Công ty cổ phần Cao su Miền Nam (CSM) vừa công bố báo cáo tài chính Quý 4 với kết quả kinh doanh năm 2013 tăng trưởng ấn tượng. Mặc dù doanh thu thuần chỉ tăng trưởng nhẹ so với năm trước do tình hình kinh tế khó khăn, sức mua sụt giảm, nhưng công ty vẫn có được lợi nhuận tăng trưởng đột biến nhờ giá cao su nguyên liệu giảm, tỷ giá ổn định và chi phí lãi vay giảm.

Dự báo năm 2014, doanh thu của công ty sẽ tăng khoảng 20% nhờ tiêu thụ sản phẩm mới của dự án nhà máy sản xuất lốp Radial. Lợi nhuận sau thuế có thể sụt giảm do doanh thu từ sản phẩm mới chưa đủ bù đắp chi phí lãi vay và khấu hao. Chúng tôi cho rằng, với dự án này, tiềm năng tăng trưởng của CSM trong trung và dài hạn là khá tích cực

Cuối cùng, các phương pháp định giá của chúng tôi cho kết quả giá cổ phiếu CSM trên thị trường đang ở mức khá sát với giá trị thực.

Kết quả kinh doanh 2013 ấn tượng

Công ty cổ phần Cao su miền Nam (CSM)  vừa công bố báo cáo tài chính Quý 4 với kết quả kinh doanh khả quan. Doanh thu thuần đạt 801.2 tỷ đồng, tăng 5.1% so với cùng kỳ nhờ đẩy mạnh công tác bán hàng, đặc biệt trong lĩnh vực xuất khẩu. Giá cả nguyên liệu, vật tư ổn định giúp giá vốn chỉ tăng 4.6%, lợi nhuận gộp đạt 218.6 tỷ đồng, tăng 6.52% so với cùng kỳ. Trong kỳ chi phí tài chính giảm mạnh (-56%) chủ yếu do chi phí lãi vay và chiết khấu thanh toán giảm, trong khi doanh thu tài chính tăng 16.7 tỷ đồng do trong kì công ty thoái vốn cổ phiếu Cao su Phước Hoà. Cùng với việc kiểm soát tốt chi phí bán hàng, chi phí quản lý, CSM đạt 140 tỷ đồng lợi nhuận trước thuế, tăng 56.4% so với Quý 4/2012.

Luỹ kế cả năm 2013, CSM đạt 3,133.8 tỷ đồng doanh thu thuần, chỉ tăng gần 3% so với năm 2012 và đạt 96.4% kế hoạch đặt ra đầu năm. Giá nguyên liệu cao su sụt giảm giúp giá vốn giảm 1.73% đạt 2,296.4 tỷ đồng, lãi gộp tăng đến 18.4% đạt 837.4 tỷ đồng. Doanh thu tài chính tăng trong khi chi phí tài chính, đặc biệt là chi phí lãi vay sụt giảm mạnh, chi phí bán hàng đươc kiểm soát tốt… nên mặc dù chi phí quản lý doanh nghiệp tăng 30%, kết quả lợi nhuận trước và sau thuế của công ty vẫn tăng trưởng ấn tượng.

Cụ thể, lợi nhuận trước thuế năm 2013 đạt 481.4 tỷ đồng, tăng 42.7% so với cùng kỳ, lợi nhuận sau thuế đạt 360.6 tỷ đồng, tăng 42%, vượt 75% kế hoạch đặt ra đầu năm.

Uy tín thương hiệu, thị phần rộng lớn

Hiện nay, Casumina là doanh nghiệp săm lốp chiếm thị phần cao nhất cả nước với khoảng 33% thị phần. DRC đứng thứ 2 với khoàng 25%, SRC đứng thứ 3 với khoảng 10%. 32% còn lại thuộc về các doanh nghiệp nước ngoài và một số doanh nghiệp trong nước khác. Trong đó, CSM vượt trội trong phân khúc săm lốp xe máy. DRC chiếm lĩnh thị trường lốp xe tải nặngvà chuyên dụng. SRC có thế mạnh về lốp xe đạp. Xét riêng săm lốp ô tô và xe máy, CSM chiếm 25% thị phần săm lốp ô tô và 35% thị phần săm lốp xe máy trên phạm vi cả nước. Điều này cho thấy vị thế khá vững chắc của CSM trong ngành, giúp CSM duy trì được khả năng cạnh tranh cao trên thị trường hiện nay.

Với hơn 35 năm kinh nghiệm trong ngành sản xuất săm lốp, thương hiệu Casumina đã và đang trở nên quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam. Hiện tại, công ty có hơn 200 đại lý cấp I và đã xây dựng mạng lưới tiêu thụ thông qua các nhà phân phối tại 36 quốc gia và vùng lãnh thổ để quảng bá thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm. Trong cơ cấu doanh thu hàng năm của CSM, tỷ trọng xuất khẩu chiếm khoảng 22-25%, tiêu thụ nội địa chiếm khoảng 75-80%. Mục tiêu đến năm 2015, doanh thu xuất khẩu sẽ chiếm khoảng 35% tổng doanh thu của công ty.

Doanh thu tăng trưởng ổn định

Doanh thu của CSM tăng trưởng tương đối ổn định từ năm 2007 đến nay với tốc độ tăng trưởng bình quân CAGR 8.2%/năm. Mặc dù tốc độ tăng trưởng doanh thu của CSM có xu hướng chậm lại kể từ năm 2009 do năng lực hoạt động đang dần đạt tối đa công suất thiết kế. Tuy nhiên, kết quả tăng trưởng 3 – 4% trong 2 năm 2012 và 2013 là đáng ghi nhận trong bối cảnh tổng cầu và sức mua trong nước sụt giảm, kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn.

Chúng tôi cho rằng, bắt đầu từ năm 2014, doanh thu của CSM sẽ có sự cải thiện đáng kể nhờ dự án lốp Radial toàn thép sắp sửa hoàn thành và đi vào hoạt động trong Quý I/2014.

Săm lốp ô tô và xe máy là hai sản phẩm chủ lực của Casumina từ khi thành lập đến nay. Săm lốp ô tô chiếm khoảng 45 – 51% doanh thu thuần và 45 – 55% lợi nhuận gộp của CSM hàng năm. Trong khi đó, săm lốp xe máy chiếm khoảng 35 – 41% doanh thu thuần và 35 – 40% lợi nhuận gộp.

Nguyên liệu đầu vào chuyển biến tích cực

Nguyên liệu chính để sản xuất sản phẩm của công ty bao gồm: Cao su thiên nhiên, cao su tổng hợp, vải mành, than đen, thép tanh và một số loại hóa chất khác. Trong đó chỉ có cao su thiên nhiên công ty mua trong nước, còn lại hầu hết các nguyên vật liệu khác (chiếm khoảng 60% chi phí nguyên liệu) công ty phải nhập khẩu. Các nguyên vật liệu này chiếm đến 60 – 65% giá thành sản phẩm. Do đó, biến động giá nguyên vật liệu (đặc biệt là giá cao su) và tỷ giá ảnh hưởng đáng kể đến chi phí giá thành, biên lợi nhuận và hiệu quả hoạt động của công ty.

Năm 2010 – 2011, nhu cầu tăng cao ở các nước tiêu thụ chủ yếu như Trung Quốc, Hàn Quốc, EU khiến giá cao su thiên nhiên tăng cao. Cùng với việc tỷ giá trong nước  tăng mạnh khiến biên lãi gộp và hiệu quả hoạt động của công ty sụt giảm. Tuy nhiên, từ năm 2012 đến nay, giá cao su liên tục giảm trong khi tỷ giá ít biến động giúp công ty cải thiện biên lợi nhuận và hiệu quả hoạt động.

Dự báo giá cao su thiên nhiên thời gian tới sẽ chỉ biến động trong biên độ hẹp do nguồn cung vẫn ở mức cao giúp công ty tiếp tục có được lợi nhuận khả quan.

Nhà máy radial bắt đầu hoạt động năm 2014

Dự án Nhà máy sản xuất lốp Radial toàn thép công suất 1,000,000 lốp/năm được công ty bắt đầu đầu tư từ năm 2012 với tổng vốn đầu tư dự kiến lên tới 3,500 tỷ đồng hiện đang được công ty gấp rút hoàn thành giai đoạn 1 (công suất 350,000 lốp/năm).

Tổng vốn đầu tư trong giai đoạn này dự kiến khoảng 2,000 tỷ đồng. Đến thời điểm cuối năm 2013, CSM đã giải ngân 1,100 tỷ đồng cho dự án này. Dự kiến dự án sẽ hoàn thành và chạy thử trong Quý 1/2014. Từ đầu Quý 2/2014 sản phẩm mới sẽ bắt đầu được tiêu thụ trên thị trường. Sản lượng tiêu thụ dự kiến trong năm 2014 là 175,000 lốp (50% công suất thiết kế giai đoạn 1) tương đương trên 800 tỷ đồng doanh thu.

Chúng tôi cho rằng, với uy tín thương hiệu, thị phần và những đặc tính ưu việt so với lốp Bias thông thường, sản phẩm lốp Radial của công ty sản xuất ra sẽ được thị trường đón nhận tích cực. Doanh thu năm 2014 có thể tăng trưởng 20% nhờ tiêu thụ sản phẩm mới này.

Tuy nhiên, thời gian đầu nhà máy hoạt động, doanh thu tiêu thụ sản phẩm có thể không đủ bù đắp chi phí khấu hao và lãi vay. Điều này có thể ảnh hưởng không tốt đến biên lợi nhuận của công ty trong ngắn hạn.

Xu hướng hiện nay trên thế giới đang chuyển dần từ việc sử dụng các sản phẩm lốp Bias sang lốp Radial. Trong khi đó sản phẩm lốp Radial tiêu thụ ở Việt Nam hiện chủ yếu là nhập khẩu (đầu Quý 4/2013 có thêm sản phẩm lốp radial của DRC tuy nhiên sản lượng không đáng kể). Đặc biệt mức độ cạnh tranh ở phân khúc lốp ô tô tải Radial hiện tại tương đối thấp do các doanh nghiệp sản xuất lốp xe nước ngoài tại Việt Nam như Kumho… chủ yếu sản xuất lốp radial cho xe con và phục vụ thị trường xuất khẩu. Do đó, chúng tôi cho rằng dự án này sẽ mang lại triển vọng tăng trưởng cao cho CSM trong trung và dài hạn.

Gánh nặng vay nợ

Để đầu tư cho dự án lốp Radial, CSM phải vay thương mại khoảng 2,200 tỷ đồng. Điều này sẽ dẫn đến gánh nặng vay nợ cao cho công ty trong thời gian tới (Lãi vay VNĐ dài hạn khoảng 11%/năm, lãi vay USD dài hạn khoảng 5%/năm). Tính đến thời điểm cuối năm 2013, tỷ lệ nợ trên tổng tài sản và nợ vay trên tổng tài sản của CSM là 0.58 và 0.43, tăng mạnh so với thời điểm cuối năm 2012. Tỷ lệ nợ ngắn hạn trên tổng nợ cũng giảm dần do công ty chủ yếu vay nợ dài hạn để tài trợ cho dự án. Số dư vay nợ dài hạn đến thời điểm 31/12/2013 của công ty là 813 tỷ đồng, vay nợ ngắn hạn là 444.3 tỷ đồng.

Chi phí lãi vay năm 2013 giảm mạnh 47% so với năm 2012 tương đương gần 37 tỷ đồng do lãi vay giảm. Tuy nhiên, chi phí tài chính chỉ giảm 8% tương đương 8.6 tỷ đồng do công ty gia tăng các khoản chiết khấu thanh toán trong bối cảnh kinh tế khó khăn, sức mua suy giảm. Thời gian tới, chi phí lãi vay cho dự án Radial sẽ là gánh nặng  cho công ty, đặc biệt trong giai đoạn đầu của dự án. 

Chi phí quản lý tăng mạnh

Chi phí quản lý (chủ yếu là chi phí nhân viên quản lý) năm 2012 – 2013 tăng khá mạnh so với các năm trước, chiếm 5 – 7% tổng doanh thu của công ty (khá cao so với mức 2 – 3% của DRC) đẩy tổng chi phí hoạt động lên mức 13 – 14% tổng doanh thu, cao hơn so với mức 8 – 9% của năm 2010 – 2011.

Biên lợi nhuận có thể sụt giảm trong ngắn hạn

Có thể thấy biên lãi gộp của công ty tương quan khá chặt chẽ với biến động giá cao su tự nhiên. Năm 2011, giá cao su đạt đỉnh khiến biên lãi gộp chỉ đạt 9%. Năm 2012 – 2013 giá cao su giảm giúp biên lãi gộp cải thiện mạnh ở mức 23% và 27%.

Chúng tôi cho rằng, giá cao su thời gian tới sẽ tiếp tục diễn biến thuận lợi. Tuy nhiên bắt đầu từ năm 2014, chi phí khấu hao của nhà máy sản xuất lốp Radial sẽ làm giảm biên lãi gộp của công ty đặc biệt trong giai đoạn đầu của dự án (sản lượng tiêu thụ chưa đạt mức hoà vốn). 

Tổng tài sản tăng nhanh trong giai đoạn đẩy mạnh đầu tư trong khi doanh thu tăng trưởng chậm lại khiến hiệu suất sử dụng tài sản của CSM sụt giảm. Tuy nhiên với việc biên lãi gộp tăng mạnh, các chỉ tiêu tỷ suất sinh lời trên vốn của CSM được cải thiện đáng kể và ở mức cao so với các doanh nghiệp cùng ngành trong năm 2012 – 2013.

Năm 2014, biên lợi nhuận có thể sụt giảm do gánh nặng lãi vay và chi phí khấu hao. Tuy nhiên với việc tiêu thụ sản phẩm mới lốp Radial, doanh thu của CSM sẽ cải thiện đáng kể. Điều này sẽ giúp công ty tiếp tục có được tỷ suất sinh lời trên vốn cao.

So sánh với doanh nghiệp cùng ngành

So với các doanh nghiệp săm lốp nội địa đang niêm yết, các chỉ số ROE và ROA của CSM năm 2013 nhỉnh hơn so với DRC và vượt trội so với SRC do năm 2013 DRC đã bắt đầu gánh chịu chi phí lãi vay và khấu hao cho dự án lốp Radial.

Với hoạt động ổn định, tiềm năng tăng trưởng và tỷ suất sinh lời cao hơn, cổ phiếu DRC và CSM đang được thị trường định giá khá cao so với cổ phiếu SRC, thể hiện ở chỉ số PE & PB của 3 doanh nghiệp này.

Lợi nhuận năm 2014 có thể sụt giảm

Chúng tôi cho rằng, nhà máy mới sẽ đi vào hoạt động đúng tiến độ trong năm 2014 giúp công ty tiêu thụ được khoảng 125 – 150 ngàn lốp Radial. Doanh thu của công ty năm 2014 sẽ tăng khoảng 20% so với năm 2013 đạt 3,761 tỷ đồng. Chi phí khấu hao và lãi vay cho dự án sẽ làm giảm biên lãi gộp về khoảng 22%. Lợi nhuận sau thuế năm 2014 đạt khoảng 243.1 tỷ đồng, giảm 32.6% so với năm 2013.

Định giá tương đối hợp lý

Mô hình định giá theo phương pháp FCFF của chúng tôi (tốc độ tăng trưởng dài hạn 5%/năm, chi phí sử dụng vốn bình quân WACC 17.28%) cho kết quả giá trị cổ phiếu CSM ở mức 40,714 đồng/cổ phiếu, thấp hơn 2% so với giá đóng cửa ngày 07/02/2014.

Trong khi đó, phương pháp định giá so sánh tương đối PE (trung bình các công ty cùng ngành trong khu vực) cho kết quả cao hơn ở mức 47,496 đồng/cổ phiếu, cao hơn 14.4% so với giá đóng cửa ngày 07/02/2014.

Giá trị cổ phiếu CSM khi kết hợp cả 2 phương pháp định giá này theo tỷ trọng 50:50 là khoảng 44,105 đồng, cao hơn 6.3% so với giá đóng cửa ngày 07/02/2014.

Nguồn: finandlife|VFS Research

Trên thị trường chứng khoán, người ta hay bảo nhau “không thể nào đo lường độ điên khùng của con người”. Một khi thị trường đã được dẫn dắt bởi những con tim nóng bỏng của lòng tham thì giá nào vẫn là rẻ, nhưng khi thị trường đã rơi vào băng giá của sự sợ hãi thì bao nhiêu cũng là đắc.

Nguồn: World Index

Tính từ đầu năm 2014 đến nay, chứng khoán Việt Nam đã tăng gần 10%, đứng thứ 4 toàn cầu. Thị trường tăng điểm, mọi con mắt đều hướng về nó, dòng tiền vì thế cũng liên tục chảy vào thị trường. Dòng tiền này không chỉ từ nhà đầu tư trong nước mà còn cả nhà đầu tư nước ngoài. Các ETFs liên tục thu hút được tiền mới và liên tục giải ngân vào các thị trường cận biên (frontier market), trong đó có Việt Nam. “Khi thị trường lạc quan, mọi kỷ lục đều có thể bị phá”. Trong bài viết Phiên trao tay lớn nhất lịch sử chứng khoán Việt Nam, vào ngày 22/11/2013 trên chính Blog này, tôi đã miêu tả một phiên kỷ lục về khối lượng giao dịch, sàn thành phố Hồ Chí Minh đã lên đến 169 triệu cổ phiếu trao tay. Nhưng kỷ lục đó đã nhanh chóng bị phá bỏ trong phiên hôm qua, phiên ngày 11/02/2014, với >170 triệu cổ phiếu.

Bao giờ cũng vậy, đứng trước những phiên có khối lượng giao dịch lớn, nhà đầu tư sẽ có những thắc mắc, liệu thị trường có đang phân phối (phân phối: nghĩa là nhà đầu tư chốt lãi và rời bỏ thị trường, sau đó thị trường sẽ là chuỗi ngày giảm điểm) hay thị trường đã thay máu (thay máu: lớp nhà đầu tư cũ đã hài lòng với lợi nhuận có được của mình và bán ra cổ phiếu, những nhà đầu tư mới sẽ tiếp tục giữ lửa cho thị trường). Đã là người đầu tư lâu dài trên thị trường, chúng ta mong muốn kịch bản thứ 2 hơn thứ 1. Trong kỷ lục vào ngày 21/11/2013, tôi đã cho rằng đây chỉ là phiên trao tay, và thật may mắn điều đó đã đúng cho đến hôm nay. Vậy phiên hôm qua được hiểu thế nào mới phải?

Đây luôn là câu hỏi khó, vì bản chất của thị trường chứng khoán là biến động (volatility) và bất ổn (uncertainty). Nhưng như thường lệ, tôi sẽ cố đưa ra khuyến nghị theo quan điểm của tôi. Rõ ràng thị trường đã tăng quá nhanh từ đầu năm đến nay, trong bài viết “Thị trường đã tăng nhanh hơn những gì tôi tưởng” vào ngày 22/01/2014, tôi đã nhận xét như vậy. Do vậy, sự điều chỉnh đi ngang hoặc giảm điểm ngắn hạn sẽ là cần thiết cho một cuộc đua còn dài phía trước.

Nhìn hình 1, chúng ta thấy rất rõ điều đó, VNIndex tăng với độ dốc khá cao, RSI (chỉ số đo sức mạnh tương đối) tăng mạnh lên mức 90, một con số mà dân phân tích kỹ thuật rất ngại, và có thế phải bán ra để chốt lãi.

Hình 1, Biểu đồ VNIndex theo ngày

Nhìn hình 2, VNIndex đã tăng và đụng kênh xu hướng dài hạn. Thông thường, thị trường sẽ phải điều chỉnh khi đụng kênh này. Do vậy, thị trường có những nhịp điều chỉnh hoặc đi ngang vài tuần là hết sức bình thường.

Hình 2, Biểu đồ VNIndex theo tuần

Khuyến nghị: Đối với những nhà đầu tư ngắn hạn, nên quan sát thật kỹ mối quan hệ giữa VNIndex với đường MA9 ngày (đường màu xanh sáng trên hình 1). Nếu VNIndex rơi xuống dưới đường này 2 phiên liên tiếp, nhà đầu tư nên bán ra để bảo vệ lợi nhuận ngắn hạn, còn nếu đường này làm tốt vai trò chốt chặn trong ngắn hạn, nhà đầu tư nên giải ngân thêm khi VNIndex vượt qua đỉnh hộp màu xanh. Đối với những nhà đầu tư trung và dài hạn, tôi vẫn bảo lưu quan điểm thị trường sẽ rất tốt trong 2014, do vậy, những nhịp điều chỉnh sâu sẽ là cơ hội mua hàng với giá rẻ.

Mọi phản hồi, mời các bạn gửi email về hộp thư: finandlife@gmail.com

Nguồn: finandlife

Còn hơn chục ngày nữa là Tết. Trước cổng cơ quan rực rỡ những đào, những quất và muôn sắc màu của những bộ thời trang hiện đại. Không khí đường phố rộn ràng, tấp nập. Ngồi viết báo cáo mà lòng tôi như lửa đốt. Giờ này mọi năm, tôi đã sắp về với mẹ. Bố tôi mất ngày 26, áp Tết. Mẹ thường gói bánh chưng trước để kịp giỗ bố. Nhưng năm nay, mẹ đang ốm nên tôi phải nghỉ sớm để về quê giúp mẹ gói bánh.

***

Tôi rón rén gõ cửa phòng thủ trưởng - người mới về nhậm chức được hai tháng nay. Thủ trưởng là người trầm tư, ít nói, luôn say mê với công việc nên ai cũng kính trọng nhưng ngại tiếp xúc. Với tôi, việc xin ông cho nghỉ phép áp Tết quả thật là liều.

- Nhà cháu ở tận Hà Quảng, Cao Bằng cơ à? Thủ trưởng sau khi đọc đơn của tôi chỉ hỏi vậy chứ không trả lời đồng ý hay không. Tôi vô cùng hồi hộp trước vẻ mặt đầy đăm chiêu của ông. Chợt ông ngẩng lên bảo:

- Cháu đợi chủ nhật hãy về, vì hôm đó có xe của bác cũng lên Hà Quảng, đưa cháu về luôn được không?

Lời Thủ trưởng khiến tôi mừng khôn tả. Còn bây giờ, tôi đã ngồi bên ông trong một chiếc xe ô tô 4 chỗ. Xe riêng chứ không phải xe công của cơ quan như tôi nghĩ. Và người lái chính là Thủ trưởng. Nhưng như thế khiến tôi sờ sợ thế nào. Bởi từ lúc tôi vào xe, ông chỉ nói với tôi hai câu. Câu đầu tiên lúc đón tôi từ nhà trọ đi ra, ông bảo: "Cháu có cần mua gì thêm cho gia đình cứ mua vì xe chỉ có cháu". Câu thứ hai là: "Nếu từ huyện về nhà cháu, đi được xe ô tô thì đợi bác, xong việc ở huyện, bác đưa về tận nhà?". Nghĩ thấy phiền hà đến Thủ trưởng, tôi đành từ chối. Không thấy ông nói gì. Từ lúc đó, ông càng im lặng bên tay lái nên tôi cũng không dám chuyện trò.

Gần đến Thái Nguyên, thấy ông mở nhạc. Bài hát Cô gái mở đường rộn rã trong xe khiến tôi rất nhớ mẹ, vì bà hay hát bài này. Tôi chủ động phá bầu không khí im lặng giữa tôi và ông: "Mẹ cháu rất thích bài này vì trước mẹ cháu là thanh niên xung phong, bác ạ". "Thế à?" Thủ trưởng thấy tôi khoe bất ngờ nên ông rất hồ hởi. Thấy thế, tôi khoe thêm: "Mẹ cháu hát cũng hay lắm. Nhất là bài này. Nghe mẹ kể ngày trước vì mê tiếng hát của mẹ mà bố cháu lấy mẹ đấy". Thủ trưởng bỗng bật cười ha hả. Tiếng cười sảng khoái, hiếm hoi chưa bao giờ tôi thấy. Cười xong, ông cũng đùa: "Bố cháu thật hạnh phúc. Ngày trước bác cũng mê tiếng hát của một người nhưng vì không lấy được người đó mà bác ở vậy đến giờ đấy". Tôi nghe mà ngạc nhiên không cười nổi. Điều bí mật là "Thủ trưởng chưa hề lập gia đình" sao cơ quan tôi không ai biết nhỉ? Đang nghĩ thì thủ trưởng hỏi: "Cháu có biết hôm nay bác lên Hà Quảng có việc gì không? Bác đến nghĩa trang huyện viếng người đồng đội của bác hồi trước đã cứu bác thoát chết trong một trận bom ở Trường Sơn". "Ai hả bác?". Tôi tò mò hỏi luôn. Nhưng thủ trưởng chỉ cười bảo: "Lúc nào đến đó, cháu vào viếng với bác sẽ biết". Tôi đồng ý ngay vì trong nghĩa trang đó có bố tôi. Nhân thể tôi cũng vào thắp hương cho bố luôn.

Thế là từ lúc đó, hai bác cháu tôi nói chuyện rôm rả. Gần trưa chuẩn bị đến huyện, tôi khoe: "Bố cháu cũng nằm trong nghĩa trang huyện, bác ạ!". Thủ trưởng nghe tôi nói thì hỏi ngay: "Bố cháu tên gì? Hy sinh năm nào? Mặt trận nào?". Tôi nói bố tôi là Lê Văn Quyết, hy sinh ngày 19/1, tại mặt trận Quảng Trị. Lập tức mặt ông biến sắc, ông kêu lên: "Cháu có phải là cái Bống ngày bé không? Mẹ là Cúc, quê Thái Bình, phải không?". Lúc ấy, tôi vô cùng ngạc nhiên khi ông hỏi về tôi và mẹ. Tôi mới chỉ vâng mà ông lặng người đi. Bỗng chốc, ông trở lại con người trầm lặng như trước làm tôi phát hoảng.

Rồi tự nhiên thấy ông từ từ dừng xe. Bất ngờ ông nói với tôi: "Bống ơi! Thế là bác đã tìm ra mẹ con con rồi. Hồi ấy ở chiến trường, mẹ con có thai với bố con nên phải về địa phương Thái Bình sinh con. Sau đó, bố con hi sinh. Bác mất luôn liên lạc. Mấy năm trước, bác được tin hài cốt bố con đã được đưa về nghĩa trang trên này, năm nào bác cũng về đây thắp hương. Ai ngờ con và mẹ đã lên đây sinh sống?".

Khi vào nghĩa trang thắp hương cho bố tôi, tôi đã kể với bố về sự hội ngộ tuyệt vời này. Còn Thủ trưởng thì lầm rầm nói với linh hồn bố tôi: "Tao không dám đi tìm Cúc vì sợ mày hiểu lầm. Nhưng có phải mày đã "điều" tao về làm thủ trưởng của con Bống, để rồi có ngày hội ngộ hôm nay không? Mày khôn thiêng hãy phù hộ cho mẹ con Cúc khỏe mạnh, vững vàng. Còn con Bống nó giỏi, ngoan lắm. Để tao lo cho nó...".

Chiếc ô tô đi vào tận ngõ. Tôi mở cửa chạy ra và gọi to: "Mẹ ơi! Con mang mùa Xuân về cho mẹ đây này!". Mẹ tôi chạy ra, bà đã khỏe chứ không quá mệt như tôi nghĩ. Và khi thấy người đàn ông bước theo sau tôi, bà sững lại, nhìn trân trân, chợt bà kêu lên: "Anh Quân phải không?". Thế là hai người nhào vào ôm vai nhau. Tôi lặng người mà nước mắt vòng quanh.

Chiều ấy, bác Quân ở lại gói bánh chưng để kịp ngày mai cúng bố tôi. Cả đêm, bác lại cùng mẹ con tôi ngồi đun bánh chờ sáng. Trong hơi ấm của bếp lửa hồng, trong tiếng nước reo của nồi bánh, mẹ con tôi đã được nghe bác kể bao chuyện về bố. Năm giờ sáng. Bánh chưng chín vớt ra, mẹ kịp đặt bánh lên bàn thờ để bác Quân thắp hương khấn bố. Sau đó, bác mới tạm biệt mẹ con tôi về Hà Nội. Đưa bác ra xe, mẹ tôi dặn: "Nếu buồn, anh lên đây ăn Tết với mẹ con em nhé!". Bác Quân nhìn mẹ rất vui mà không nói gì. Tôi biết bác quá bận, có lẽ không thể lên đây theo lời mời của mẹ được.

Nhưng chiều 30 Tết, tôi đang cắm hoa thì nghe mẹ gọi ríu rít: "Bống ơi! Hình như có tiếng xe ô tô đi về phía nhà ta". Tôi chạy vội ra cổng nhìn về con đường núi. Đúng rồi. Đúng là chiếc xe của bác Quân đang đến gần nhà tôi. Tôi reo to: "Mẹ ơi! Đúng là mùa Xuân của mẹ đấy!". Mẹ tôi chạy ra. Bà đã mặc bộ thanh niên xung phong từ lúc nào. Trông mẹ trẻ trung, rạng rỡ như mùa Xuân đang trở lại.(st truyenngan.com.vn-Nguyễn Nhật Hoàng)

Dưới đây là năm điều hối tiếc phổ biến nhất của những người sắp chết:

1. Giá mà tôi có đủ can đảm để sống một cuộc sống đúng với bản thân mình, chứ không phải là cuộc sống mà những người khác mong đợi ở tôi.

Đây là niềm hối tiếc phổ biến nhất. Khi con người ta nhận ra rằng cuộc đời của họ đang gần đến điểm kết thúc, ngoảnh nhìn lại, thật dễ dàng để nhận ra có bao nhiêu giấc mơ đã trôi đi mà chưa thành hiện thực. Hầu hết mọi người đã không tôn trọng thậm chí chỉ một nửa giấc mơ của mình và giờ đây họ phải ra đi trong suy nghĩ rằng điều này hoàn toàn do những gì họ đã lựa chọn, hoặc không lựa chọn. Sức khỏe mang lại một sự tự do mà rất ít người nhận ra, cho đến khi họ không còn có nó được nữa.

2. Giá mà tôi đã không làm việc một cách cật lực.

Điều hối tiếc này này đến từ tất cả các bệnh nhân nam mà tôi chăm sóc. Họ đã bỏ lỡ tuổi trẻ của con cái họ cũng như sự đồng hành của người bạn đời. Phụ nữ cũng có nhắc đến điều hối tiếc này, nhưng vì hầu hết họ đến từ thế hệ cũ, họ đã không cần phải là trụ cột gia đình. Tất cả những người đàn ông mà tôi đã chăm sóc đều hối hận một cách sâu sắc rằng họ đã chi tiêu quá nhiều cuộc sống của họ để chạy đua với công việc.

3. Giá mà tôi có đủ can đảm để bộc lộ cảm xúc của mình.

Nhiều người phải ức chế cảm xúc của mình để giữ hòa khí với những người xung quanh. Kết quả là, họ phải tự nén mình xuống sống một cuộc sống tầm thường và không bao giờ trở thành người mà họ đã thực sự có khả năng trở thành. Nhiều căn bệnh phát triển liên quan đến sự cay đắng và oán giận mà họ đã phải ôm trong người.

4. Giá mà tôi giữ liên lạc với bạn bè của tôi.

Thường thì họ sẽ không thực sự nhận ra những lợi ích đầy đủ của những người bạn cũ cho đến những tuần cuối cùng của cuộc đời, và không phải lúc nào cũng có thể tìm lại được bạn bè. Nhiều người đã bị kẹt trong cuộc sống riêng của họ đến nỗi đã để những tình bạn vàng trôi đi theo năm tháng. Đến cuối đời họ cảm thấy rất ân hận bởi đã không dành đủ thời gian và nỗ lực để chăm chút cho tình bạn của mình. Tất cả họ đều nhớ đến những người bạn của mình khi họ đang hấp hối.

5. Giá mà tôi để cho bản thân mình được hạnh phúc hơn.

Đây là một niềm hối hận phổ biến đến mức ngạc nhiên. Nhiều người cho đến phút cuối cùng mới nhận ra hạnh phúc chính là một sự lựa chọn cho cuộc sống. Họ bị kẹt trong những mô hình và thói quen cũ. Cái gọi là "sự dễ chịu" của sự quen thuộc đã lấn át đời sống tinh thần cũng như thể chất của họ. Sự sợ phải thay đổi đã khiến họ phải giả vờ với mọi người xung quanh và với chính bản thân họ, rằng họ đang rất mãn nguyện, nhưng thực ra, ở sâu bên trong, họ thèm được cười hết mình và có được lại sự khờ dại.(truyenngan.com.vn)

Dưới đây là một số điểm đáng lưu ý nhất dưới góc nhìn của TS Alan Phan

Nguyên nhân FDI dịch chuyển từ Trung Quốc sang Việt Nam:

Hàn Quốc và Nhật Bản, hiện họ cũng xem xét trong mối tương quan chung giữa quan hệ chính trị, kinh tế của nước họ với Trung Quốc

Giá cả sản xuất ở Trung Quốc bắt đầu lên cao, lạm phát cũng bước vào thời kỳ cao và lương ở Trung Quốc cũng bắt đầu tăng lên

Việt Nam có những triển vọng phát triển hơn nên đã đầu tư sang Việt Nam.

Việt Nam đang có chính sách khuyến mại để thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), bù vào phần suy thoái kinh tế. 

Samsung, lợi nhuận của họ có thể đạt được 6 tỷ USD theo phép tính, nhưng đóng thuế của họ chỉ mất 50 triệu USD. 

Nhà đầu tư nước ngoài họ nhìn thấy được tiềm năng ở thị trường Việt Nam.

Chi phí cho nhân công không chiếm nhiều trong chi phí sản xuất của các doanh nghiệp nên nhân công giá rẻ không phải là yếu tố quan trọng. Quan trọng là vấn đề thị trường, thuế quan ưu đãi.

Nhưng cú hích mạnh nhất là từ Trung Quốc, Đài Loan, Hàn Quốc…với chủ trương đón đầu các lợi điểm về thuế quan do TPP mang lại. Riêng Trung Quốc, có rất nhiều nhà đầu tư nhỏ núp bóng qua các thoả hiệp ngầm với những công ty nội. 

Nguồn: finandlife|gocnhinalan