Đã khá lâu rồi thị trường mới lại rơi vào vùng hoảng loạn theo biểu đồ tâm lý (Chart: Real Strong Market), lần gần nhất là vào tháng 02/2018, khi đó, người ta lo ngại căng thẳng margin ở cấp độ toàn thị trường, làm Index rớt thảm ngay trước tết nguyên đán. Lần trước đó, rơi vào cuối 2017, với các thể loại tin đồn bắt bớ… Tất cả những lần hoảng loạn đó đều kết thúc bằng việc bán tự động, force sell trên diện rộng, biểu đồ đo lượng force sell (Chart: EMA Uindex-Dindex) chính thức cho thấy thành quả sóng tăng vài tháng trước đã tan thành mấy khói, nhiều nhà đầu tư rơi vào trạng thái buộc phải bán lỗ, bán tháo.

Tay lớn có dấu hiệu rút tiền ra mạnh từ đầu 2018, nhưng khi thị trường rơi vào hoảng loạn domino trước tết nguyên đán, họ lật đật mua vào để nâng đỡ thị trường. Việc nâng đỡ này giúp thị trường có 2 tháng tăng điểm sau tết, những phiên tăng điểm số không chất lượng. Chart GL và GL_Acc cho thấy dòng tiền nâng đỡ chỉ để rút ra ở những phiên xanh điểm.

Hoạt động rút ròng này được kích hoạt bởi khối nhà đầu tư nước ngoài, sau chuỗi mua ròng miệt mài cả 2017, lượng mua ròng lên đến 2 tỷ usd, thì từ đầu 2018, họ bắt đầu rút ra nhẹ. Thị trường vốn quen với việc được khối ngoại push giá, “ăn quen nhịn không quen”, nay họ quay lại rút ròng làm không ít người hụt hẫn, đâm ra chán nản, bán bỏ.

Khi gió đông ngừng thổi, đám người trở mặt, short vị thế, và bắt đầu chuỗi truyền thông giảm giá ròng rã. Lý do được nhắc đến nhiều nhất ở đây là thị trường VN đã tăng giá quá nhiều trong 2017 và 3 tháng đầu 2018, định giá những cổ phiếu lớn chiếm tỷ trọng cao trong Index lên mức không tưởng, P/E thị trường lên 23 lần, P/B thị trường lên hơn 5 lần. Cộng với đó, Trump thỉnh thoảng lại tweeter, Fed nâng lãi suất nhanh hơn dự đoán, căng thẳng thương mại với TQ, rồi đánh thuế chống bán phá giá lên thép, rồi chiến tranh Syria, rồi gặp Trump - Un…

Rớt là phải, rớt là cần thiết.

Sau chuỗi tăng điểm phi mã, nhà đầu tư hầu hết đều lãi lớn. Đặc biệt những nhà đầu tư fresh có mức lãi không tưởng, có bạn trẻ đã biến 600 triệu thành 6 tỷ trong vòng 1 năm. Tình trạng tự mãn, kiêu ngạo diễn ra phổ biến. Hầu hết đều bỏ qua công tác phân tích fundamental tốn thì giờ để tập trung vào thông tin đánh đấm, game gủng, deal điết,…

Các nhà hàng khách sạn ngập bóng người đầu tư chứng khoán đến dùng bữa, với bữa ăn thừa mứa đồ đặc sản mắc tiền, một dấu hiệu vô cùng đáng ngại.

3 tuần lễ qua là thời gian đáng quên nhất của nhà đầu tư chứng khoán. Nhiều tài khoản đã bay 40% tài sản. Anh bạn fresh biến 600 triệu thành 6 tỷ ở trên, chỉ còn vỏn vẹn 100 triệu đồng sau vài phiên bán tháo.

Tuy vậy, rớt là tốt, nó giúp thị trường thanh lọc bớt thành quả, và tạo dựng cơ sở hợp lý cho một dòng tiền mới, cho một sóng mới. Hôm nay, tôi đo lại, Mean P/E HSX (tức tính chung các cổ phiếu, không phân biệt cổ to cổ bé) chỉ 12 lần, P/B chỉ 1.5 lần. Thế thì cơ hội vẫn còn lớn lắm đấy chứ.

Số liệu P/E, P/B cao mà các bạn hay được truyền thông ra rả để sau khi mở trạng thái short đợt rồi được tính theo một cơ sở khác, họ tính dựa trên weighted average, tức tính bình quân trọng số vốn hóa, nghĩa là ông nào vốn hóa thị trường càng to thì ảnh hưởng của ổng lên P/E, P/B cao hơn mấy ông bé. Theo cách này, P/E = 19.6 lần, P/B = 4.7 lần, vẫn còn đắt đỏ. Đóng góp vào sự méo mó này chủ yếu đến từ mấy ông bự như VIC, VNM, SAB,… Nên nói thị trường đắt thì phải nói các cổ phiếu này đắt, chứ bình diện thị trường chung vẫn còn rẻ.

Nhưng nhà đầu tư rơi vào bài toán con gà quả trứng. Ai cũng nhận thấy cổ phiếu Mid Cap, Small Cap rẻ, nhưng không ai muốn mua vì dòng tiền to đều tập trung vào các cổ phiếu vốn hóa lớn, giúp lịch sử tăng giá các cổ phiếu Large Cap ấn tượng hơn gấp mấy lần các cổ phiếu vừa và nhỏ.

Cổ phiếu vừa và nhỏ không có những câu chuyện sell side hấp dẫn, không có deals đẹp, không phát hành khủng hút vốn, không đẩy giá bạo,… Nắm giữ cả năm trời không tăng giá, lạc giọng so với thị trường chung, tăng 48% trong 2017, để cuối cùng, nhà đầu tư chán nản không còn muốn nắm giữ. Ngược lại, những cổ phiếu lớn có game hay, phát khủng, đẩy giá, cam kết,… thanh khoản lại cao, vào ra thoải mái. Nhà đầu tư nước ngoài ưu ái giải ngân, cả làng tập trung đẩy giá lên cao, vượt giá trị thì cũng đúng cả thôi.

Nếu thị trường chứng khoán là một hệ sinh thái tự bản thân nó có thể thiết lập sự cân bằng, thì bất kỳ sự phát triển quá đà của một quần thể nào đó đều phải trả giá, để tái lập vùng cân bằng mới. Vùng cân bằng đó bắt đầu được xác lập, các số liệu định lượng cho thấy chu kỳ sẵn lòng bán và bán tự động đã suy yếu, lượng cầu tiềm năng đang khá dồi dào, và mọi thứ sẽ đi nhanh hơn nếu có “gió đông”.

TÓM LẠI: Thị trường vào vùng rủi ro trung hạn rất thấp.

FINANDLIFE

Share bài viết của Long Trần, Head of Research BSC. Bài viết siêu dễ thương…

----------

Vnindex đã giảm tới gần 170 điểm từ 09/04/2018 đến nay, mất gần 15%, giảm mạnh tương đương khủng hoảng giá dầu Tháng 11-12/2014, Biển đông 05/2014 và gần như chỉ sau có Khủng hoảng phá giá Nhân dân tệ tháng 8 2015 (-18.7%)

Dear các anh chị,

Có cái j đó sai sai ở đây. Suốt 2 tuần rồi, Conference call gần 10 cuộc với khách hàng Nhật. Toàn bị gọi là Dear Long Sàn voi Hi Long Sàn, trong khi mình tên là Long Trần cơ mà hic. Y như rằng ăn hành. Mà vẫn đang bị đặt lịch chờ vài cuộc nữa tuần này và tuần sau. Haiz

Có cái j đó sai sai ở đây. Khi NĐT đạt đến trên20% một năm là huyền thoại, thì nhiều người đạt luôn trong 1-2 phiên năm qua. Vừa chen chúc nghỉ lễ xong, lên sàn chỉ muốn nghỉ lễ kéo dài ra thêm. Lâu lắm rồi mới có những phiên tèo 20 - 30 điểm trong 1 nốt nhạc. TTCK Việt Nam vừa là ngôi sao 2017, số 1 thế giới Q1 2018, và tháng rồi là chỉ số thảm nhất khu vực.

Có cái j đó sai sai ở đây. Tôi tin, không như các lần trước, lần này rất nhiều người đã thấy nhiều CP đang bị đẩy lên mức định giá quá cao, thấy các cổ phiếu phát hành mới giá trên 100 mà k có để mua, thấy dòng tiền chịu sức ép margin rất lớn, và đa phần NĐT đã có lợi nhuận tương đối tốt và đang chờ đợi 1 đợt điều chỉnh. Nhưng chắc không nhiều NĐT chuẩn bị đủ kỹ cho 1 đợt giảm lớn đến mức như vừa rồi, 1 điểm bùng phát đúng nghĩa.

Nhiều anh chị hỏi sao Tôi chưa bắt đầu viết như mọi khi, đơn giản là suốt đoạn vừa rồi tôi chưa thấy đủ yếu tố để tạo đáy, khi cổ phiếu vẫn giao dịch ở vùng đắt đỏ của nhiều năm. Khac voi cac lan gan day, khi TT dieu chinh van co rat nhieu co phieu manh, lan nay gan nhu khong con CP nao, nen muc do dieu chinh cua thi truong cung rat lon. Biết đâu lần điều chỉnh lớn này là bài học tốt để nguội đi những cái đầu nóng. Suốt 15 tháng qua, gần như chỉ có người khoe chiến tích, chẳng thấy ai kêu lỗ từ bạn sinh viên đến anh bán hàng. Thậm chí bạn có tin không, vừa rồi họ còn lãi nhiều hơn nhiều NĐT kinh nghiệm.

Với những NĐT may mắn duy trì tỷ trọng danh mục tốt, dồi dào tiền mặt, thì xin chúc mừng. Đây lại là cơ hội mua vào. Một năm có mấy khi sales off. Ai cũng có những cổ phiếu yêu thích mà nếu không có những đợt giảm ntn, thì không thể mua với giá hợp lý được. lâu lâu mới có lúc ng ta chịu bán rẻ chút cho bạn mua, bạn không mua được đáy thì cũng mua được giá hợp lý hơn rất nhiều so với trước đây.

Với ai đã lỡ mua tại đỉnh, dứt khoát tái cơ cấu lại danh mục là điều cần thiết. Nên nhớ rule number 1 là sống sót sau đó mới đến kiếm tiền và kiếm tiền nhanh. Bạn còn tiền là còn cơ hội, bi quan j khi đã có 15 tháng tuyệt vời mà không ở đâu có. Sai thì sửa có j mà buồn.

Chúng ta đều chọn CK làm nghề, và chọn làm chỗ dựa cho NĐT của mình. Lúc này đây TT rất khó khăn, nhưng các bạn cần cứng rắn, bảo vệ nhà đầu tư, bảo vệ khách hàng của mình. Những điều quan trọng nhất là phải sống sót, NĐT sẽ cần (1) Khả năng phân bổ danh mục, (2) Khả năng cắt lỗ và chốt lãi; còn lại là việc của thời gian, k phải việc của bạn đâu. Mã CP thì mỗi ng 1 khẩu vị, 1 khung thời gian, chả ai giống ai, thôi thì xem tạm buffet báo cáo BSC Ngành Q1 nhé.

Nếu các bạn đã quên thì để tôi nhắc lại, chúng ta đã cùng nhau đi qua Khủng hoảng toàn cầu 2008, khủng hoảng margin 2010 2011, Bầu kiên 2012, STB 2013, Biển đông 2014, giá dầu 2014, Thông tư 02 2015, Phá giá Nhân dân tệ 08/2015, FED 11/2015, Biến động hàng hóa 01/2016, Brexit 07/2016, tin đồn 12/2017; Margin 02/2018; bạn đã phải là người lính già chưa. Rồi thì lần này cũng thế thôi cùng lắm thì chịu bị đánh đập bằng lần trước. Là người trong giang hồ rồi sóng gió j mà chưa từng trải qua, Đừng quá bi quan.

Nên nhớ thị trường mạnh hơn tất cả chúng ta cộng lại cho dù bạn là ai. 6 tháng tiếp sau đây sẽ thú vị, sẽ phân hóa hơn nhiều và bớt 1 chiều hơn rất nhiều so với 15 tháng vừa qua.

Có một câu mà tôi rất thích, đọc trên VFpress.vn mà không nhớ của anh chị nào ý như thế này “Không đâu như TTCK, nơi mà newbie thì mang nick cáo già, soros, WB; người lính già thì mang nick gà con, thỏ non, mèo con. Không đâu như TTCK, nơi newbie tích cực khoe chiến tích, còn người lính già ngồi mài gươm giáo, chuẩn bị giáp mũ. Không đâu như TTCK khi newbie kiếm được rất nhiều tiền , người lính già cũng sai lầm, roi cùng nhau ôn lại bài học đầu tiên”.

23.4.18