Thị trường tồn tại ba dạng thức, dạng thức thứ nhất là xu hướng tăng giá (uptrend), dạng thức thứ 2 là xu hướng giảm giá (downtrend), dạng thức thứ 3 là đi ngang (sideway).

Trong mỗi tình trạng thị trường nhà đầu tư đều có thể tìm kiếm lợi nhuận, với tình trạng thứ 1 nhà đầu tư chỉ cần mua và nắm giữ (buy and hold), trong trạng thái thứ 2 nhà đầu tư chỉ cần bán khống (shortsell), trong trạng thái thứ 3 nhà đầu tư cần xây dựng chiến lược giao dịch trong vùng chuyển động giá, hay còn gọi là trading range.

Trong phân tích kỹ thuật, người ta hay bảo nhau “xu hướng là bạn” (“trend is your friend”), và việc đi theo xu hướng cũng chính là cách đầu tư ít tốn sức mà lại có lợi nhuận cao nhất. Tuy vậy, hầu hết thời gian vận hành của thị trường lại rơi vào dạng thức thứ 3, tức là không rõ xu hướng, đi ngang, sideway. Nhà đầu tư vẫn có thể tìm kiếm lợi nhuận bằng cách xây dựng chiến lược giao dịch mua thấp, bán cao hay dân trong nghề thường bảo mua ở hỗ trợ và bán ở kháng cự.

Nhưng thường thì kháng cự và hỗ trợ không thật sự rõ ràng và thiếu cơ sở để định liệu vì Index thường bị méo mó và không phản ánh hết diễn biến của tất cả cổ phiếu, để giúp quá trình xác định tình trạng thị trường dễ dàng hơn, tôi đã xây dựng chỉ số để xác định việc này, thay vào đó, tôi sẽ mua ở vùng Loathing và bán ở vùng upper rational. Diễn biến lịch sử được thể hiện như hình bên dưới.

Hãy cùng thử và sai nhé!

Nguồn: finandlife

How would you describe your particular style of investing?

My peculiarity is that I don’t have a particular style of investing or, more exactly, I try to change my style to fit the conditions. If you look at the history of the Fund, it has changed its character many times. For the first ten years, it used practically no macro instruments. Afterwards, macro investing became the dominant theme. But more recently, we started investing in industrial assets. I would put it this way: I do not play according to a given set of rules; I look for changes in the rules of the game.

You have said that intuition is important in your investment success, so let’s discuss intuition. What do you mean when you say you use intuition as an investment tool?

I work with hypotheses. I form a thesis about the anticipated sequence of events (chuỗi sự kiện được dự báo trước) and then I compare the actual course of events with my thesis; that gives me a criterion by which I can evaluate my hypothesis.

This involves a certain element of intuition. But I’m sure the role of intuition is so great, because I also have a theoretical framework. In my investing, I tend to select situations that fit into framework. I look for conditions of disequilibrium (điều kiện mất cân bằng). They send out certain signals that activate me. So my decisions are really made using a combination of theory and instinct (bản năng). If you like, you may call it intuition.

Ordinarily, people think of money managers as having a combination of imagination and analytical ability. If you broke down all the skills into just those two categories, which one would be your particular strength – imagination or analytical ability?

I think my analytical abilities are rather deficient, but I do have a very strong critical faculty (khả năng quản trị, tài năng). I am not a professional security analyst. I would rather call myself an insecurity analyst (nhà phân tích về sự bấp bênh).

That’s a provocative statement. What do you mean by that?

I recognize that I may be wrong. This makes me insecure. My sense of insecurity keeps me alert, always ready to correct my errors. I do this on two levels. On the abstract level, I have turned the belief in my own fallibility (sai lầm riêng) into the cornerstone of an elaborate philosophy (triết lý tỉ mỉ).

On a personal level, I am a very critical person who looks for defects (khiếm khuyết) in myself as well as in others. But, being so critical, I am also quite forgiving. I couldn’t recognize my mistakes if I couldn’t forgive myself. To others, being wrong is a source of shame; to me, recognizing my mistakes is a source of pride (nguồn gốc của tự hào). Once we realize that imperfect understanding is the human condition, there is no shame in being wrong, only in failing to correct our mistakes.

You have said about yourself that you recognize your mistakes more quickly than others. That sounds like a necessary trait (đặc điểm cần thiết) in investing. What do you look for to see if you are wrong?

As I told you before, I work with investment hypotheses. I watch whether the actual course of events corresponds to my expectations. If not, I realize that I am on the wrong track.

But sometimes things get off the track for a short time and then get back on the track. How do you know which is the case? That’s what takes talent.

When there is a discrepancy (sự khác biệt) between my expectations and the actual course of events, it doesn’t mean that I dump (sell goods) my stock. I re-examine the thesis and try to establish what has gone wrong. I may adjust my thesis or I may find that there is some extraneous influence (ảnh hưởng ngoại lai) that has come into the picture. I may end up actually adding to my position rather than dumping it. But I certainly don’t stay still and I don’t ignore the discrepancy. I start a critical examination. And generally, I’m quite leery (thận trọng) of changing my thesis to suit the changed circumstances (hoàn cảnh thay đổi), although I don’t rule it out completely.

You have talked about the “joy of going against the herd.” What signs do you look for to determine whether it is time to buck the trend?

Being so critical, I am often considered a contrarian. But I am very cautious about going against the herd; I am liable to be trampled on. According to my theory of initially self-reinforcing, but eventually self-defeating trends, the trend is your friend most of the way; trend followers only get hurt at inflection points (những điểm uốn), where the trend changes. Most of the time I am a trend follower, but all the time I am aware that I am a member of a herd and I am on the lookout for inflection points.

The prevailing wisdom (sự khôn ngoan phổ biến) is that markets are always right. I take the opposition position. I assume that markets are always wrong. Even if my assumption is occasionally wrong, I use it as a working hypothesis. It does not follow that one should always go against the prevailing trend. On the contrary, most of the time the trend prevails; only occasionally are the errors corrected. It is only on those occasions that one should go against the trend. This line of reasoning leads me to look for the flaw (lỗ hỏng) in every investment thesis.

My sense of insecurity is satisfied when I know what the flaw is. It doesn’t make me discard the thesis. Rather, I can play it with greater confidence because I know what is wrong with it while the market does not. I am ahead of the curve. I watch out for telltale signs (những dấu hiệu mách lẻo) that a trend may be exhausted. Then I disengage from the herd and look for a different investment thesis. Or, if I think the trend has been carried to excess, I may probe going against it. Most of the time we are punished if we go against the trend. Only at an inflection point are we rewarded.

-From Soros on Soros, Copyright © 1995 by George Soros. Reprinted by arrangement with John Wiley & Sons, Inc.

Editor’s Note: George Soros runs Soros Fund Management, the principal investment advisor to Quantum Fund, a Curacao-based investment firm. Quantum Fund is generally recognized as having the best performance

Không giống nhiều năm trước, tôi chần chừ viết tổng kết năm và ghi lại nhận định cho năm mới 2015. Có quá nhiều biến động ngoài ý muốn trong năm qua, tuy thị trường vẫn còn nằm trong xu thế tăng giá, nhưng những bất ổn của nó là quá lớn. Nếu như nhà đầu tư hoan hỉ trong hầu hết thời gian của năm vì danh mục lãi lớn thì chỉ cần 2 vụ thiên nga đen (black swan) chớp nhoáng đã lấy đi rất nhiều lợi nhuận mà họ đã có và nhiều người còn rơi vào trạng thái thua lỗ ở phút 89. Chỉ 22 phiên, rắc rối trên Biển Đông (HD981) đã làm vốn hóa thị trường bốc hơi tới 180 ngàn tỷ đồng trong tháng 5, họa vô đơn chí, giá dầu giảm 50% và thông tư 36 tiếp tục lấy đi 140 ngàn tỷ đồng trong tháng 12. Hai đợt sụt giảm quá nhanh và mạnh đã làm vô số nhà đầu tư mất ăn mất ngủ và nhiều người từ lãi sang lỗ.

Thị trường chứng khoán bao giờ cùng vậy, sự tăng giá thường diễn ra một cách từ tốn, chậm rãi, nhưng sự mất giá lại diễn ra nhanh và dồn dập. Một vài bạn bè chia sẻ rằng, họ đã từng lãi 80% trên vốn đầu tư nhưng chỉ trong 2 vụ thiên nga đen họ không những mất hết lợi nhuận có được mà còn lỗ thêm 30% trên vốn. Đó chắc chắn không phải là trường hợp duy nhất, còn vô vàn trường hợp đau đớn khác nữa.

Bài học…

Nhìn lại một năm biến động là cách thức thú vị để soi lại những va vấp và rút tỉa những bài học nhằm phục vụ quảng đường đầu tư còn dài phía trước. Bài học lớn nhất trong năm 2014 là bài học về việc đánh giá đúng mức sức mạnh của dòng tiền và lưu chuyển của những dòng tiền lớn trong nền kinh tế. Trong suốt 8 năm tham gia thị trường, tôi vẫn giữ được một sợi dây xuyên suốt trong lựa chọn cổ phiếu, đó là những cổ phiếu có yếu tố cơ bản tốt và dòng tiền tăng trưởng tốt trong những năm tiếp theo, tôi tin rằng “giá cổ phiếu về lâu về dài sẽ tăng trưởng theo những thành quả mà doanh nghiệp sẽ gặt hái”. Chiến lược đầu tư đó đã giúp tôi sinh lãi 3 năm liên tiếp, với tỷ suất cao hơn thị trường chung. Nhưng đã đến lúc tôi nên bổ sung thêm yếu tố dòng tiền lưu chuyển trong nền kinh tế và dòng tiền trên thị trường chứng khoán, vì đây chính là nhân tố làm thị trường biến động lớn trong ngắn hạn. Vì suy cho cùng, thị trường chứng khoán Việt Nam còn quá non trẻ, và tính bất ổn dường như trở thành một thuộc tính cố hữu. Một thị trường mang tiếng là kênh huy động vốn dài hạn cho nền kinh tế, nhưng lại sống động nhờ dòng vốn từ ngân hàng thương mại. Nên một khi những dòng tiền nóng này đồng loạt rút khỏi chứng khoán thì cổ phiếu tốt cấp mấy cũng bị giảm mạnh.

Dự báo 2015

Những nhà đầu tư lão luyện trên thế giới thường bảo rằng “thị trường tốt vài ba năm sẽ có một năm không tốt”, tôi đã sinh lãi 3 năm liên tiếp nhờ thị trường ổn định và tăng trưởng, năm 2015 này có thể sẽ là một năm khó khăn.

Mặc dù lòng tin vào xu hướng tăng điểm dài hạn của thị trường vẫn còn đó nhưng những biến số mới về giá dầu hỏa và thông tư 36 làm cho 2015 trở nên khó đoán định hơn cả. Trong quý 1, thị trường sẽ bị chi phối bởi 2 tin xấu và 1 tin chưa chắc chắn. Các định chế tài chính tiếp tục rút bớt tiền nóng ra khỏi thị trường nhằm đáp ứng quy định của thông tư 36 và việc giá hàng hóa giảm làm nhiều doanh nghiệp sản xuất nguyên vật liệu gặp khó vì giá đầu ra giảm, kết quả kinh doanh quý 4 năm 2014 và quý 1 năm 2015 của những doanh nghiệp này có thể sẽ không tốt. Tin không chắc chắn là dòng vốn ngoại có thói quen quay lại Việt Nam vào đầu năm mới, và nếu lượng vốn này đủ lớn, kỳ vọng sẽ giúp hấp thụ tốt lượng cung của tin xấu, giúp thị trường không giảm mạnh.

Nói về vùng giao động của thị trường, tôi tạm mượn chỉ số VNIndex để diễn đạt, VNIndex sẽ biến động hợp lý trong vùng 460 đến 660 điểm, và nhà đầu tư nên kỳ vọng hợp lý ở mức sinh lãi 25%. Một vài bạn trẻ và người mới bước vào lĩnh vực đầu tư chứng khoán thường xem con số 25% kia là thấp, nhưng nếu duy trì ổn định mức này bạn sẽ biến 100 triệu vốn đầu tư ban đầu thành gần 3 tỷ đồng sau 15 năm. Và những quỹ đầu tư thành công nhất thế giới cũng chỉ có thể đạt tỷ suất sinh lợi trung bình ở mức này, ngoài ra, nếu so sánh con số 25% tỷ suất sinh lợi với lãi suất tiết kiệm 6%/năm, thì đó là con số hấp dẫn.

Một lần nữa, tôi tự nhắc lại “đầu tư là một cách sinh lãi thụ động và dài hạn”, đừng để lòng tham lợi nhuận trước mắt mà chấp nhận rủi ro cao để rồi tự mình loại bỏ cuộc chơi quá sớm, vì bản chất của thị trường chứng khoán là “tìm kiếm lợi nhuận không bao giờ dễ dàng”.

Chúc các anh/chị một năm mới sức khỏe và kiểm soát rủi ro tốt.

Nguồn: finandlife

Thị trường chứng khoán toàn cầu đã có những phiên giảm điểm trong tháng 9 và tháng 10. Nhiều nhà đầu tư đã kết nối hiện tượng này với những vấn đề về khả năng tăng lãi suất tại Mỹ, giảm phát ở Châu Âu, lo sợ Ebola, chiến tranh IS tại Trung Đông, vấn đề tăng trưởng ở Trung Quốc. Trong thời gian đó, hàng loạt chuyên gia bắt đầu đặt tên cho thời kỳ “trời sụp”, làm gia tăng lo ngại của nhà đầu tư. Tuy nhiên, tác giả nhắc nhở nhà đầu tư rằng những thời kỳ biến động thị trường này không mới, không nằm ngoài dự kiến.

Dường như đó là một ví dụ tốt cho vai trò tâm lý trong thị trường. Rất nhiều bằng chứng đã cho thấy tài chính hành vi gồm mốt nhất thời, thiên hướng hành vi, và không dựa trên vấn đề cơ bản kinh tế, doanh nghiệp có ảnh hưởng rất lớn trong quyết định đầu tư của nhà đầu tư, ngay cả chuyên gia.

Tác giả không nói trước được khi nào biến động thị trường này sẽ kết thúc, nhưng dựa trên kinh nghiệm hàng thập kỷ về xu hướng thị trường, có thể nói, điều đó sẽ không tồn tại mãi mãi. Và, nó sẽ mang đến những cơ hội tiềm năng cho những nhà đầu tư khôn ngoan, người biết nhìn nhận.

Tài chính hành vi so với lý thuyết tài chính truyền thống

Dựa trên giả thuyết thị trường hiệu quả, lý thuyết tài chính truyền thống giả định rằng nhà đầu tư là hợp lý và sợ rủi ro, và họ giữ trạng thái đa dạng hóa, danh mục tối ưu. Điều này dự báo cách những nhà đầu tư nên hành động là dựa vào những mô hình và lý thuyết toán. Tuy nhiên, điều đó không luôn diên ra trong thực tế.

Ngược lại, tài chính hành vi dựa trên sự am hiểu cách thức con người thực sự đưa ra quyết định tài chính trong thực tế. Tài chính hành vi cho rằng những lỗi về nhận thức và thiên hướng cảm xúc có thể ảnh hưởng đến những quyết định tài chính, thường theo hướng bất lợi. Những lỗi nhận thức (cognitive errors) được dựa vào những nguyên nhân không đúng (belief perseverance: niềm tin sắc đá), hay đến từ nhớ nhầm (memory errors, hay còn gọi là lỗi xử lý thông tin). Thiên hướng cảm xúc xuất phát từ (stem from) lý do, cái bị ảnh hưởng bởi cảm giác hay cảm xúc, không phải là nhân tố cơ bản.

Tài chính hành vi thử thách những giả định của lý thuyết tài chính truyền thống, công nhận rằng nhiều nhà đầu tư không đưa ra quyết định dựa trên lý tính. Nhà đầu tư thường sợ thua lỗ, và bởi vì sự sợ hãi, họ không giữ một cách cần thiết danh mục tôi ưu.

Tài chính hành vi cho rằng con người:

1. Không sợ rủi ro bằng sợ thua lỗ.

2. Không hợp lý hoàn toàn khi đưa ra những quyết định tài chính

3. Asset segregation, ví dụ, họ thường phân tích đầu tư một cách riêng lẻ mà không phải như một danh mục.

Tác giả tin rằng việc hiểu biết cả lý thuyết tài chính truyền thống và tài chính hành vi có thể cung cấp một cách tốt hơn để đạt được mục tiêu tài chính.

Chúng ta tập trung vào vấn đề cơ bản, không sợ hãi.

IMF gần đây đã hạ tăng trưởng toàn cầu 2014 xuống còn 3.3% (giảm 0.4% so với báo cáo vào tháng 4). Nên nhớ rằng đây chỉ là một dự báo, và cũng nên nhớ điều quan trọng rằng không phải tất cả thị trường mới nổi đều giống nhau. IMF thực sự đã tăng dự báo trong một vài trương hợp, tăng trưởng những quốc gia đang phát triển Châu Âu đã tăng lên 2.7%, cao hơn 0.4% so với báo cáo vào tháng 4 (đặc biệt là Hungary và Phần Lan). Tăng trưởng của những quốc gia đang tăng trưởng Châu Á là 6.5% và tại Sub-Saharan Africa là 5.4%, vẫn ở mức cao.

Người ta đang lo sợ ảnh hưởng của Ebola lên tăng trưởng của những quốc gia Châu Mỹ, đây vẫn là điều cần phải theo dõi. Ngoài ra, người ta còn lo ngại việc tăng lãi suất tại Mỹ, vấn đề đã tạo ra những biến động khá cao tại thị trường chứng khoán đang phát triển, nhưng không phải tất cả thị trường, tất cả công ty đều bị ảnh hưởng giống nhau. Ví dụ, Mexico đã hưởng lợi từ sự cải thiện kinh tế Mỹ tốt như việc họ tự cải cách nội bộ. Nhìn chung, quan điểm của tác giá, thị trường mới nổi nào đã chuẩn bị kỹ lưỡng cho việc tăng lãi suất của Mỹ sẽ làm quen với sự thay đổi này. Thêm vào đó, Châu Âu và Nhật Bản vẫn tiếp tục theo đuổi chính sách nới lỏng tiền tệ, điều đó sẽ cung cấp thanh khoản tiềm năng cho thị trường.

Thị trường đang phát triển hiện chiếm một tỷ lệ ngày càng lớn trong hoạt động kinh tế và vốn hóa thị trường toàn cầu. Theo tác giả, đầu tư dài hạn vào thị trường đang phát triển không nhiều thay đổi, so với một vài lo sợ ngắn hạn gần đây. Ba câu chuyện chính vẫn còn đó: Tăng trưởng kinh tế của thị trường này vẫn duy trì ở mức cao hơn so với thị trường đã phát triển; thị trường đang phát triển vẫn có một dự trữ ngoại hối đáng kể hơn thị trường đã phát triển; và nợ trên GDP thấp hơn so với những nước đang phát triển. Đây chính là những nhân tố cơ bản mà tác giả tìm kiếm, trong khi vẫn am hiểu rằng sợ hãi vẫn luôn giữ một vai trò nào đó trong thị trường chung.

Nguồn: finandlife|mobius.blog.franklintempleton.com