty, các nhà phân tích phải học hỏi để trở thành chuyên gia làm việc với các bảng tính (spreadsheet), cơ sở dữ liệu liên quan, các biểu đồ, các số liệu thống kê để có thể phát triển và đưa ra các khuyến nghị cho ban quản lý cấp cao, cũng như phát triển các bài thuyết trình chi tiết, lập các báo cáo tài chính để dự báo, phân tích chi phí lợi ích, phân tích các xu hướng và kết quả đầu tư. Những nhà phân tích còn phải giải thích các giao dịch tài chính và xác minh các tài liệu liên quan cho phù hợp với các quy định của chính phủ.

Cơ hội nghề nghiệp và thăng tiến

Với tính chất năng động của công việc, các nhà phân tích tài chính phải giao tiếp và làm việc với nhau cũng như các đồng nghiệp khi lập các báo cáo trình lên nhà quản lý danh mục đầu tư hoặc các chuyên viên quản lý cấp cao khác. Một nhà phân tích cấp thấp như sinh viên mới ra trường có thể mất từ 3 đến 5 năm để trở thành một nhà phân tích cấp cao. Riêng đối với các nhà phân tích cấp cao đang tìm kiếm các cơ hội khác để mở mang nghề nghiệp, họ có thể chọn trở thành các nhà quản lý danh mục đầu tư, đối tác với các ngân hàng đầu tư hoặc trở thành thành viên quản lý cấp cao ở ngân hàng bán lẻ hoặc công ty bảo hiểm. Một vài nhà phân tích chọn con đường trở thành nhà tư vấn đầu tư hoặc nhà tư vấn tài chính để tiếp tục phát triển con đường nghề nghiệp của mình.

Những chia sẻ để thành công với nghề phân tích tài chính

Những nhà phân tích cấp thấp thành công nhất là những người thông thạo khi làm việc với các bảng tính, cơ sở dữ liệu, thành thạo khi thuyết trình PowerPoint và học, áp dụng các phần mềm ứng dụng khác trong lĩnh vực đầu tư tài chính. Tuy nhiên, các nhà phân tích cấp cao không chỉ đòi hỏi sự nỗ lực và làm việc miệt mài, họ còn phải mở rộng các mối quan hệ với các giám sát viên và chỉ bảo cho các nhà phân tích cấp thấp. Những nhà phân tích nhanh chóng thăng tiến với nghề này còn phải học cách phát triển kĩ năng giao tiếp và đối nhân xử thế, đặc biệt là kĩ năng viết và thuyết trình để gây ấn tượng với ban quản lý cấp cao.

Lời kết

Tuy nghề đầu tư tài chính đòi hỏi sự chuẩn bị kĩ càng và nỗ lực làm việc không ngừng nghỉ, “trái ngọt” mà nó mang lại không chỉ là các phần thưởng tài chính, mà khiến những ai theo đuổi nó cảm thấy vai trò to lớn vì những đóng góp không hề nhỏ của mình vào bức tranh tổng thể kinh doanh nói chung của doanh nghiệp. 

Nguồn: finandlife|Fgate  

Sáng nay, bầu trời âm u xám xịt với những đợt gió quần vũ như khiến ông trời muốn đổ sụp vì những cơn mưa xối xả không ngừng.

Thẫn thờ nhìn trời đất với nét mặt đầy lo âu, mẹ liên tục chặc lưỡi thở dài với giọng thật buồn: "Trời sắp hành cơn lũ lớn!"

Với kinh nghiệm của người từng sống bao năm trên mảnh đất luôn xảy ra những cơn lũ thảm khốc, mẹ nhìn sắc trời, sắc nước, tiên đoán được những gì sắp xảy đến.

Nước theo cơn mưa đổ, đang lên dần, lên dần... mẹ hối hả gọi tôi mang tơi, xăn cao quần, lội ra mảnh vườn nhà, cố nhặt nhạnh thật nhanh những hoa màu trong vườn vì đêm nay lũ về, tất cả sẽ bị cuốn đi.

Dưới mưa, mặt mẹ ướt đầm, dáng gầy đang ra sức vật lộn với cây ba lùn có buồng chuối non đã ngả nghiêng vì mưa gió. Mẹ kéo lê cả buồng chuối vào nhà. Tôi nhặt mấy mớ rau lang, bông ngót, rau dền... nơi những luống rau sắp bị dòng nước bạc ngập tràn; nhổ nhanh mấy bụi sắn củ còn non; hái nhanh mấy trái khế chua trên cành cây đã tả tơi vì gió... những thức không mong đợi ấy, là miếng ăn trong những ngày sắp tới nếu cơn lũ đổ về cầm chân không thể ra chợ mua sắm như mọi ngày.

Cơn mưa vẫn xối xả. Con nước đục ngầu đang mấp mé ngoài bờ sông. Tiếng loa đài thúc dục phòng chống bão lụt vang lên ra rả... Mẹ lặng lẽ ngồi nấu những món ăn.

mùa lũ

Tôi lẩn quẩn bên mẹ để phụ giúp. Cắt thân chuối sứ nơi cuối vườn vừa gãy đổ, mẹ làm món dưa chuối của quê nghèo. Chỉ hai ngày ủ muối, sẽ có món dưa chuối, thêm một chén nước ruốc kho, dậy hương chanh và tỏi ớt, đủ cho ta cầm hơi qua những ngày lũ đến...

Mẹ lột vỏ củ sắn ngâm vào thau nước. Phần để luộc, phần để kho. Những củ sắn non chưa đến vụ bị cơn lũ tràn về ngập úng nên phải nhổ nhanh kẻo thối.

Bụng đói phải nấu cái gì nhanh mới được!

Mẹ nấu tạm món sắn luộc chấm muối ớt. Trong cơn lành lạnh của buổi trời mới lập đông, cái tất bật chạy lũ đang đổ về miền đất thấp trũng... những miếng sắn chín mềm thơm thơm được chấm với muối ớt giã mịn, đủ tiếp sức ta qua cơn đói lòng khi cơn lũ đã tràn ngập vườn.

Nước đã lên, nước đang tiếp tục dâng lên!

Vừa lội trong lũ, vừa ăn củ sắn luộc chấm muối ớt bùi bùi cay cay! Ngoài trời mưa vẫn xối xả. Lũ vẫn sẽ còn lên cao. Món sắn kho với chút mỡ và ruốc của quê mình cũng là món ăn ngon khi đã đói run vì lội nước. Múc ra tô, trên nền sắn trắng, điểm mấy giọt ớt màu đỏ, mấy cọng hành ngò xanh... vừa ăn vừa thổi, vừa cảm nhận cái bùi bùi, thơm thơm, mằn mặn... thật là một miếng khi đói bằng gói khi no.

Lột vỏ phần vỏ cứng bên ngoài, lấy lớp vỏ sắn màu hồng, mẹ xếp chồng nhau rồi cắt từng sợi nhỏ, ngâm trong nước muối để khi ăn khỏi phải bị say. Những vỏ sắn vốn dĩ chỉ tận dụng làm thức ăn cho lũ heo nuôi trong chuồng, nay lại được mẹ chế biến thành món dưa chua. Nước hâm ấm ấm, vị muối mằn mặn, thêm lượng nước cháo hồ... Mẹ cho vỏ sắn vào hũ sành, cài chặt miệng, đổ nước ngập đầy. Một hai ngày sau, dưa chuyển hương thơm, vị chua... cái hương vị vừa dân dã vừa lạ lùng ấy cũng đã từng cho tôi được thưởng thức trong những mùa lũ đến.

Con nước đang cuồn cuộn tràn bờ sông. Bác Tư đi đánh mẻ cá về ngang qua cổng, gọi cho một mớ để kho khô. Tôi chạy ra nhận mớ cá từ lòng hảo tâm của người hàng xóm. Mớ cá mùa lũ quen thân gồm đông đủ họ nhà Tràu, Giếc, Trê, Cấn, Mại... bé tẻo teo.

Những ai đã từng ở Huế trong mùa lũ, từng được ăn món cá mùa lũ kho khô khi chân đang phải ngâm lạnh giá trong nước lũ mới thấy hết cái hương vị nhớ đời của nó.

Người Huế có cái thú đi đánh rớ cá nước lũ. Một người đánh cá, hàng chục người đứng xem. Khi mớ cá vừa cất lên, người ta có thể cho nhau hoặc bán kiếm chút tiền mọn.

Những mớ cá bé tẻo teo này không hẳn là miếng ngon, nhưng nếu khéo chế biến, chúng sẽ thành những dĩa cá vàng nâu, bóng mượt. Khi đói lòng ta nhìn chỉ muốn ăn ngay.

Mẹ vội vã kho trách cá để cả nhà ăn dần.

Những quả ớt kim nho nhỏ màu đỏ, được mẹ bỏ vào kho cùng. Ớt cay sẽ xua đi cái tanh của những con cá chép.

Bữa cơm chiều, mẹ lại nấu cho cả nhà món chuối ba lùn kho ruốc. Nồi chuối kho dậy hương thơm, khi lũ đã vào tận mé sân nhà

Chuối kho nóng hôi hổi được múc ra bát, thêm hành lá, rau răm, ngò... hương thơm của các loại rau gia vị, phả vào cái mũi của lũ trẻ háu ăn.

Buổi tối, nước lũ đã vào nhà. Tôi phụ giúp Mẹ kê ghế nâng bốn chân giường. Các em tôi leo lên ngồi trên đó với một mớ ngổn ngang áo quần sách vở. Chúng ngồi xếp thuyền giấy thả xuống bập bềnh trên nước với những nụ cười sung sướng của con trẻ.

Mắt mẹ tối sầm lại khi con nước vẫn đang lạnh lùng dâng... Mẹ sai tôi nấu nhanh một nồi cơm lớn, băm bó sả vừa nhổ trong vườn, xào với ruốc thành món muối sả đơn giản của kẻ nghèo. Tôi chưa hiểu sao phải nấu cơm khi đêm đã buông? nhưng mẹ bảo cứ làm theo. Nước lùa nhanh vào nhà xuyên qua ống chân. Khi nồi cơm vừa chín thì bếp lò bị nước đẩy trôi bập bềnh. Ôi thôi! cái ghế nhựa, cái thau, cái xô, đôi dép, đôi giầy... cả hũ dưa sáng nay vừa muối đang trôi mất rồi!

Mẹ nhanh tay lấy cây rựa gác lên cao; Quơ vội mấy thức có thể ăn được: nồi cơm, nồi cá kho, hũ muối sả, mấy gói mỳ ăn liền, bịch nước uống... lên giường.

Chiếc giường giờ như một chiếc tàu chở cả nhà tôi cùng mấy thứ còn lại trong cái gia sản nghèo nàn này.

Lội trong nước, tôi cố đưa lên cao những gì còn lại... Khi nước lên cao ngang bụng hai mẹ con không còn đủ sức. Cơn lạnh đột ngột toát ra từ tận xương tủy. Mẹ kéo tôi lên chiếc giường. Mấy đứa em đã ôm nhau ngủ lăn lóc như mấy củ khoai của quê nghèo. Mẹ ôm lũ con vào lòng. Trong bóng tối, tôi cảm nhận hơi ấm của mẹ đang ấp ủ cho cả lũ chúng tôi. Tôi nhắm mắt tận hưởng cái cảm giác êm đềm ấy, cố ru mình ngủ lấy lại sức cho một ngày sắp đến.

Nhưng đêm đã không tĩnh lặng. Con nước vẫn đang tiếp tục dâng cao hơn. Khi biển nước mênh mông đã sắp nhấn chìm xóm nhỏ của chúng tôi, tôi đã nghe muôn âm thanh kêu gọi nhau từ nhà này vọng sang nhà khác. Tôi sợ hãi đến muốn oà khóc. Nhưng tôi cố gượng. Tôi không khóc. Vì tôi là chỗ dựa duy nhất của mẹ trong đời này, trong chính khoảnh khắc này. Giờ đây nếu tôi tỏ sự yếu hèn, thử hỏi mẹ biết trông cậy vào ai?

Tôi nghe có tiếng ai đó kêu vang tên mẹ con tôi:

"Mạ con mụ Bê có còn đó không?

Có chi để ăn không?"

Mẹ chồm người lên, nhanh như sóc, đu người lên đòn tay, dùng cây rựa, phá vỡ một khoảng trống trên mái nhà. Mẹ nhoài ra trong cái khoảng bóng tối mênh mông ấy kêu gào lên đáp lại:

"Mạ con tui còn đây!"

Tôi bất chợt tủi thân khóc òa.

Tiếng khóc của tôi đánh thức lũ em dậy. Giờ chúng mới thấu hiểu được nỗi kinh hoàng của lũ khi thấy bốn bề nước mênh mông, cất tiếng khóc phụ họa, tạo nên một bản hòa tấu thê lương.

Mẹ cũng khóc.

Mẹ đưa tay áo lau khô nước mắt leo lên cái tra trên tận sát mái nhà, lần lượt đưa mấy đứa em tôi lên nằm trên ấy. Nồi cơm, trách cá cũng được chuyển lên cùng.

Mẹ bảo: "Đi đâu thì miếng ăn phải theo đó."

Khi mà ngọn lửa kỳ diệu của bếp không thể bập bùng trong lũ, thì ra mẹ đã lo xa, sai tôi nấu nồi cơm to là thế!

Có tiếng chèo khua từ chiếc ghe nhỏ đang áp sát mái nhà. Người láng giềng tốt bụng hôm qua cho tôi mớ cá, nay lại bơi ghe đi tiếp cứu những gia đình neo đơn trong xóm nhỏ...

Tôi ngồi bó gối trong bóng đêm. Bên ngoài là biển nước mênh mông. Tiếng mưa xối xả. Đó đây lại vẳng lên tiếng kêu gọi nhau đan xen trong tiếng mưa xối xả. Khi tiếng gọi không còn đủ sức vọng, người ta lại khua soong nồi để tạo tiếng vang xa hơn. Vang xa hơn để hỏi nhau ai còn, ai mất, vang xa hơn như những lời kêu cứu...

Đêm trôi thật chậm... thật chậm... Lũ em lại tỉnh giấc, bốc cơm nguội ăn với cá kho, muối sả...

Lũ sẽ còn về mãi trên đất Huế quê tôi. Người Huế sẽ mãi lưu truyền những kinh nghiệm để sống chung với lũ, gìn giữ những tấm lòng khi tắt lửa tối đèn, mênh mang trong lũ.

Ngày xưa trong thành Xá Vệ có một người nhà rất giàu, tên gọi là Sư Chất, đã hơn 40 tuổi rồi mà chưa có con. Hai vợ chồng rất lo lắng, đến nhà Bà La Môn xin bốc một quẻ bói xem sau này có sinh được đứa con trai hay con gái nào không? Nhưng họ vô cùng thất vọng nghe thầy bói trả lời rằng suốt đời họ sẽ không có con.

***

Sư Chất nghe thế không chịu tin, lại đi tìm một ông thầy tướng số khác, cao tay ấn hơn, nhiều kinh nghiệm hơn xin bốc quẻ. Lạ thay, vị thầy tướng này vốn được mọi người tôn kính và khen ngợi là bói linh như thần, lại cũng làm cho Sư Chất thất vọng.

Sư Chất đi về mà lòng phiền muộn, bỗng sực nhớ đến bậc đại thánh Thích Ca Mâu Ni, tự nghĩ:

- Đức Phật là giáo chủ của trời và người, là bậc Nhất thiết trí, không có gì là Ngài không biết, không có gì là Ngài không hiểu, tại sao ta lại không đến gặp Ngài xin chỉ giáo?

Nghĩ đến đây ông bèn nhắm hướng Kỳ Viên tinh xá mà đi. Cung kính đảnh lễ Đức Phật xong, ông chắp tay bạch :

- Bạch Đức Thế Tôn đại bi, xin Ngài thương xót chúng sinh ngu si mà chỉ giáo: con có chút ưu tư, năm nay đã hơn 40 mà chưa có đứa con trai nối dõi, đó là do nhân duyên gì, cúi xin Đức Phật khai thị.

Đức Phật trả lời:

- Không lâu nữa ông sẽ có một đứa con trai, vừa có phúc lại vừa có đức, chỉ có điều là khi nó vừa lớn nó sẽ xin xuất gia.

Nghe tin này Sư Chất rất đỗi vui mừng, thành tâm đảnh lễ chân Phật, rồi thỉnh cầu:

- Cầu xin Thế Tôn và chư tăng cho phép chúng con được cúng dường vào trưa mai, để chúng con được kết thêm thiện duyên và trồng chủng tử vào ruộng phước của Như Lai.

Đức Phật nhận lời rồi, Sư Chất hoan hỉ quay về chuẩn bị đàn trai. Hôm sau ông dẫn đầu gia nhân, chân thành cúng dường những món ăn thức uống ngon lành đẹp mắt nhất.

Đức Phật nhận cúng dường xong, thuyết một thời pháp rồi dẫn đầu tăng chúng quay về tinh xá. Đi được nửa đường, Đức Phật và tăng chúng ngồi dưới một gốc cây bên bờ sông nghỉ ngơi. Bỗng từ trên cây, một con khỉ nhẩy xuống xin mượn bình bát của Đức Phật. Nó ôm bình bát chạy đi thật xa rồi quay về, trong bình bát chứa đầy mật ngọt. Nó dùng hai tay kính cẩn dâng bình bát lên Đức Phật, Ngài nhận lấy và chia cho chư tăng dùng để con khỉ được nhiều phúc đức. Con khỉ thấy thế mừng rỡ nhẩy nhót.

Không lâu sau nó đến ngày tận số, đầu thai làm người, sinh vào nhà của Sư Chất.

Lúc nó sinh ra, trong nhà phàm có vật dụng gì có thể chứa đựng thức ăn, thì vật dụng ấy bỗng đầy ắp mật và đường. Vợ chồng Sư Chất thấy điều quái dị, bèn do nhân duyên này đặt tên con là Mật Thắng.

Thời gian vùn vụt trôi mau như tên bắn, hơn mười năm trôi qua như trong nháy mắt, Mật Thắng nay đã lớn khôn. Chú bé chán ngán chuyện thế tục, xin phép cha mẹ cho mình được xuất gia, cha mẹ hết sức vui mừng mà trả lời:

- Lúc con chưa ra đời, Đức Phật đã biết sẽ có ngày hôm nay. Bây giờ con muốn xuất gia, cha mẹ rất hoan hỉ. Không bao giờ cha mẹ ngăn chận con một cách vô lý.

Được cha mẹ hoan hỉ cho phép rồi, Mật Thắng đến Kỳ Viên tinh xá xin xuất gia với Đức Phật. Nhờ có tiền duyên, Mật Thắng chứng quả rất mau.

Một hôm, thầy đang trên đường đi độ hóa với các bạn đồng tu, cảm thấy vừa nóng vừa khát lạ thường, ai nấy đều ao ước có một cái gì uống. Tỳ kheo Mật Thắng bèn cầm bát tung lên trời rồi sau đó dùng hai tay tiếp lấy bát trở về. Bấy giờ trong bát đựng đầy mật ngọt, Mật Thắng bèn chia cho chúng tăng giải khát.

Về tới tinh xá, một vị tỳ kheo đi tìm Đức Phật xin thỉnh giáo:

- Trong quá khứ tỳ kheo Mật Thắng đã tu được phúc đức gì mà bây giờ bất cứ lúc nào, ở đâu cũng có thể có đường và mật?

Đức Phật trả lời:

- Các ông có nhớ có một lần lâu lắm rồi, có một con khỉ đem mật ngọt đến cúng dường Như Lai và chúng tăng không? Nhờ bố thí với thiện tâm, chết rồi nó được sinh ra làm người và nhờ nó chân thành cúng mật ngọt cho Phật nên kiếp này nó có thể được mật bất cứ lúc nào và ở đâu.

Đức Phật nói xong, vị tỳ kheo nọ hỏi tiếp:

- Bạch Thế Tôn! Thế thì tiền kiếp Mật Thắng do nhân duyên gì mà bị đọa xuống làm khỉ?

Lúc ấy xung quanh Đức Phật có rất nhiều đệ tử vân tập, Ngài nhìn họ một lúc rồi đáp:

- Thầy ấy bị đọa xuống làm khỉ là do một nhân duyên xẩy ra cách đây 500 kiếp trước, thời Ca Diếp Như Lai còn tại thế. Lúc đó có một vị tỳ kheo trẻ tuổi, tình cờ thấy một vị tỳ kheo khác đang băng qua một con suối nhỏ, vị trẻ tuổi bèn cười chế nhạo, bảo là dáng điệu của vị tỳ kheo kia giống hệt như con khỉ. Vị tỳ kheo trẻ tuổi đã phạm tội ác khẩu nên bị đọa xuống làm khỉ, nhưng sau đó thầy ấy biết lỗi lầm của mình, đến xin sám hối với vị tỳ kheo mà mình đã chế nhạo. Nhờ thắng duyên ấy mà kiếp này mới được gặp Phật và được Phật độ, chứng quả A La Hán một cách mau chóng.

Nghe đức Phật giảng xong, các vị tỳ kheo đều nhận ra rằng một câu nói ác cũng có thể chiêu cảm nghiệp khổ, vì thế không còn ai dám ác khẩu, ngay cả đến một câu nói đùa cũng không dám nói.

Bởi vì nhân quả không nhường bất cứ một người nào.(truyenngan.com.vn)

“Nếu bạn xin được việc ở Nhật thì sẽ không phải sợ xin việc ở bất kỳ nơi nào khác“.

Câu nói này phần nào cho thấy sự khó khăn để có được một việc làm toàn thời gian ở Nhật. Và mình tin chắc rằng đó là điều không hề dễ dàng đối với sinh viên (SV) quốc tế mong muốn có được công việc đúng chuyên ngành, lại không nói được tiếng Nhật, thậm chí không dễ dàng ngay cả với nhiều SV Nhật Bản (bằng chứng là tụi Nhật lab mình vẫn đang lao đao kiếm việc đến giờ phút này khi mình đã đáp cánh an toàn được hơn 1 tháng). Và mình cũng từng rất rất e ngại và bế tắc với vốn tiếng Nhật chỉ khoảng 30%. 

Trên thực tế thị trường làm việc ở Nhật là không nhỏ, thậm chí là rất lớn với khoảng 141 loại ngành công nghiệp, 30,000 công ty tuyển dụng mỗi năm và nhiều cơ hội cho tất cả các ngành nghề phù hợp với mọi chuyên ngành từ xã hội đến kỹ thuật, từ sản xuất đến dịch vụ và có chu trình tuyển dụng rõ ràng được lặp lại hàng năm. 

Theo thống kê (Hình 1), số lượng SV quốc tế học tập ở Nhật mỗi năm khoảng 140,000 người (JASSO, 2011) thì số trụ lại làm việc ở Nhật là 8,586 người (Immigration Bureau of Japan, 2011). Trong đó 70% là ngành dịch vụ – xã hội và 20% là nghành kỹ thuật, 10% các ngành khác. Một con số không lớn. Vậy lý do là gì?

Hình 1 – Số lượng Sinh viên quốc tế theo nguồn trợ cấp 1983-2011, JASSO. Năm 2011: Tổng số SV : 138.075 Tự túc: 124.939 Học bổng Nhật: 9.396 Học bổng của CP nước chủ nhà: 3.505

Trong bài này Phần 1 mình sẽ trả lời cho câu hỏi đó, ngoài ra mình cũng nói về các nguyên tắc khi xin việc và so sánh sự khác biệt trong quy trình và văn hóa tìm việc ở Nhật so với VN.

Phần 2 mình sẽ nói về kinh nghiệm của bản thân khi kiếm việc ở đây. Hy vọng có thể giúp được chút ít cho những bạn đang, sẽ và mong muốn kiếm việc tại Nhật. GOOD LUCK !!!

1. Thị trường việc làm ở Nhật: cạnh tranh công bằng, công khai 

Các công ty Nhật Bản hiện nay đã cởi mở hơn trong việc tuyển dụng SV nước ngoài, nhất là SV đến từ các nước đang phát triển như Đông Nam Á, Trung Quốc, và châu Phi. Xu hướng của các công ty Nhật ngày nay là tập trung tìm kiếm lợi nhuận từ thị trường Châu Á và Châu Phi hơn là thị trường các châu lục khác. Các nước này là điểm đáp của các dự án mà Nhật đang muốn đầu tư vào và mở rộng ra. Có 2 lý do: thứ nhất là 2 châu lục này có nhiều nước đang phát triển vẫn rất cần công nghệ của Nhật, Nhật có thể dễ dàng bán lại công nghệ, hoặc làm chủ thầu cho các dự án sử dụng vốn ODA mà chính Nhật tài trợ cho các nước đó, hợp tác có lợi cho cả 2 bên. Thứ 2 là Nhật muốn kết nối với các nước Đông Nam Á về mặt kinh tế từ đó tiến tới mối giao hữu về mặt chính trị, để tạo ra cán cân đối trọng với sự lớn mạnh của Trung Quốc. Như vậy có nghĩa là cơ hội xin việc cho các bạn Việt Nam ngày càng mở rộng! Nên dù có e ngại, các bạn hãy cứ chiến đấu đến cùng rồi cũng sẽ có được công ty mình mong muốn. 

Ví dụ, công ty mình sắp làm là công ty tư vấn kỹ thuật nhận thầu là các dự án sử dụng vốn ODA từ chính phủ (CP) Nhật để tư vấn, thiết kế và xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng, hệ thống xử lý chất thải và năng lượng tái tạo ở các nước Đông Nam Á. 

Khi du học, CP Nhật cấp học bổng cho SV các nước Đông Nam Á rất nhiều nhưng hầu như không cấp cho SV Trung Quốc. SV Trung Quốc đến Nhật học bằng tiền tư nhân hoặc do học bổng CP Trung Quốc. Tuy nhiên trong thị trường việc làm thì rất công bằng, SV Trung Quốc vẫn có giá trị cạnh tranh cao hơn SV bất cứ nước nào khác vì có lợi thế là hiểu/ viết được tiếng Nhật. 

Ngoài ra, sự đón tiếp của các công ty Nhật dành cho SV nước ngoài và SV Nhật là hoàn toàn như nhau, nghĩa là cạnh tranh ngang bằng với SV Nhật, hành động và cư xử cũng phải theo văn hóa của họ. Không có bất kì sự ưu đãi hay phân biệt đối xử nào khác biệt. Nên không có gì phải lo lắng sợ bị phân biệt, hay lại càng không được ỷ lại. 

Lợi thế của người Nhật là tiếng Nhật (hiển nhiên), được đào tạo bài bản từ nhỏ, am hiểu quy trình và tác phong xin việc. Yếu điểm của họ là ngoại ngữ (tiếng Anh) và sự hiểu biết, va chạm với các nước khác. SV Nhật có thể viết tiếng Anh rất giỏi, có thể nghe hiểu tốt nhưng ngại nói. SV Nhật không thèm đi du học ở các nước khác, họ nghĩ học ở nước họ là đủ và cũng một phần là do ngại nói tiếng Anh. Lợi thế của SV nước ngoài là kiến thức chuyên môn không chỉ gặt hái được trong quá trình học tập tại Nhật mà còn là kinh nghiệm từ nước nhà mà SV Nhật không có được, sự hoạt bát tự tin, ngoài ra tiếng Anh cũng là một lợi thế của SV nước ngoài.Yếu điểm của SV nước ngoài cũng là ngoại ngữ (tiếng Nhật), và sự cả thèm chóng chán. 

Vì thế, nhà tuyển dụng Nhật mong mỏi ở SV nước ngoài là: kiến thức chuyên môn và nhuần nhuyễn tiếng Nhật và tiếng Anh. Trong đó tiếng Nhật quan trọng hơn. Sẽ thực sự rất khó cho những người chỉ nói tiếng Anh. Thiếu một trong 2 yếu tố này, công cuộc săn việc sẽ là một thử thách lớn. Điều này trả lời cho câu hỏi tại sao xin việc tại Nhật không dễ. Vì công ty tuyển dụng Nhật đòi hỏi không những cao về chuyên môn mà còn thành thạo được ít nhất tiếng Nhật hoặc 2 thứ tiếng. SV Việt Nam thường gặp trở ngại khi xin việc vì chỉ nói được hoặc Nhật, hoặc Anh. NHƯNG ĐIỀU NÀY KHÔNG CÓ NGHĨA LÀ KHÔNG THỂ!!! Bài này mình chủ yếu dành cho những người không nói được tiếng Nhật như mình. 

2. Một số sự khác biệt cơ bản giữa việc làm Nhật so với Việt Nam 

Trước khi đi vào tìm hiểu quy trình và thủ tục xin việc tại Nhật, hãy trang bị cho mình kiến thức về văn hóa xin việc của Nhật và những khác biệt với xin việc làm tại Việt Nam để chuẩn bị tinh thần khỏi phải bỡ ngỡ, phòng tránh những thiếu sót đáng tiếc sau này, nhất là về mặt thời gian. Vì mùa xin việc phù hợp qua rồi thì cơ hội sẽ khó hơn. 

2.1 SV ở Nhật bắt đầu kiếm việc 1 năm trước khi tốt nghiệp. 

Cụ thể, SV ĐH năm 3, thạc sĩ năm 1, và tiến sĩ năm 2 phải bắt đầu tìm việc. Khi kiếm được việc, họ sẽ bắt đầu công việc vào năm sau. Vì có 1 chu trình như thế nên nếu vì bất cứ lý do gì mà tốt nghiệp rồi vẫn chưa xin được việc, sẽ bị coi là thất bại trong việc tìm việc và cơ hội càng khó hơn, công ty tuyển dụng sẽ đặt dấu hỏi tại sao. Điều này áp dụng với SV Nhật, với SV nước ngoài công ty Nhật có phần thông cảm hơn vì nhiều người không biết nguyên tắc này. Vì vậy, những SV Nhật chưa xin được việc có xu hướng tiếp tục học lên Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ để có thêm thời gian xin việc. Lý do cho việc tuyển dụng sớm này là vì người Nhật làm gì cũng lên kế hoạch từ rất sớm, đã theo 1 quy trình và họ chủ yếu chào đón các SV mới ra trường, tâm trí còn như “tờ giấy trắng” để đào tạo bài bản lại từ đầu trở thành người của công ty. Dù bạn giỏi cỡ nào, kinh nghiệm tới đâu cũng sẽ phải trải qua khóa huấn luyện từ đầu như bao người khác, có khi kéo dài đến 2 năm. Cho nên có những bạn dù trái ngành học nhưng nếu có đủ yếu tố phù hợp với công ty và công việc thì họ vẫn tuyển dụng để đào tạo lại từ đầu. 

Ngày bắt đầu làm việc cũng giống như “ngày tựu trường”, 1 năm chỉ có 2 ngày 1/4 và 1/10. Dựa vào thời gian ra trường của SV Nhật là vào tháng 3, hầu hết các công ty yêu cầu bạn làm việc vào ngày 1/4. Tuy nhiên, vẫn có thể thảo luận với công ty ngày bạn muốn bắt đầu, có thể là năm sau.

2.2   Nếu đi làm ở công ty Nhật, bằng Tiến sĩ hầu như không cần thiết. 

Rất ít SV Nhật học Tiến sĩ, phần lớn đi làm ngay sau khi tốt nghiệp ĐH, phần nhỏ hơn là Thạc sĩ, phần hiếm là Tiến sĩ. Lý do: các công ty thường không muốn tuyển tiến sĩ vì phải trả lương cao hơn trong khi cũng phải đào tạo họ lại từ đầu như SV ĐH. Hơn nữa, Tiến sĩ thường có suy nghĩ “khác” bình thường. Do đó, Sv Nhật cũng không muốn tốn thời gian để học Tiến sĩ, trừ khi muốn theo con đường nghiên cứu trong các trường ĐH. 

2.3 Thư giới thiệu: con dao 2 lưỡi. 

Cũng như xin học bổng, xin việc cũng có thể dùng thư giới thiệu. Thư giới thiệu được cấp do trường, thông qua sự đồng ý của giáo sư hướng dẫn bạn. Phải nói trước rằng, có thư giới thiệu của trường không đồng nghĩa là xác suất xin được việc là trên 80% nhé (chứ đừng nói 100%), vẫn rất nhiều trường hợp bị từ chối như thường. Thư giới thiệu chỉ giúp tăng điểm số cho bạn trong phạm vi giới hạn, ví dụ được cộng thêm 20% lợi thế, hoặc nếu bạn nộp đơn trễ, thư giới thiệu có thể giúp đơn của bạn được tiếp nhận vô, thậm chí là mở 1 cuộc tuyển dụng chỉ có mình bạn. Bằng cách nào đi nữa, điều quan trọng là bạn có cơ hội để giới thiệu mình cho công ty và họ chỉ quan tâm trình độ của bạn tới đâu. 

Tại sao mình nói nó là con dao 2 lưỡi? Ở Nhật, thư giới thiệu có một ý nghĩa rất quan trọng với danh dự của giáo sư. Họ chỉ đồng ý cấp cho bạn 1 lần vào 1 công ty DUY NHẤT. Một khi bạn dùng đến thư giới thiệu có nghĩa là bạn đã cam kết nếu vượt qua cuộc tuyển dụng, bạn sẽ phải làm việc cho công ty đó bằng mọi giá. Như vậy, thư giới thiệu một mặt giúp bạn, mặt khác là lá đơn bãi bỏ quyền chọn lựa và quyền từ chối làm cho công ty đó nếu bạn đậu. Đã có rất nhiều trường hợp như sau, thi tuyển vào 1 công ty lớn và yêu thích, trong thời gian thi tuyển kéo dài, vì lo sợ thất bại, nên đã dùng thư giới thiệu nộp tiếp vào công ty khác nhỏ hơn hoặc không yêu thích bằng, rồi sau đó đậu cả 2 công ty, đành nuốt nước mắt từ chối công ty yêu thích để làm việc cho công ty thứ 2. 

Hãy suy nghĩ kỹ trước khi dùng đến Thư giới thiệu. Bạn có thể vẫn đậu mà không cần đến nó nếu bạn đủ tự tin. Dùng đến nó bạn có thể vẫn rớt nếu bạn không đủ trình độ. Vậy nhé! 

2.4 Người Nhật rất ít thay đổi chỗ làm. 

Mọi công ty đều đánh giá cao sự trung thành cống hiến hết mình cho công ty của nhân viên. Họ quan niệm rằng nếu bạn đổi công ty quá nhiều lần, bạn chỉ làm mất thời gian mà chẳng học được gì từ công việc cũ (mình hoàn toàn đồng ý), không có sự kiên nhẫn đối mặt với khó khăn trong công việc, không đủ tin cậy để thuê nên sẽ rất khó khăn để xin việc nơi khác và một profile không tốt cũng khó để vay mượn tiền từ ngân hàng. Người Nhật thường chỉ làm cho 1-3 công ty trong suốt cuộc đời. Nhiều người tự hào khi khoe rằng họ đã làm ở đây 19-20 năm. Và quả thật, lương bổng và vị trí tăng theo số thâm niên của họ tại công ty. Các công ty Nhật thường than phiền rằng SV quốc tế sau khi in được việc ở Nhật, chỉ trụ lại được vài ba năm. Nếu bạn có ý định làm việc tại Nhật, hãy cân nhắc kỹ về điều này. 

2.5 Ngành hot nhất tại Nhật hiện nay. 

Ngoài việc làm tại các công ty, công việc hot nhất đối với các SV Nhật là làm công chức trong các cơ quan chính phủ địa phương. Hàng năm các cuộc thi công chức được tổ chức tập trung như các cuộc thi ĐH ở VN, bao gồm thi viết và phỏng vấn (2 vòng). Ai cũng mong thi đậu để được làm công chức. Lý do: công việc ổn định, ít áp lực và không bị sa thải. 

2.6 Hệ thống lương của Nhật theo 1 chuẩn chung và hầu như không khác biệt mấy ở mọi công ty, mọi vùng miền. 

Chính vì thế trong các trang web tuyển dụng, mức lương và các điều kiện phúc lợi xã hội cũng được niêm yết. Mức cơ bản nhất là từ SV đại học, thạc sĩ và tiến sĩ, sự chênh lệch chỉ khoảng 5% mỗi cấp.Đối với thâm niên tuổi tác, mốc từ 35 tuổi trở lên sẽ có số lương vượt bậc, hơn gấp rưỡi người tuổi 20. Tất nhiên là đủ sống. Vì vậy, không cần vương vấn quá nhiều về vấn đề lương. Khi phỏng vấn cũng chẳng bao giờ hỏi bạn muốn lương bao nhiêu. Hỏi về lương ngay trong cuộc phỏng vấn là điều không nên làm, khi nhận được hợp đồng làm việc rồi, bạn có thể thương lượng với công ty sau. 

2.7 Có 2 loại hợp đồng chính: hợp đồng ngắn hạn (tái ký kết hàng năm) và hợp đồng dài hạn (trọn đời). 

Hợp đồng ký kết hàng năm có nhiều yếu tố bất lợi: lương không bao giờ tăng, không bonus mỗi năm, không lương hưu, và có thể bị sa thải. Ngược lại, hợp đồng trọn đời toàn yếu tố có lợi: lương tăng mỗi năm, bonus 2 tháng lương (vào giữa và cuối năm) và khi nghỉ hưu, sẽ nhận được 1 cọc tiền lương hưu tùy theo số năm đóng góp cho công ty. Hợp đồng trọn đời ai cũng mong muốn nhưng tất nhiên số lượng rất có hạn nên phải xuất sắc mới có được. Cái này thì nên tranh đấu cho nó. 

2.8 Tinh thần hợp tác giữa các công ty cùng ngành tại Nhật. 

Các công ty cùng ngành nếu là ở VN sẽ thường được coi là ” đối thủ” của nhau, nhưng ở Nhật, sự hợp tác giữa họ là rất đáng ngưỡng mộ. Họ làm việc trên tinh thần đối tác, chia sẻ thị phần công việc và việc ai người ấy làm. Nói như vậy không có nghĩa là họ sẽ chia sẻ tất cả bí mật kinh doanh của mình cho các công ty khác biết. Chiến lược kinh doanh, thông tin về các dự án vẫn luôn được hết sức bảo mật. Mình chỉ nộp đơn vào 2 công ty, và trong quá trình thi tuyển, cả 2 công ty đều thông tin cho nhau về tiến độ của mình, và sau này, khi mình từ chối làm việc cho công ty thứ 1 để vào làm cho công ty thứ 2, boss ở công ty thứ 1 đã gửi email cho mình nói rằng ông lấy làm xấu hổ vì để mình đi và sau này nếu cần giúp đỡ, hãy đến tìm ông ấy bất cứ lúc nào !!! Mình đã rất xúc động với cách hành xử fairplay như vậy. 

Nguyễn Minh.

Link gốc: http://on.fb.me/19Jbgrt

Nguồn: http://asianeducation.info