Dưới đây là một bài báo rất đáng đọc cho dân chuyên ngành về tài chính trên Blog của Damodaran. Bài báo phần nào giúp nhà đầu tư trả lời câu hỏi “liệu thị trường có đang bong bóng?” khi năm tài chính 2013 khép lại đầy hăm hở trên phố Wall.

------------------------------------------------------------

Một năm tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường đã tạo ra một không khí tràn ngập của những nghi ngại “liệu thị trường có đang bị bong bóng?”. Tác giả không có thế mạnh về xác định thời điểm của thị trường nhưng Ông sẽ cố gắng chỉ ra những bằng chứng để chúng ta có thể thảo luận thêm về triển vọng tương lai của thị trường.

Ma trận định giá chuẩn: Trong mắt của những người đang theo dõi?

Hầu hết những tranh luận liệu chúng ta có đang trong thời kỳ bong bóng hay không vẫn chỉ được xây dựng xung quanh ma trận cơ bản, nơi mà những định giá so sánh được sử dụng qua thời gian và giữa những thị trường khác nhau. Bất ngờ ở chỗ, một lượng lớn tranh luận, cả thuận và chống đều dựa trên chỉ số PE. Những người lạc quan cho rằng PE trượt 12 tháng và PE Forward cao là vị lãi suất hiện tại đang rất thấp. Trong khi đó, những người bi quan thì lại cho rằng PE đang ở mức cao so với lịch sử và thị trường tăng nhanh cả con số tuyệt đối lẫn con số tương đối nếu so với doanh thu của doanh nghiệp, và hiện là thời điểm chín muồi để điều chỉnh giảm trở lại.

Định giá của thị trường

Như bất kỳ khoản đầu tư nào, giá trị của thị trường cũng được xác định bởi dòng tiền, tăng trưởng và rủi ro của cổ phiếu. Tương tự thế, giá trị của một chỉ số cũng có thể xác định như mô hình bên dưới:

Nếu giữ nguyên những nhân tố khác thì dòng tiền và tăng trưởng kỳ vọng cao hơn sẽ giúp giá trị thị trường cao hơn, ngược lại, lãi suất phi rủi ro và phần bù rủi ro vốn cổ phần cao hơn lại dẫn đến giá trị thị trường thấp hơn.

Tình trạng hiện nay

Đưa vào tất cả những nhân tố dẫn dắt trong định giá cổ phần vào mô hình để xem chúng ta đang đứng ở đâu? S&P500 bắt đầu năm 2014 tại mốc 1848.36 điểm, tăng 30% so với năm trước. Ta lấy dòng tiền năm cơ sở bao gồm cổ tức và lượng cổ phần mua lại trượt 12 tháng, con số này sẽ là 84.16. Ta sử dụng kết quả dự phóng của những chuyên gia phân tích Top-Down về tăng trưởng thu nhập 5 năm tới, con số sẽ là 4.28%/năm. Tốc độ tăng trưởng trong dài hạn được sử dụng đúng bằng lãi suất trái phiếu ngân khố Mỹ, tức 3.04%. Khi đó, ta sẽ viết lại công thức giá trị hiện tại của chỉ số S&P500 như hình bên dưới. Sử dụng thuật toán nội suy, ta có được thu nhập kỳ vọng của cổ phiếu sẽ là 8%/năm, nếu loại bỏ lãi suất phi rủi ro (3.04%) thì phần bù rủi ro vốn cổ phần sẽ là 4.96%.

Vậy chúng ta có đang bị bong bóng?

Phần bù rủi ro vốn cổ phần 4.96% rõ ràng là thấp hơn so với đỉnh cao khủng hoảng (6%), nhưng nó vẫn đang cao hơn so với trung bình 4.04% từ năm 1961 đến 2013 và cao hơn 1 chút so với 4.9% mức trung bình từ năm 2004 đến 2013. Như vậy, phần bù rủi ro vốn cổ phần hiện nay là ở mức chấp nhận được.

Thử nghiệm trong tình huống khó (Stress testing) đối với thị trường

Lãi suất phi rủi ro

Rõ ràng lãi suất phi rủi ro đang tăng trở lại sau thời kỳ cắt giảm mạnh bởi FED (xem hình bên dưới). Thoạt nhìn thì sự tăng lên trong lãi suất phi rủi ro sẽ là một lực cản đối với giá trị thị trường, tuy nhiên điều đó chỉ trở thành hiện thực khi mức độ tăng lên đó nhanh hơn so với tốc độ tăng trưởng trong thu nhập và dòng tiền.

Phần bù rủi ro vốn cổ phần

Tác giả tính toán giá trị chỉ số S&P500 tương ứng với từng kịch bản của phần bù rủi ro như bản bên dưới. Theo đó, nếu phần bù rủi ro vốn cổ phần bằng với mức trung bình từ năm 1928 đến 2013 của Mỹ thì chỉ số hiện tại đang bị định giá thấp 6.86%; nếu phần bù được lấy đúng bằng trung bình lịch sử toàn cầu từ năm 1900 đến năm 2012 thì chỉ số đang bị định giá thấp 19.37%, nếu lấy phần bù bằng trung bình lịch sử từ 2004 đến 2013, chỉ số đang bị định giá thấp 1.14%. Còn nếu lấy phần bù rủi ro vốn cổ phần bằng với mức cao nhất trong lịch sử (tại thời kỳ khủng hoảng) thì chỉ số hiện tại đang bị định giá cao đến 30.32%. Trong chúng ta, ai tin là kinh tế sẽ quay lại thời kỳ suy thoái trầm trọng trong 1 năm tới?

Dòng tiền

Có phải là những công ty Mỹ trả lại quá nhiều tiền mặt cho nhà đầu tư? Nhìn biểu đồ bên dưới thì điều này có vẻ đúng, có đến 84.13% thu nhập được trả lại thông qua cổ tức và mua vào cổ phiếu trong năm 2013, cao hơn mức trung bình 79.96% từ năm 2004-2013. Điểm nguy hiểm trong chỉ số này là sự sụt giảm của thu nhập. Thực tế, nếu sử dụng chỉ số PE đã điều chỉnh yếu tố lạm phát thì thu nhập trung bình 10 năm qua chỉ ở khoảng 82.64. Nếu áp dụng chỉ số trung bình 79.96% thu nhập được trả lại thông qua cổ tức và mua lại cổ phiếu thì dòng tiền trên vốn cổ phần chỉ còn 66.08, thấp hơn rất nhiều. Và trong trường hợp này, giá trị của chỉ số S&P500 chỉ còn 1467.89, thấp hơn 20.6% so với giá trị hiện tại. Chính vì thế mà giới phân tích sử dụng chỉ số PE đã có thái độ rất bi quan cho tình hình hiện tại của thị trường chứng khoán Mỹ.

Tốc độ tăng trưởng

Nếu ta sử dụng công thức tính tốc độ tăng trưởng mà dân tài chính và định giá hay sử dụng thay vì sử dụng kết quả của các chuyên gia phân tích Top-Down ta sẽ có kết quả khác.

Tốc độ tăng trưởng=tỷ lệ thu nhập giữ lại * thu nhập trên vốn cổ phần

Tỷ lệ thu nhập giữ lại = 1- tỷ lệ chi trả thông qua cổ tức và mua lại cổ phần = 1-84.13%

ROE=15.79%

Thay những con số này vào công thức, ta sẽ có tốc độ tăng trưởng thu nhập chỉ là 2.67%, thấp hơn con số 4.28% của các chuyên gia phân tích Top-Down. Và nếu thay con số này vào công thức tính giá trị thị trường, thị trường đang bị định giá cao 6%.

Tóm lại

Mức giá hiện tại của thị trường vẫn ở mức chập nhận được. Nhưng đừng vội mừng vì điều đó, bài viết vẫn chỉ ra những kịch bản khác, thông qua những thử nghiệm trong tình huống khó (stress testing). Vẫn có những khịch bản mà một vài biến trong đó có sự thay đổi bất thường, như khủng hoảng, suy thoái lớn làm chúng tác động xấu đến kết quả cuối cùng. Dù thế nào đi nữa, đa dạng hóa vẫn là bài toán cần được tính toán và sử dụng trong bất kỳ tình huống nào.

Chúc một năm mới tốt lành! 

Nguồn: finandlife|Damodaran Blog

Theo bài viết Rising Vietnam:
Foreign Ownership Limits, stability, economic growth and markets của Jon Springer trên Forbes thì dường như Việt Nam là một điểm đến của dòng tiền ngoại trong 2014.

Theo đó, Dragon Capital dự phóng PER 2014 của Việt Nam thuộc TOP 3 quốc gia thấp nhất trong khu vực gồm Trung Quốc, Hàn Quốc và Việt Nam. Chỉ số này cho thấy mức độ định giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán của chúng ta là rẻ hơn so với tương quan những quốc gia khác. Báo cáo cũng cho thấy tốc độ tăng trưởng lợi nhuận các doanh nghiệp của Việt Nam trong năm 2014 cao thứ 2 trong khu vực sau Hàn Quốc.

Như vậy, nếu xét trên khía cạnh định giá và tăng trưởng thì Việt Nam sẽ là quốc gia hấp dẫn thứ 2 khu vực Châu Á, sau Hàn Quốc.

Theo thông tin vừa cập nhật của HSBC, chỉ số PMI-chỉ số quản trị mua hàng ngành sản xuất của Việt Nam tăng mạnh và duy trì trên mốc 50 tháng thứ 4 liên tiếp. Theo đó, lượng đơn đặt hàng mới tăng mạnh, và nhu cầu tăng là những tín hiệu được chờ đợi và rất đáng mừng.

Nguồn: finandlife

Nhật Bản tiếp tục tranh đấu trong nỗ lực (endeavor) đẩy lạm phát lên từ phía cầu (demand-driven inflation). Sự gia tăng trong giá cả là kết quả của chính sách đồng Yen yếu làm chi phí hàng nhập khẩu cao hơn, đặc biệt là các hạng mục liên quan đến thực phẩm và năng lượng. Ngoài 2 loại hàng hóa này, giá những hàng hóa khác chỉ thay đổi ít.

Nguy hiểm của triết lý điều hành Abe là kết quả nhận được trái ngược hoàn toàn so với dự định ban đầu (originally intended). Với tiền lương trì trệ (stagnant), việc tăng lên của giá cả hàng nhập khẩu đang tác động nặng nề đến những người tiêu dùng Nhật. Và kết quả là chi tiêu cho những hàng hóa và dịch vụ nội địa giảm xuống làm giá cả trong nước giảm xuống thay vì tăng.

CPI tăng nhưng CPI loại trừ thực phẩm và năng lượng lại đi ngang, cho thấy sự méo mó của chính sách lạm phát mục tiêu của Abeconomics* sau một thời gian vận hành.

*Mong muốn đẩy lạm phát nội địa lên cao sau mấy chục năm trì trệ.

Bài liên quan:

• Ba nhân tố cho thấy vấn đề nhân khẩu học của Nhật đang xấu đi
• Great Graphic: Lạm phát tại Mỹ, Nhật và Châu Âu

Nguồn: finandlife|soberlook

Trong thời gian vừa qua, tốc độ tăng trưởng chi tiêu đang lớn hơn so với tốc độ tăng trưởng trong thu nhập. Một trong những nguyên nhân được lý giải là vì tỷ lệ tiết kiệm của Mỹ đang có xu hướng suy giảm.

Sự gia tăng trong chi tiêu sẽ là một trợ lực lớn cho tăng trưởng GDP quý 4 của Mỹ. Và sự sụt giảm trong tiết kiệm (personal savings rate) đồng nghĩa với tỷ lệ đầu tư và chi tiêu cao hơn. Mà trong công thức tính GDP, hai nhân tố đóng góp lớn đó là tiêu dùng (C) và đầu tư (I), do đó, xu hướng này cho phép những nhà kinh tế học dự báo tăng trưởng trong trung và dài hạn của Mỹ ở mức lạc quan. 

Nguồn: finandlife|soberlook

Có lần tôi đọc được đâu đó, người ta khuyên rằng “hãy học từ những thất bại”. Sự sa sút của Blackberry trong những năm qua cho ta một case study thú vị về cách ứng phó với những tình huống khó khi tình hình công ty trở nên ngày càng xấu.

Sự suy giảm liên tục của Blackberry đã được phân tích kỹ lưỡng và những lãnh đạo cho rằng nên thay đổi tổng giám đốc hòng có thể đem đến một nền tảng mới để cứu lấy Công ty. Chính vì thế mà Thorsten Heins đã được bổ nhiệm, và cuối cùng Ông ấy cũng cho ra được một nền tảng mới, đó là Blackberry 10. Tuy đã cố gắng hết sức nhưng Thorsten Heins đã không tạo ra sự cải thiện đáng kể nào về doanh số và hiệu quả kinh doanh. Và điều gì đến cũng đến, Thorsten Heins đã phải rời Công ty nhường chiếc ghế nóng lại cho John Chen trong vài tháng trước. John Chen đang trong giai đoạn chọn Ekip làm việc và đưa ra những định hướng lớn chiến lược nhằm vực dậy một tên tuổi đã từng là hàng đầu về Smartphone.

Trong bức thư Ông gửi cho nhân viên vài ngày trước, John Chen đã có những động viên đến toàn thể người đi làm, hứa hẹn sẽ tìm những nhân sự tài năng còn khuyết và mở ra khả năng chọn Foxconn làm đối tác gia công cho các sản phẩm của mình.

Trong một phân tích của tôi trước đây về Blackberry, tôi nhận thấy Blackberry đã để mất quá nhiều thị phần vào các đối thủ IOS và Android, doanh thu thấp đã làm cho đòn bẩy hoạt động của doanh nghiệp trở thành gánh nặng, chi phí nghiên cứu phát triển (R&D) quá cao trên mỗi đồng doanh số kiếm được đã làm Blackberry liên tục rơi vào thua lỗ. Một lý do khác cũng rất quan trọng đó là, hầu hết sản phẩm của Blackberry được sản xuất ở những nước phát triển, với chi phí vô cùng đắc đỏ, do vậy, thật khó để cạnh tranh với những sản phẩm khác của đối thủ, phần nhiều được sản xuất ở Trung Quốc với chi phí khá rẻ.

Do vậy, việc nhận thấy những bất cập này và quyết định thay đổi chiến lược để có thể sửa đổi là điều đáng mừng và đáng quan tâm nhất trong thời đại của John Chen.

“Vực dậy một công ty sa sút luôn là một việc làm khó khăn”

John Chen

Các bạn có thể đọc nguyên văn lá thư gửi cho nhân viên của John Chen bên dưới.

--------------------------------------------------

At today’s Global Town Hall, I talked a bit about the state of BlackBerry and the changes we’re making to address pressing challenges.

A Tough Quarter

The overall earnings numbers this quarter are not good. BlackBerry will take a primarily non-cash, pre-tax charge against inventory and supply commitments of approximately $1.6 billion. In plain terms, we are acknowledging that we have inventory that is losing value by the day – devices that aren’t selling and warehoused components to produce even more in-market devices. This contributed significantly to a loss of $4.4 billion in this quarter.

Focusing Our Hardware Talent

This inventory write down points to a pressing challenge: how to profit from BlackBerry hardware, while reducing the risk of too much – or too little – inventory. To do this, we must focus our business on what we do well while leveraging the capabilities of our partners.

This is why today we announced we have established a five-year partnership with Foxconn, the world’s largest manufacturer of electronic products and components. They know how to manage supply chains and they have remarkable capabilities to get new products to market quickly.

With this partnership, BlackBerry will focus its resources to serve customers who value advanced security. In other words, we will continue to focus on what we do best – iconic design, world-class security, software development and enterprise mobility management.

With Foxconn’s scale and efficiency, BlackBerry can also compete more effectively in other markets. The initial focus of the Foxconn partnership will be a smartphone for Indonesia and other fast-growing markets in early 2014.

We are working on recruiting a head of our Devices business and I look forward to introducing him to you soon. I am confident that he will continue to focus our teams on areas where BlackBerry can deliver maximum value to our customers.

Capitalizing on Opportunities

It’s important to remember our operating units continue to have significant strengths and opportunities:

§  BlackBerry remains a leader in secure enterprise mobile device management, with a global enterprise customer base exceeding 80,000. We continue to work to shift this base to BlackBerry 10. BES 10 commercial and test server installs have increased to over 30,000, up from 25,000 in September 2013.

§  QNX is a leader in the automotive sector; its technology is used in more vehicle models (200+) and by more automakers and suppliers than all other platforms combined. QNX will unveil new technology in automotive and cloud services at the 2014 International Consumer Electronics Show in January.

§  BlackBerry is a pioneer in mobile messaging with BBM. With the launch of multi-platform BBM, we’ve seen over 40 million newly registered iOS/Android users. More than a dozen Android OEMs plan to preload BBM, including most recently LG. More importantly, as we focus on monetizing BBM, over 250,000 BBM Channels have been created by a global user base, including large brands such as Coke Indonesia and USA Today. BBM is also the most secure mobile messaging service for use in regulated enterprises.

We have also increased our cash position to $3.2 billion, meaning we have the ability to make strategic investments in areas where we think we can grow and profit.

Recharge

Turning a company around is hard work. I appreciate everyone’s commitment over the last year and I ask that you continue to work together to help move BlackBerry forward. I know that if we focus on what’s important and continually improve the way we approach our business, the quarterly results will take care of themselves. We’re bringing together a solid leadership team and we’re already making the kinds of changes necessary to move our business to profitability.

As we move into the holidays, I encourage you to enjoy some time with the people you care about and come back energized and focused in the new year. We have challenges ahead of us, but if we pull together and stay focused on our customers, we will succeed.

John

John Chen

Chairman and CEO

Bài liên quan:

§  BlackBerry - Câu chuyện bên trong của sự tuột dốc

§  Blackberry liệu có trở thành "quá khứ"? 

Nguồn: finandlife